Άρθρα

Το φαινόμενο Barbie

Αποτελεί γεγονός ότι είναι ένα από τα παιχνίδια με τις καλύτερες πωλήσεις στον κόσμο, η Barbie και οι κατασκευαστές της εταιρίας Mattel αντιμετώπισαν τακτική κριτική για την προώθηση ενός σχήματος σώματος και ενός τρόπου ζωής που δεν είναι εφικτό για τα περισσότερα νεαρά κορίτσια.

Οι διαφορές μεταξύ ενός ρεαλιστικού μεγέθους σώματος, έναντι ενός σχήματος που επιτυγχάνει η γνωστή κούκλα κρύβουν κινδύνους για ένα μέλλον διαταραγμένης διατροφής.

Έρευνες διαπίστωσαν ότι τα κορίτσια ηλικίας μεταξύ έξι και οκτώ ετών που έπαιζαν με κούκλες Barbie για μόλις τρία λεπτά έγιναν λιγότερο ικανοποιημένα με το δικό τους μέγεθος σώματος.

Το 42% των κοριτσιών στην πρώτη έως την τρίτη τάξη επιθυμούν να είναι πιο αδύνατα. Και, τα μισά κορίτσια ηλικίας 9 ή 10 ετών ισχυρίζονται ότι αισθάνονται καλύτερα για τον εαυτό τους όταν κάνουν δίαιτα.

Στο γυμνάσιο, 1 στους 10 μαθητές έχει μια διατροφική διαταραχή ή ένα μη φυσιολογικό τρόπο κατανάλωσης πάρα πολύ ή πολύ λίγου φαγητού, με δυνητικά καταστροφικό αντίκτυπο στη σωματική και συναισθηματική υγεία τους. Το 90% των διατροφικών διαταραχών είναι γυναίκες ηλικίας 12 έως 25 ετών.

To φαινόμενο Barbie

Οι ανησυχίες που βιώνουν  οι περισσότεροι άνθρωποι με διατροφικές διαταραχές είναι προϊόν μιας κοινωνίας και μιας κουλτούρας των μέσων μαζικής ενημέρωσης και δικτύωσης που απονέμει μια ιδανική εικόνα για τις γυναίκες πάνω από οτιδήποτε άλλο, και υποτιμά κάθε γυναίκα που απομακρύνεται έξω από το ψεύτικο «πρότυπο» ενός ιδεατού και συνάμα ιδεαλιστικού σωματότυπου όπως της Μπάρμπι.

Ξεκινώντας με την πρώτη τους κούκλα παιχνιδιών, τα κορίτσια εκτίθενται σε εξαιρετικά μη ρεαλιστικές εικόνες γυναικείων σωμάτων και διδάσκονται να μοντελοποιούν αυτές τις εικόνες στη ζωή τους. Η πανταχού παρούσα κούκλα Barbie έχει ύψος 168εκ και ζυγίζει 50 κιλά – περίπου 15 κιλά κάτω από ένα υγιές βάρος για μια γυναίκα αυτού του ύψους.

Σύμφωνα με αυτές τις αναλογίες, μια γυναίκα δεν θα είχε καθόλου το απαραίτητο σωματικό λίπος για να έχει εμμηνόρροια και ο δείκτης μάζας σώματος πλησίαζει τη κατάσταση «λιποβαρή» με τιμή κοντά στο 18.

Ο αντίκτυπος αυτών των κουκλών στην αυτο-εικόνα και τις διατροφικές συνήθειες των κοριτσιών είναι πολύ πραγματικός και πολύ μετρήσιμος.

Σε σχετική έρευνα, όταν τα κορίτσια ηλικίας 6 έως 10 ετών είχαν ανατεθεί να παίξουν με μια πολύ λεπτή κούκλα ή μια κούκλα μέσου μεγέθους, τα παιδιά που είχαν παίξει με τη λεπτή κούκλα έτρωγαν σημαντικά λιγότερα τρόφιμα.

