Άρθρα

Αυτό που τρώμε επηρεάζει το πώς νιώθουμε

Το φαγητό πρέπει να μας κάνει να νιώθουμε καλά. Έχει υπέροχη γεύση και θρέφει το σώμα μας.

Εάν τρώτε πολύ λίγο ή τρώτε πάρα πολύ, ωστόσο, η υγεία και η ποιότητα της ζωής σας θα μπορούσαν να επηρεαστούν. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αρνητικά συναισθήματα για το φαγητό.

Μαθαίνοντας πώς να κάνετε πιο υγιεινές και πιο προσεκτικές επιλογές, μπορεί να είστε σε θέση να διαχειριστείτε την καταναγκαστική κατανάλωση φαγητού, την υπερφαγία και την αύξηση βάρους.

Αναλαμβάνοντας την όρεξή σας, μπορεί επίσης να αποκτήσετε ένα αίσθημα ηρεμίας, υψηλά επίπεδα ενέργειας και εγρήγορσης από τα τρόφιμα που τρώτε.

Συνολικά, υπάρχουν πολλά οφέλη από την αλλαγή βαθιών, ανθυγιεινών διατροφικών συνηθειών, όπως:

  • Αύξηση σε επίπεδο ενέργειας και εγρήγορσης.
  • Μια πιο θετική σχέση με το φαγητό.
  • Βελτιωμένη υγεία.
  • Πιο εύκολη κίνηση.
  • Βελτιωμένη εικόνα σώματος.

Ενώ συχνά έχουμε τις καλύτερες προθέσεις να τρώμε πιο υγιεινά, αυτό είναι συχνά ένα δύσκολο έργο.

Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν τη διατροφική μας συμπεριφορά;

Οι ειδικοί πιστεύουν ότι πολλοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν τα συναισθήματά μας για το φαγητό και τις διατροφικές μας συμπεριφορές. Αυτοί οι παράγοντες περιλαμβάνουν:

  • Πολιτιστικοί παράγοντες.
  • Εξελικτικοί παράγοντες
  • Κοινωνικοί παράγοντες
  • Οικογένεια.
  • Προσωπικότητα ατόμου
  • Οικονομική κατάσταση
  • Ψυχολογικοί παράγοντες

Πολλοί άνθρωποι χρησιμοποιούν το φαγητό ως μηχανισμό αντιμετώπισης για να αντιμετωπίσουν συναισθήματα όπως το στρες, την πλήξη ή το άγχος, ή ακόμα και για να παρατείνουν τα συναισθήματα χαράς.

Αν και αυτό μπορεί να βοηθήσει βραχυπρόθεσμα, το να τρώτε για να απαλύνετε και να απαλύνετε τα συναισθήματά σας συχνά οδηγεί σε τύψεις και ενοχές και μπορεί ακόμη και να αυξήσει τα αρνητικά συναισθήματα.

Στην πραγματικότητα δεν αντιμετωπίζετε το πρόβλημα που προκαλεί το άγχος.

Επιπλέον, η εικόνα του εαυτού σας μπορεί να υποφέρει καθώς παίρνετε βάρος ή μπορεί να εμφανίσετε άλλες ανεπιθύμητες επιπτώσεις στην υγεία σας, όπως αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, επίπεδα χοληστερόλης ή αρτηριακή πίεση.

Τι ρόλο παίζει η ψυχολογία στη διαχείριση βάρους;

Η ψυχολογία είναι η επιστήμη της συμπεριφοράς. Είναι η μελέτη του πώς και γιατί οι άνθρωποι κάνουν αυτό που κάνουν. Για άτομα που προσπαθούν να διαχειριστούν το βάρος τους, η ψυχολογία απευθύνεται:

  • Συμπεριφορά: Η θεραπεία περιλαμβάνει τον εντοπισμό των διατροφικών προτύπων του ατόμου και την εύρεση τρόπων αλλαγής διατροφικών συμπεριφορών.
  • Γνώση (σκέψη): Η θεραπεία εστιάζει στον εντοπισμό αυτοκαταστροφικών μοτίβων σκέψης που συμβάλλουν σε προβλήματα διαχείρισης βάρους.