Αντιμετωπίζοντας τη Barbie

Η νευρική ανορεξία είναι από τις μεγαλύτερες θανατηφόρες κατάστασεις ψυχικής υγείας. Το 5% έως το 20% των ατόμων που έχουν διαγνωστεί με ανορεξία τελικά θα πεθάνουν από τις καταστροφικές επιπτώσεις στο σώμα και το μυαλό: καρδιακές επιπλοκές, ανεπάρκεια οργάνων, ακόμη και αυτοκτονία.

Ενώ η υποτροπή είναι συχνή και η πλήρης ανάρρωση μπορεί να διαρκέσει χρόνια, είναι δυνατόν να ξεπεραστεί η ανορεξία. Με τη σωστή θεραπεία, τα άτομα που πάσχουν από διατροφικές διαταραχές μπορούν να επιτύχουν ένα υγιές βάρος και να μάθουν εκ νέου καλές διατροφικές συνήθειες.

Η συνειδητοποίηση των επιρροών που έχουν οι παραμορφωμένες, μη ρεαλιστικές εικόνες από τα μέσα επικοινωνίας και δικτύωσης όπως και το μάρκετινγκ στην αυτοεκτίμηση, μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη των διατροφικών διαταραχών πριν ακόμη ξεκινήσουν.

References

Barbie’s new look: Exploring cognitive body representation among female children and adolescents. Nesbitt A, Sabiston CM, deJonge M, Solomon-Krakus S, Welsh TN.PLoS One. 2019 Jun 25;14(6):e0218315. doi: 10.1371/journal.pone.0218315.

Emaciated mannequins: a study of mannequin body size in high street fashion stores. Robinson E, Aveyard P.J Eat Disord. 2017 May 2;5:13. doi: 10.1186/s40337-017-0142-6. eCollection 2017.

The Effects of Playing with Thin Dolls on Body Image and Food Intake in Young Girls. Anschutz DJ, Engels RC.Sex Roles. 2010 Nov;63(9-10):621-630. doi: 10.1007/s11199-010-9871-6. Epub 2010 Aug 22.

Barbie at 50: maligned but benign? Worobey J.Eat Weight Disord. 2009 Dec;14(4):e219-24. doi: 10.1007/BF03325120.

    /by

    Μυϊκή δυσμορφική διαταραχή

    ,

    Το 1997, ο όρος μυϊκή δυσμορφική διαταραχή, αναφερόμενη και ως “bigorexia nervosa” επινοήθηκε για να περιγράψει την παρακάνω αναπτυσσόμενη κατάσταση.

    Είναι γνωστό από διάφορες μελέτες ότι οι άντρες γενικά δεν εμφανίζουν συχνά την επιθυμία για απώλεια βάρους αντί αυτού μάλιστα έχουν την τάση να αυξήσουν το βάρος τους. Αυτή η αύξηση βάρους στοχεύει σε ένα πιο έντονα μυϊκό και μερικές φορές με το ελάχιστο ποσοστό λίπους σώμα. 

    Ενώ κάποτε οι διατροφικές διαταραχές θεωρούνταν αποκλειστικά γυναικεία υπόθεση, τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να απασχολούν τους ειδικούς και οι διατροφικές διαταραχές που διαγιγνώσκονται και σε άνδρες όλων των ηλικιών, από παιδιά έως μεγαλύτερους ενήλικες.

    Τί λένε οι έρευνες;

    Διάφορες έρευνες μέχρι σήμερα, δείχνει ότι οι ανησυχίες για το βάρος και την εικόνα του σώματος των ανδρών είναι διαφορετικές από αυτές των γυναικών. 

    Οι άντρες αντιπροσώπευαν περίπου το 10% των ασθενών με νευρική ανορεξία και νευρική βουλιμία στη μελέτη Weltzin (2005), με τον αριθμό των ανδρών που πάσχουν από νευρική βουλιμία να είναι περισσότεροι από εκείνους που πάσχουν από νευρική ανορεξία. Ωστόσο, το 2007, μια μελέτη ανέφερε ότι το 25% των περιπτώσεων ανορεξίας και βουλιμίας είναι άνδρες (Hudson, Hiripi, Pope, & Kessler, 2007). Το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας αναφέρει ότι περίπου ένα εκατομμύριο άνδρες αντιμετωπίζουν διατροφικές διαταραχές (2008), κάτι που είναι πιθανώς υποτιμημένο.