Ποιες θεραπείες χρησιμοποιούνται για τη διαχείριση του βάρους;

Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία είναι η προσέγγιση που χρησιμοποιείται συχνότερα επειδή ασχολείται τόσο με τα πρότυπα σκέψης όσο και με τη συμπεριφορά. Ορισμένοι τομείς που αντιμετωπίζονται μέσω της γνωσιακής συμπεριφορικής θεραπείας περιλαμβάνουν:

  • Προσδιορισμός της «ετοιμότητας για αλλαγή» του ατόμου: Αυτό περιλαμβάνει συνειδητοποίηση του τι πρέπει να γίνει για να επιτύχετε τους στόχους σας και στη συνέχεια δέσμευση να το κάνετε.
  • Μαθαίνοντας πώς να παρακολουθείτε τον εαυτό σας: Η αυτοπαρακολούθηση σάς βοηθά να συνειδητοποιήσετε καλύτερα τι σας ωθεί να τρώτε αυτή τη στιγμή και να προσέχετε περισσότερο τις επιλογές και τις μερίδες των τροφίμων σας. Σας βοηθά επίσης να παραμείνετε συγκεντρωμένοι στην επίτευξη μακροπρόθεσμης προόδου.
  • Σπάζοντας τους δεσμούς: Η εστίαση εδώ είναι στη ρύθμιση των ερεθισμάτων, όπως το να μην τρώτε σε συγκεκριμένες ρυθμίσεις και να μην κρατάτε ανθυγιεινές επιλογές τροφίμων στο σπίτι σας.
  • Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία διδάσκει επίσης την απόσπαση της προσοχής — αντικαθιστώντας το φαγητό με πιο υγιεινές εναλλακτικές λύσεις — ως δεξιότητα για την αντιμετώπιση του στρες. Η θετική ενίσχυση, η πρόβα / επίλυση προβλημάτων, η εύρεση κοινωνικής υποστήριξης και η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών είναι συγκεκριμένες τεχνικές που χρησιμοποιούνται για να σπάσουν τους δεσμούς.

Τι περιλαμβάνει η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία;

Η γνωστική θεραπεία εξετάζει το πώς σκέφτεστε για το φαγητό. Σας βοηθά να αναγνωρίσετε αυτοκαταστροφικά μοτίβα σκέψης που μπορούν να υπονομεύσουν την επιτυχία σας στο να τρώτε πιο υγιεινά και να διαχειρίζεστε το βάρος/την απώλεια βάρους σας. Σας βοηθά επίσης να μάθετε και να εξασκηθείτε χρησιμοποιώντας θετικές αυτο-δηλώσεις αντιμετώπισης.

Παραδείγματα αυτοκαταστροφικών σκέψεων περιλαμβάνουν:

“Αυτό είναι πολύ δύσκολο. Δεν μπορώ να το κάνω.”

«Αν δεν φτάσω στο βάρος-στόχο μου, έχω αποτύχει».

«Τώρα που έχασα βάρος, μπορώ να επιστρέψω στο να τρώω με όποιον τρόπο θέλω».

Παραδείγματα αυτο-δηλώσεων θετικής αντιμετώπισης περιλαμβάνουν:

“Συνειδητοποιώ ότι τρώω υπερβολικά. Πρέπει να σκεφτώ πώς μπορώ να σταματήσω αυτό το μοτίβο συμπεριφοράς.”

«Πρέπει να καταλάβω τι πυροδότησε την υπερκατανάλωση τροφής μου, ώστε να μπορέσω να δημιουργήσω ένα σχέδιο για να το αντιμετωπίσω αν ξανασυναντήσω το έναυσμα».

“Πεινάω πραγματικά ή είναι απλά μια λαχτάρα; Θα περιμένω να δω αν θα περάσει αυτό το συναίσθημα.”
Ποιες στρατηγικές θα με βοηθήσουν να διαχειριστώ το βάρος μου;

Για να χάσετε βάρος, είναι χρήσιμο να αλλάξετε τη σκέψη σας. Η διαχείριση βάρους έχει να κάνει με την αλλαγή του τρόπου ζωής. Δεν πρόκειται να συμβεί εάν βασίζεστε σε βραχυπρόθεσμη δίαιτα μετά τη δίαιτα για να χάσετε βάρος.

Για να είστε επιτυχημένοι, να έχετε επίγνωση του ρόλου που παίζει το φαγητό στη ζωή σας και να μάθετε πώς να χρησιμοποιείτε στρατηγικές θετικής σκέψης και συμπεριφοράς για να διαχειριστείτε το φαγητό και το βάρος σας.

Για να σας βοηθήσουμε να ξεκινήσετε, ακολουθούν μερικές συμβουλές:

Συμβουλές για υγιεινή διατροφή

  • Μην παραλείπετε γεύματα.
  • Προγραμματίστε τα γεύματα και τα σνακ εκ των προτέρων.
  • Παρακολουθήστε τις διατροφικές σας συνήθειες. (Δείτε το “ημερολόγιο τροφίμων” παρακάτω.)
  • Περιορίστε το βραδινό φαγητό.
  • Πίνετε άφθονο νερό.
  • Καθυστερήστε/αποσπάστε την προσοχή σας όταν αισθάνεστε επιρρεπής.
  • Κάνε γυμναστική αντί να τρως όταν βαριέσαι.
  • Να είστε προσεκτικοί όταν τρώτε. Μην τρώτε ενώ παρακολουθείτε τηλεόραση, εργάζεστε, οδηγείτε ή στέκεστε.
  • Τρώτε μόνο σε συγκεκριμένες τοποθεσίες (τραπέζι κουζίνας).
  • Προσέξτε τα μεγέθη της μερίδας σας.
  • Επιτρέψτε στον εαυτό σας να τρώει μια σειρά από τρόφιμα χωρίς να απαγορεύετε στον εαυτό σας ένα συγκεκριμένο φαγητό.
  • Δώστε ενθάρρυνση στον εαυτό σας.
  • Αναζητήστε ένα άτομο υποστήριξης που θα σας βοηθήσει να παραμείνετε παρακινημένοι και υπεύθυνοι.
  • Να είστε ευγενικοί με τον εαυτό σας! Προσπαθήστε να μην χτυπάτε τον εαυτό σας όταν αστοχείτε.
  • Σκεφτείτε την υγιεινή διατροφή ως αλλαγή τρόπου ζωής.
  • Χρησιμοποιήστε τη ζυγαριά προσεκτικά. Ζυγίζεστε όχι περισσότερο από μία φορά την εβδομάδα.
  • Κάντε υγιεινές διατροφικές επιλογές.

Ένα ημερολόγιο τροφίμων είναι ένα εργαλείο για να καταγράψετε λεπτομερώς:

  • Τι φαγητό τρώτε.
  • Πότε τρώτε.
  • Πώς νιώθετε όταν τρώτε.
  • Τι κάνετε (αν μη τι άλλο) ενώ τρώτε.

Το ημερολόγιο μπορεί να σας βοηθήσει να κατανοήσετε καλύτερα τι τρώτε και γιατί το τρώτε.

Μπορεί επίσης να βοηθήσει τον θεραπευτή να συνεργαστεί μαζί σας για να κάνετε τις απαραίτητες αλλαγές για την επιτυχή διαχείριση του βάρους.

Πηγές

  • National Heart, Lung, and Blood Institute. Guide to Behavior Change: Your Weight Is Important(http://www.nhlbi.nih.gov/health/educational/lose_wt/behavior.htm) Accessed 11/18/2021.
  • National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. Weight-control Information Network (WIN) (http://www.niddk.nih.gov/health-information/health-communication-programs/win/Pages/default.aspx) Accessed 11/18/2021.

Η κουλτούρα πάνω στο πρόχειρο φαγητό έχει εξαπλωθεί σχεδόν παντού. Ως αποτέλεσμα, οι ανησυχίες για τη δημόσια υγεία έχουν απομακρυνθεί από τον υποσιτισμό και επικεντρώθηκαν εκ νέου στα αυξανόμενα ποσοστά παχυσαρκίας και διαβήτη.

Το διατροφικό μας περιβάλλον άρχισε να αλλάζει δραματικά στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και στις αρχές της δεκαετίας του ’80, κυρίως ως αποτέλεσμα ισχυρότερων οικονομικών κινήτρων και προόδου στην επεξεργασία τροφίμων.

Οι εγχώριες πατάτες έδωσαν τη θέση τους στις επεξεργασμένες τηγανητές πατάτες και τα πατατάκια. Τα εστιατόρια φαστ φουντ ξεπήδησαν παντού. Οι κατασκευαστές πρόχειρων τροφίμων φρόντισαν ώστε τα προϊόντα τους να είναι προσβάσιμα και φθηνά.