    Ποιες οι αιτίες της μυϊκής δυσμορφικής διαταραχής;

    Στις αιτίες συμπεριλαμβάνονται οι σωματικές και ψυχολογικές τραυματικές εμπειρίες, που μπορεί να ποικίλλουν με πολλούς τρόπους, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής κακοποίησης και του εκφοβισμού στην παιδική ηλικία. Ο παιδικός εκφοβισμός είναι συχνός σε άνδρες, οι οποίοι μπορεί να αντιδράσουν σε αυτό το τραύμα με συνειδητή ή ασυνείδητη προσκόλληση στο σχήμα του σώματός τους. Με το να γίνονται σωματικά “μεγαλύτεροι”, οι άνδρες προσπαθούν να προστατευτούν από το να είναι συνεχές θύματα επιθετικότητας (Morgan, 2008).

    Είναι αρκετά συχνό, οι ανδρες που εμφανίζουν διατροφικές διαταραχές να ασκούνται και υπερβολικά. Αυτό μπορεί να γίνει τρομερά εθιστικό και να οδηγησει στην Anorexia athleticism ή Bigorexia  nervosa ή  Μυϊκή δυσμορφική διαταραχή (ΜΔΔ).

    Μερικοί άνδρες χρησιμοποιούν την άσκηση ως αντισταθμιστική συμπεριφορά στη θερμιδική πρόσληψη ενώ άλλοι παγιδεύονται σε έναν φαύλο κύκλο άσκησης για απώλεια βάρους ώστε να αποκτήσουν καλύτερη υγεία ενώ παράλληλα τηρούν μία αυστηρώς στερητική διατροφή, με αποτέλεσμα την πείνα και τον υποσιτισμό. Τελικά, επηρεάζονται και άλλοι τομείς της ζωής του ατόμου, όπως η εργασία, οι κοινωνικές δραστηριότητες ή η εμφάνιση έντονων προβλημάτων στη λήψη των καθημερινών ευθυνών και αποφάσεων (Morgan, 2008).

    Στη μυϊκή δυσμορφική διαταραχή (ΜΔΔ) οδηγείται τελικά ένα άτομο που διακατέχεται από υπερβολική ανησυχία ή εμμονή με ορισμένα μέρη του σώματός του, τα οποία πιστεύει ότι είναι εξαιρετικά ελκυστικά. Στη μυϊκή δυσμορφική διαταραχή (ΜΔΔ), ένα άτομο επικεντρώνεται ειδικά στη μυϊκή μάζα ή στο μέγεθος του σώματος, δηλαδή σ’ έναν υποτύπο σωματικής δυσμορφικής διαταραχής (Pope, Phillips, & Olivardia, 2002). Πολλοί άνδρες που πάσχουν από μυϊκή δυσμορφική διαταραχή (ΜΔΔ), πάσχουν ταυτόχρονα και από διατροφική διαταραχή. (Morgan, 2008).

    Μυϊκή δυσμορφική διαταραχή και στεροειδείς/αυξητικές ορμόνες

    Η χρήση ουσιών όπως στεροειδών και αυξητικών ορμονών είναι πολύ συνηθισμένο σε άτομα που πάσχουν από μυϊκή δυσμορφική διαταραχή (ΜΔΔ). Το ποσοστό χρήσης αναβολικών στεροειδών μεταξύ νεαρών ανδρών είναι περίπου ίσο με αυτό της ανορεξίας και της βουλιμίας σε νεαρές γυναίκες . Οι Pope et al. (2002) δηλώνουν ότι πάνω από 2 εκατομμύρια άνδρες όλων των ηλικιών στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν χρησιμοποιήσει αναβολικά στεροειδή κάποια στιγμή. Αυτά τα φάρμακα προκαλούν γρήγορες αλλαγές στη μυϊκή μάζα και έχουν πολύ λίγες αρχικές παρενέργειες για τον χρήστη. Ωστόσο, η μακροχρόνια χρήση έχει συνδεθεί με πολλές σωματικές και ψυχολογικές επιπλοκές. Μερικές από τις ανεπιθύμητες ενέργειες είναι η διόγκωση του προστάτη, υψηλή χοληστερόλη, ηπατικά προβλήματα, κατάθλιψη και αυτοκτονικές τάσεις ως στερητικό σύμπτωμα (Mosley, 2008).

    Μυϊκή δυσμορφική διαταραχή και ΜΜΕ

    Καθοριστικός παράγοντας στη ζωή των αντρών έχουν παίξει και τα μέσα μαζικής δικτύωσης. Η συχνότητα των εικόνων που δείχνουν ημιγυμνούς, καλογυμασμένους άντρες τα τελευταία 30 χρόνια είναι τραγικά αυξημένη. Αυτό το εύρημα, σε συνδυασμό με την αλλαγή των εκάστοτε προτύπων ομορφιάς που παρουσιάζουν τους άντρες με έντονο μυϊκό σύστημα, είχε σημαντική επιρροή στα τρέχοντα ιδανικά της ανδρικής εικόνας (Halliwell, Dittmar, & Orsborn, 2007).

    Η μυϊκή δυσμορφική διαταραχή και αντιμετώπιση 

    Η εστίαση σε ζητήματα που είναι μοναδικά για τους άνδρες, όπως το ιστορικό βάρους, η σεξουαλική κακοποίηση, το τραύμα, ο προσανατολισμός του φύλου, η εικόνα του σώματος, η κατάχρηση της άσκησης, οι πιέσεις των διαδυκτιακών μέσων και η ανδρική κατάθλιψη και  ντροπή, μπορεί τελικά να οδηγήσουν σε βελτιωμένες τεχνικές παρέμβασης. Αυτή η προσέγγιση πρέπει να συνδυαστεί και με άλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις που χρησιμοποιούνται αποτελεσματικά και στις γυναίκες, όπως η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία, το ψυχόδραμα και άλλες ψυχοθεραπευτικές μέθοδοι.

    Η συνεχής ενημέρωση και η συνειδητοποίηση αυτών των θεμάτων είναι μια κρίσιμη πτυχή για την κινητοποίηση και τη θεραπεία. Επίσης, η ευαισθητοποίηση μπορεί, με τη σειρά της, να προωθήσει περιβάλλοντα στα οποία οι άνδρες μπορούν να μιλήσουν για τα τρόφιμα και το σώμα τους. Πολλοί άνδρες δεν αναγνωρίζουν καν αυτά τα ζητήματα, καθώς οι διατροφικές διαταραχές θεωρούνται σε μεγάλο βαθμό ως πρόβλημα των γυναικών. Η διαταραχή που κρύβεται πίσω από την υπερβολική άσκηση συχνά αγνοείται, καθώς η υπερβολική άσκηση μπορεί να δημιουργήσει μια παραπλανητικά υγιή εξωτερική εμφάνιση, σε αντίθεση με την ανορεξία, τη βουλιμία.

    Η προώθηση μιας αποδεκτής κουλτούρας, η οποία επιτρέπει την ευπάθεια στους άνδρες μπορεί να δημιουργήσει ένα περιβάλλον στο οποίο οι αναφορές ανδρών θα βελτιώνονταν στη συχνότητα και την ακρίβεια. Η Εκτίμηση Διατροφικής διαταραχής για Άνδρες (EDAM) είναι ένα εργαλείο αξιολόγησης διατροφικών διαταραχών σε άνδρες, και βρίσκεται υπό μεγάλη ανάπτυξη.

    Αρκετοί εξειδικευμένοι θεραπευτές και επιστήμονες σωματικής και ψυχικής υγείας δουλεύουν πάνω στις δυσλειτουργικές πεποιθήσεις και γνωσίες που αφορούν κυρίως την εικόνα του σώματος και βοηθούν τους θεραπευόμενους να αναγνωρίσουν τις επιπτώσεις της διαταραγμένης σκέψης τους στη ζωή τους ώστε να αναγνωρίσουν τις παθολογικές συμπεριφορές που οδηγούν στη νοσηρότητα και να βρουν την ισορροπία στη ζωή τους.