Τι θεωρείται πρόχειρο φαγητό;

Το πρόχειρο φαγητό είναι το φαγητό που περιέχει μεγάλη ποσότητα επεξεργασμένων υδατανθράκων και ζάχαρης. Ως αυτού, απορροφάται γρήγορα στην κυκλοφορία του αίματος με αποτέλεσμα το επίπεδο σακχάρου στο αίμα του σώματος να αυξάνεται απότομα και στη συνέχεια να πέφτει.

Πρόχειρο φαγητό επίσης μπορούν να θεωρηθούν και πολλά καθημερινά, «αθώα» τρόφιμα. Αυτό συμβαίνει γιατί οι κατασκευαστές τροφίμων πλέον προσθέτουν κρυφά γλυκαντικά σε βασικά προϊόντα όπως για παράδειγμα το ψωμί, τη σάλτσα ντομάτας, τη μουστάρδα.

Το μάρκετινγκ πίσω από το πρόχειρο φαγητό

Το τοπίο του μάρκετινγκ τροφίμων γίνεται όλο και πιο δύσκολο ειδικά για τους γονείς που θέλουν να προστατεύσουν τα παιδιά τους από το πρόχειρο φαγητό.

Παλαιότερα η διαφήμιση τροφίμων περιοριζόταν στην τηλεόραση, αλλά πλέον κυριαρχούν σχεδόν σε όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τους αυτόματους πωλητές και τα βιντεοπαιχνίδια.

Αυτό που ανησυχεί αρκετούς ψυχολόγους και γιατρούς είναι ότι τα παιδιά εκτίθενται σε δυνητικά εθιστικά τρόφιμα από πολύ νωρίς στη ζωή και επανειλημμένα.

Ο εγκέφαλος των παιδιών αναπτύσσεται και αλλάζει συνεχώς, επομένως είναι πιο ευάλωτα στις επιπτώσεις των εθιστικών ουσιών από ότι στους ενήλικες.

Πώς λειτουργεί ο εθισμός στο φαγητό;

Το πρόχειρο φαγητό διεγείρει το σύστημα ανταμοιβής στον εγκέφαλο με τον ίδιο τρόπο όπως τα εθιστικά ναρκωτικά, όπως για παράδειγμα η κοκαΐνη.

Το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου σχεδιάστηκε για να επιβραβεύει τον εγκέφαλο όταν ένα άτομο κάνει πράγματα που ενθαρρύνουν την επιβίωση. Αυτό περιλαμβάνει πρωταρχικές συμπεριφορές όπως το φαγητό.

Ο εγκέφαλος γνωρίζει ότι όταν ένα άτομο τρώει, κάνει κάτι σωστά και απελευθερώνει χημικές ουσίες που τον κάνουν να αισθάνεται καλά.

Μία από αυτές οι χημικές ουσίες είναι και ο νευροδιαβιβαστής ντοπαμίνη , τον οποίο ο εγκέφαλος ερμηνεύει ως ευχαρίστηση.

Μια μελέτη από τον Δρ Στίβενσον και τους συνεργάτες του διαπίστωσε ότι η απλή προσθήκη επιπλέον πρόχειρου φαγητού στη διατροφή μας για τουλάχιστον 7 ημέρες βλάπτει την ικανότητά μας να ελέγχουμε την όρεξή μας.

Αυτή η μελέτη ήταν η πρώτη που έδειξε ότι οι γνωστικές διεργασίες που επηρεάστηκαν οδήγησαν σε εξασθενημένο έλεγχο της όρεξης, οδηγώντας σε αυξημένη επιθυμία για κατανάλωση πρόχειρων τροφών—ακόμα και όταν οι συμμετέχοντες ήταν χορτάτοι.

Αποδεικνύεται επίσης στην ίδια μελέτη, ότι όσοι κατανάλωναν το πρόχειρο φαγητό είχαν χειρότερη επίδοση σε τεστ μάθησης και μνήμης – γνωστικές διαδικασίες που ελέγχονται από τον ιππόκαμπο.

Η λαχτάρα είναι βασικό χαρακτηριστικό του εθισμού στο φαγητό

Η λαχτάρα είναι μια συναισθηματική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από την επιθυμία κατανάλωσης ενός συγκεκριμένου φαγητού. Δεν πρέπει να συγχέεται με την απλή πείνα, η οποία είναι διαφορετική.