    REFERENCES

    American Psychiatric Association Work Group on Eating Disorders. Practice guidelines for the treatment of patients with eating disorders. 2006. Retrieved from http://www.psychiatryonline.com/pracGuide/loadGuidlinePdf.aspx?file=EatingDisorders3ePG_04-28-06.

    Andersen A. Eating disorders in males: Critical questions. In: Lemberg R., editor; Cohn L., editor. Eating disorders: A reference sourcebook. Phoenix, AZ: Oryx Press; 1999. pp. 73–79.

    Blouin A. Goldfield G. Body image and steroid use in male bodybuilders. International Journal of Eating Disorders. 1994;18:159–165.

    Carlat D. J. Camargo C. A. Herzog D. B. Eating disorders in males: A report on 135 patients. American Journal of Psychiatry. 1997;154:1127–1132.

    Connors M. E. Worse W. Sexual abuse and eating disorders: A review. International Journal of Eating Disorders. 1993;13:1–11.

    Grossbard J. Lee C. Neighbors C. Larimer M. Body image concerns and contingent self-esteem in male and female college students. Sex Roles. 2008;60:198–207.

    Halliwell E. Dittmar H. Orsborn A. The effects of exposure to muscular male models among men: Exploring the moderating role of gym use and exercise motivation. Body Image. 2007;4:278–287.

    Morgan J. The invisible man: A self-help guide for men with eating disorders, compulsive exercise, and bigorexia. New York, NY: Routledge; 2008.

    /by

    Ορθορεξία

    ,

    Τι προκαλεί την ορθορεξία;

    Κάποιος μπορεί να αρχίσει να κάνει αλλαγές στον τρόπο ζωής, αλλάζοντας τη διατροφή του με σκοπό να βελτιώσει απλά την υγεία του. Κάποιοι όμως οδηγούνται σε ορθορεξία, δηλαδή στην ακραία εστίασή τους σε ότι πιο υγιεινό.

    Οι έρευνες σχετικά με τα αίτια της ορθορεξίας δεν είναι ακόμη αρκετές , αλλά οι ιδεοψυχαναγκαστικές τάσεις τάσεις προς την τελειομανία, το υψηλό άγχος ή η αυξημένη ανάγκη για έλεγχο μπορούν να προδιαθέσουν κάποιον προς την εμμονή του για την υγεία. 

    Συχνά παρατηρείται μεγάλη τάση ορθορεξίας σε ορίσμενα επαγγέλματα, όπως οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, οι τραγουδιστές, οι χορευτές οι μουσικοί, οι αθλητές και όσοι εργάζονται στο χώρο της μόδας . 

    Ο κίνδυνος μπορεί επίσης να εξαρτάται από την ηλικία, το φύλο, το μορφωτικό επίπεδο και την κοινωνικοοικονομική κατάσταση, αλλά απαιτούνται περισσότερες έρευνες πριν να καταλήξουμε σε συμπεράσματα.

    Πώς διακρίνεται η ορθορεξία από την υγιεινή διατροφή;

    Αρχικά σε πρώτο στάδιο το άτομο αναπτύσσει μια εμμονή που επικεντρώνεται στην υγιεινή διατροφή. Έτσι οδηγείται σε υπερβολική συναισθηματική δυσφορία που σχετίζεται με επιλογές τροφίμων. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τα εξής: 

    • Καταναγκαστικές συμπεριφορές ή ψυχικές ανησυχίες με διαιτητικές επιλογές που πιστεύεται ότι προάγουν τη βέλτιστη υγεία.
    • Η μη τήρηση των αυτοεπιβαλλόμενων διαιτητικών κανόνων μπορεί να προκαλέσει άγχος, ντροπή, αρρωστοφοβία ή αρνητικά συναισθήματα όπως θυμού ακόμα και κατάθλιψης.
    • Οι περιορισμοί στη διατροφή μπορούν να κλιμακωθούν με την πάροδο του χρόνου. Οι περιορισμόι περιλαμβάνουν την εξάλειψη ολόκληρων ομάδων τροφίμων και την προσθήκη καθαρτικών ουσιών, ισχυρά αποτοξινωτικών ουσιών ακόμα και περιόδους έντονης νηστείας.

    Σε δεύτερη φάση αυτή η ψυχαναγκαστική συμπεριφορά εμποδίζει το άτομο και  στην καθημερινή του ζωή. Έτσι:

    • Διατρέχει κίνδυνο υποσιτισμού, σοβαρής απώλειας βάρους ή άλλες ιατρικές επιπλοκές.
    • Διακατάχεται από έντονη προσωπική δυσφορία ή δύσκολη κοινωνική ή πνευματική λειτουργία λόγω των λανθασμένων πεποιθήσεων ή συμπεριφορών σχετικών με την υγιεινή διατροφή.
    • Εμφανίζει συναισθηματική εξάρτηση. Αυτό συμβαίνει όταν η εικόνα του σώματος, η αυτοπεποίθηση, η ταυτότητα ή η ικανοποίηση εξαρτάται υπερβολικά από την τήρηση των αυτοεπιβαλλόμενων διαιτητικών κανόνων.

    Οι μελέτες σχετικά με την ορθορεξία είναι περιορισμένες. Όμως η αυτή η κατάσταση είναι πιθανό να οδηγήσει σε πολλά προβήματα υγείας. Μπορούν να εμφανιστούν προβλήματα όπως  αναιμία, έλλειψη θρεπτικών συστατικών, χαμηλή άμυνα, σοβαρές παθήσεις που σχετίζονται και με άλλες διατροφικές διαταραχές, προβλήματα πέψης , ορμονικές ανισορροπίες, καρδιαγγειακά προβλήματα, προβλήματα μνήμης.

    Σημαντικές θεωρούνται και οι αρνητικές κοινωνικές επιπτώσεις, καθώς τα αυστηρά πρότυπα διατροφής, οι ενοχλητικές σκέψεις που σχετίζονται με την τροφή και τα συναισθήματα της ηθικής που διακατέχουν το άτομο μπορεί να το οδηγήσουν σε έντονη κοινωνική απομόνωση.

    Υπάρχει θεραπεία; 

    Οι συνέπειες της ορθορεξίας μπορεί να είναι εξίσου σοβαρές με αυτές των άλλων διατροφικών διαταραχών. Το πρώτο βήμα για τη θεραπεία της ορθορεξίας είναι η αναγνώριση της παρουσίας της. Αυτό μπορεί να γίνεται με δύσκολία, καθώς τα άτομα που έχουν αυτή τη διαταραχή συχνά αποτυγχάνουν να αναγνωρίσουν οποιαδήποτε από τις αρνητικές της επιπτώσεις στην υγεία, την ευημερία ή την κοινωνική λειτουργία.

    Μόλις αναγνωριστεί το πρόβλημα, θα πρέπει να ζητηθεί βοήθεια από μια πολυεπιστημονική ομάδα επαγγελματιών υγείας, όπως ένας γιατρός, ψυχολόγος και διατροφολόγος. Πολύ σημαντική θεωρείται η εκπαίδευση ενός ατόμου με ορθορεξία σχετικά με τις επιστημονικά έγκυρες πληροφορίες για τη διατροφή και με την ακόλουθη αλλαγή των λανθασμένων πεποιθήσεων.  Οι τακτικές συνεδρίες με τους θεραπευτές θα επιτρέψουν την επανεξέταση και την αλλαγή του τρόπου σκέψης και ζωής . 

    References 

    1. Bratman S. Orthorexia. Available at: www.orthorexia.com/what-is-orthorexia/ Accessed August 1, 2019.
    2. Bratman S, Knight D. Health Food Junkies: Orthorexia Nervosa- Overcoming the Obsession With Healthful Eating. New York, NY: Broadway; 2000. 
    3. Vandereycken W. Media hype, diagnostic fad, or genuine disorder? Professionals’ opinions about night eating syndrome, orthorexia, muscle dysmorphia, and emetophobia. Eat Disord. 2011;19(2):145-155. 
    4.  Moroze RM, Dunn TM, Craig Holland J, et al. Microthinking about micronutrients: a case of transition from obsessions about healthy eating to near-fatal “orthorexia nervosa” and proposed diagnostic criteria. Psychosomatics. 2014 Mar 19; Epub. 
    5. https://en.wikipedia.org/wiki/Orthorexia_nervosa
    /by