Παρόλο που η λαχτάρα φαίνεται να προέρχεται από το πουθενά, στην πραγματικότητα ενεργοποιείται από ορισμένα ερεθίσματα, από ορισμένες συναισθηματικές καταστάσεις, όπως κατάθλιψη ή μοναξιά (συναισθηματική διατροφή).

Μια αληθινή λαχτάρα αφορά την ικανοποίηση της ανάγκης του εγκεφάλου για ντοπαμίνη. Δεν έχει καμία σχέση με την ανάγκη του σώματος για ενέργεια ή τροφή.

Ο κίνδυνος πίσω από τις λιγούρες

Αν και δεν είναι ασυνήθιστο κάποιος να εμφανίζει λιγούρα στην όψη, την οσμή ακόμη και στη θύμηση μια τροφής, η επανειλημμένη υποχώρηση και η κατανάλωση πρόχειρου φαγητού είναι λόγος ανησυχίας.

Η έντονη λαχτάρα μερικές φορές οδηγεί σε υπερφαγία. Είναι γεγονός ότι στους κύκλους των εθισμών η ποσότητα ικανοποίησης μακροπρόθεσμα αυξάνεται.

Με την πάροδο του χρόνου, ο εθισμός στο φαγητό μπορεί να προκαλέσει σοβαρά σωματικά και ψυχολογικά προβλήματα.

Ξεπερνώντας τον εθισμό στο φαγητό

Δυστυχώς, δεν υπάρχει εύκολη λύση στον εθισμό. Δεν υπάρχει συμπλήρωμα, ψυχικό κόλπο ή μαγική θεραπεία.

Για πολλούς, ίσως είναι καλύτερο να αποφεύγουν τελείως τις τροφές που προκαλούν ενεργοποίηση. Ο εθισμός στο φαγητό μπορεί να απαιτεί τη βοήθεια ειδικού για να ξεπεραστεί.

Η διαταραχή υπερφαγίας , η οποία σχετίζεται με τον εθισμό στα τρόφιμα, ταξινομείται επί του παρόντος ως διαταραχή σίτισης και διατροφής στο Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders ( DSM-5 ), το επίσημο εγχειρίδιο που χρησιμοποιούν οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας για να ορίσουν τις ψυχικές διαταραχές.

Μερικές άμεσες χρήσιμες για την αντιμετώπιση του διατροφικού εθισμού

Είναι αρκετά βοηθητικό να κρατάτε ένα προσωπικό ημερολόγιο για το τι τρώτε και γιατί. Επιπλέον, βρείτε εναλλακτικές δραστηριότητες χωρίς φαγητό, όπως άσκηση ή παιχνίδια για να ανταμείψετε τον εαυτό σας και να διαχειριστείτε το άγχος σας.

Προσδιορίστε τα πρόχειρα φαγητά που πυροδοτούν τη λαχτάρα σας και κρατήστε τα έξω από το σπίτι σας.

Προμηθευτείτε υγιεινές τροφές όπως μήλα, πορτοκάλια και ξηρούς καρπούς που σας αρέσει να τρώτε Αποφύγετε να τρώτε τακτικά σε εστιατόρια fast-food και μαγειρεύετε περισσότερο στο σπίτι.

Αξίζει τέλος να τονιστεί ότι βρέθηκε μελέτες συσχέτιση της αυξημένης πρόσληψης ζάχαρης, επεξεργασμένων και λιπαρών τροφών με ψυχικές νόσους όπως με τη διπολική διαταραχή και η κατάθλιψη.

Βιβλιογραφικές αναφορές

  • Daniel M Blumenthal 1, Mark S GoldCurr Opin. Neurobiology of food addiction, Clin Nutr Metab Care, 2010 Jul;13(4):359-65. doi: 10.1097/MCO.0b013e32833ad4d4.
  • Max F Oginsky , Paulette B Goforth , Cameron W Nobile , Luis F Lopez-Santiago , Carrie R Ferrario. Eating ‘Junk-Food’ Produces Rapid and Long-Lasting Increases in NAc CP-AMPA Receptors: Implications for Enhanced Cue-Induced Motivation and Food Addiction. Neuropsychopharmacology.2016 Dec;41(13):2977-2986. doi: 10.1038/npp.2016.111. Epub 2016 Jul 7.
  • Ariana M ChaoCarlos M Grilo , Rajita Sinha . Food cravings, binge eating, and eating disorder psychopathology: Exploring the moderating roles of gender and race. Eat Behav, 2016 Apr;21:41-7. doi: 10.1016/j.eatbeh.2015.12.007. Epub 2015 Dec 18.
  • Attuquayefio, T., Stevenson, R. J., Oaten, M. J., & Francis, H. M. (2017). A four-day western-style dietary intervention causes reductions in hippocampal-dependent learning and memory and interoceptive sensitivity. PloS One, 12(2), e0172645.
  • Herbert, B. M., Blechert, J., Hautzinger, M., Matthias, E., & Herbert, C. (2013). Intuitive eating is associated with interoceptive sensitivity. Effects on body mass index. Appetite, 70, 22-30.
  • Powell A. (2018). Harvard researchers study how mindfulness may change the brain in depressed patients. Harvard Gazette. https://news.harvard.edu/gazette/story/2018/04/harvard-researchers-study-how-mindfulness-may-change-the-brain-in-depressed-patients/

Στην ιατρική, το έντερο θεωρούνταν πάντα ως ένα ειδικό όργανο. Το έντερο είναι πολύ νευρωμένο και έχει ονομαστεί «δεύτερος εγκέφαλος». Ο δεύτερος εγκέφαλος (εντερικό νευρικό σύστημα) βρίσκεται σε άμεση και συνεχή αλληλεπίδραση με τον πρωτεύοντα εγκέφαλό μας (το κεντρικό νευρικό σύστημα).

Τον 19ο αιώνα, ο άξονας εγκεφάλου-έντερου θεωρήθηκε ότι εξηγούσε πολλές ασθένειες και κοινωνικά φαινόμενα. Προτάθηκαν αμφίδρομες συσχετίσεις με συναισθηματικές καταστάσεις που επηρεάζουν την υγεία του εντέρου και το έντερο που επηρεάζει τα συναισθήματα.

Ψυχογαστρεντερολογία: Εγκεφάλος – έντερο

Οι χρόνιες πεπτικές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένου του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου, της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης και των φλεγμονωδών ασθενειών του εντέρου, δεν μπορούν να ξεμπερδέψουν από το ψυχολογικό τους πλαίσιο.

Το σημαντικό βάρος αυτών των ασθενειών συνπροσδιορίζεται από τα συμπτώματα και τη σοβαρότητα της νόσου. Επιπλέον και από την ικανότητα των ασθενών να αντιμετωπίσουν συμπτώματα χωρίς σημαντική διακοπή της καθημερινής ζωής.

Το αναπτυσσόμενο πεδίο της ψυχογαστρεντερολογίας επικεντρώνεται στην εφαρμογή επιστημονικά βασισμένων ψυχολογικών αρχών και τεχνικών για την ανακούφιση των πεπτικών συμπτωμάτων.

Μελέτη διαπίστωσε ότι η χαλάρωση από μόνη της δεν ήταν τόσο καλή όσο η χαλάρωση σε συνδυασμό με καθοδηγούμενες εικόνες ειδικά για τον πόνο. Υπάρχει τώρα μια μεγάλη βάση τεκμηρίωσης για τη σχέση μεταξύ ψυχολογικών παραγόντων και της εντερικής αισθητηριακής, κινητικής και ανοσολογικής λειτουργίας.

Ψυχολογικοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν το έντερο μέσω του άξονα υποθαλάμου -υπόφυσης -επινεφριδίων και της διαμόρφωσης των κεντρικών ερεθισμάτων του κεντρικού νευρικού συστήματος.

Ποιο ήρθε πρώτο: ο εγκέφαλος ή το έντερο;

Συχνά θεωρείται ότι οι ψυχολογικές δυσκολίες είναι αιτία λειτουργικών διαταραχών του εντέρου και συνυπάρχουν με οργανικές διαταραχές του εντέρου όπως η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου. Η συννοσηρότητα υποθέτει ότι υπάρχουν δύο ασθένειες-διαταραχή του εντέρου και ψυχιατρική διαταραχή. Αυτές είναι σε μεγάλο βαθμό ανεξάρτητες μεταξύ τους και απαιτούν ανεξάρτητες θεραπείες.

Ωστόσο, τα στοιχεία δεν το υποστηρίζουν αυτό. Για παράδειγμα, σε διαταραχές λειτουργικού κοιλιακού πόνου, μελέτες έχουν βρει στοιχεία ότι το άγχος μπορεί να προηγείται αλλά και να ακολουθεί τον πόνο.

Στη φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, η απορρύθμιση του ανοσοποιητικού μπορεί να εξηγήσει τόσο τη φλεγμονή του εντέρου όσο και την κατάθλιψη. Αν δεχθούμε την αμφίδρομη φύση του άξονα του εγκεφάλου και του εντέρου, δεν έχει σημασία ποιος ήρθε πρώτος.

Γιατρός ή ψυχολόγος για το έντερο;

Οι γιατροί και οι ψυχολόγοι ασκούν την ψυχολογική θεραπεία ξεχωριστά από την ιατρική θεραπεία. Τα προβλήματα ψυχικής υγείας μπορεί είτε να θεωρηθούν ότι προκαλούν τα συμπτώματα του εντέρου (θεραπεία) είτε να υπάρχουν επιπλέον των εντερικών συμπτωμάτων.

Όπου η ψυχική υγεία είναι ο τομέας του ψυχολόγου ή του ψυχιάτρου, οι γιατροί αντιμετωπίζουν τα προβλήματα του εντέρου. Σε αυτό το μοντέλο, οι ασθενείς θα αισθάνονται παρεξηγημένοι, θα χαρακτηρίζονται ως τρελοί και συχνά δεν θα ακολουθούν την παραπομπή σε ψυχολόγο.

Η ψυχογαστρεντερολογία ως Θεραπεία

Το βιοϊατρικό μοντέλο επιτρέπει επίσης ότι ψυχολογικοί παράγοντες μπορεί να επηρεάσουν συμπεριφορές ασθένειας. Μελέτες έχουν δείξει ότι παρουσία μιας εντερικής διαταραχής, ψυχολογικοί παράγοντες μπορούν να επιδεινώσουν τα συμπτώματα, να αυξήσουν την αναπηρία και να μειώσουν την ποιότητα ζωής.

Σε αυτό το μοντέλο, η ψυχολογική θεραπεία προσφέρεται για να βοηθήσει τους ασθενείς και τις οικογένειές τους να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες της ζωής με μια χρόνια ασθένεια, ώστε να μπορούν να ζήσουν μια πληρέστερη ζωή.

Η Ψυχολογική Θεραπεία ως Πρόληψη

Εάν υποθέσουμε ότι ορισμένες διαταραχές του εντέρου, όπως οι λειτουργικές διαταραχές, προκαλούνται από την ψυχική υγεία. Τότε μπορούμε να αποτρέψουμε αυτές τις εντερικές διαταραχές θεραπεύοντας την ψυχική υγεία πριν εμφανιστούν συμπτώματα του εντέρου. Για παράδειγμα, μπορούμε να στοχεύσουμε στην πρόληψη του λειτουργικού κοιλιακού πόνου μειώνοντας το άγχος.

Το βιοϊατρικό μοντέλο υποστηρίζει τους ψυχολόγους στη θεραπεία των εντερικών διαταραχών (θεραπεία/πρόληψη). Έχει διαπιστωθεί ότι στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του έντερου, η διαχείρηση του στρες και των κακών συναισθημάτων είναι αρκετά αποτελεσματικά.

Η ολοκληρωμένη ωστόσο θεραπεία συνθέτει τους κλάδους σε ένα συντονισμένο, διαδραστικό σύνολο. Ιατροί και ψυχολόγοι καθώς και ειδικοί διατροφολόγοι, αναπτύσσουν κοινά σχέδια θεραπείας. Συχνά οι ασθενείς παρακολουθούνται από κοινού ή στην ίδια πρακτική, γεγονός που μειώνει αρκετά τα προβλήματα.

Συμπερασματικά

Στην περίπτωση διαταραχών του εντέρου, ο τομέας της ψυχογαστρεντερολογίας υιοθετεί μια πιο ολιστική προσέγγιση και φαίνεται να βελτιώνει τα αποτελέσματα των ασθενών.

Η σύνδεση εγκεφάλου-εντέρου εμπλέκεται όλο και περισσότερο στη βιοψυχοκοινωνική ευημερία. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν άμεσα και έμμεσα τον τρόπο αλληλεπίδρασης του εντέρου και του εγκεφάλου.

Ωστόσο υπάρχει και μια αυξανόμενη συνειδητοποίηση ότι οι γαστρεντερικές παθήσεις πρέπει να αντιμετωπίζονται και να αντιμετωπίζονται ως μέρος μιας διεπιστημονικής προσέγγισης.

Πηγές

  • Dinan T.G., Cryan J.F. Melancholic microbes: A link between gut microbiota and depression? Neurogastroenterol. Motil. Off. J. Eur. Gastrointest. Motil. Soc. 2013;25:713–719. doi: 10.1111/nmo.12198. [PubMed]
  • Drossman D.A., Hasler W.L. Rome IV-Functional GI Disorders: Disorders of Gut-Brain Interaction. Gastroenterology. 2016;150:1257–1261. doi: 10.1053/j.gastro.2016.03.035. [PubMed]
  • Dalton C.B., Drossman D.A., Hathaway J.M., Bangdiwala S.I. Perceptions of physicians and patients with organic and functional gastrointestinal diagnoses. Clin. Gastroenterol. Hepatol. Off. Clin. Pract. J. Am. Gastroenterol. Assoc. 2004;2:121–126. doi: 10.1016/S1542-3565(03)00319-7. [PubMed]
  • Drossman D.A. Presidential address: Gastrointestinal illness and the biopsychosocial model. Psychosom. Med. 1998;60:258–267. doi: 10.1097/00006842-199805000-00007. [PubMed]
  • Miller I. The gut-brain axis: Historical reflections. Microb. Ecol. Health Dis. 2018;29:1542921. doi: 10.1080/16512235.2018.1542921. [PMC free article] [PubMed]
  • Kennedy P.J., Cryan J.F., Dinan T.G., Clarke G. Irritable bowel syndrome: A microbiome-gut-brain axis disorder? World J. Gastroenterol. 2014;20:14105–14125. doi: 10.3748/wjg.v20.i39.14105. [PMC free article] [PubMed]
  • Van den Brink G., Stapersma L., Bom A.S., Rizopolous D., van der Woude C.J., Stuyt R.J.L., Hendriks D.M., van der Burg J.A.T., Beukers R., Korpershoek T.A., et al. Effect of Cognitive Behavioral Therapy on Clinical Disease Course in Adolescents and Young Adults with Inflammatory Bowel Disease and Subclinical Anxiety and/or Depression: Results of a Randomized Trial. Inflamm. Bowel Dis. 2019;25:1945–1956. doi: 10.1093/ibd/izz073. [PMC free article] [PubMed]
  • Bonnert M., Olen O., Bjureberg J., Lalouni M., Hedman-Lagerlof E., Serlachius E., Ljotsson B. The role of avoidance behavior in the treatment of adolescents with irritable bowel syndrome: A mediation analysis. Behav. Res. Ther. 2018;105:27–35. doi: 10.1016/j.brat.2018.03.006. [PubMed]
  • Keefer L. Behavioural medicine and gastrointestinal disorders: The promise of positive psychology. Nat. Reviews. Gastroenterol. Hepatol. 2018;15:378–386. doi: 10.1038/s41575-018-0001-1. [PubMed]

 

Το ενδογενές σύστημα οπιοειδών του εγκεφάλου περιλαμβάνει τρεις οικογένειες πεπτιδίων οπιοειδών: τη ενδορφίνη, την εγκεφαλίνη και δυνορφίνη.

Τα ενδογενή οπιοειδή και οι υποδοχείς τους διανέμονται ευρέως σε όλο το κεντρικό και περιφερειακό νευρικό σύστημα. Τα μέρη αυτών των συστημάτων ρυθμίζουν τον πόνο, το συναίσθημα, την ανταμοιβή, τις αντιδράσεις στο άγχος, τα κίνητρα, τον εθισμό σε οποιαδήποτε μορφή συμπεριλαμβανομένων ουσιών ακόμη και συμπεριφορών και τον αυτόνομο έλεγχο.

Η ενεργοποίηση των υποδοχέων των ενδογενών οπιοειδών παίζει ρόλο στην ανακούφιση από τον πόνο καθώς και σε διάφορες συμπεριφορές που σχετίζονται με το ψυχολογικό στρες.

Ωστόσο, έρευνες έχουν επίσης δείξει ότι η ενδορφίνη μπορεί να εμπλέκεται σε συμπεριφορές που σχετίζονται με την επιβίωση, όπως η όρεξη και η αναπαραγωγή, την κοινωνική απόρριψη ή την κοινωνική αποδοχή.

Διαταραχές στο ενδογενές οπιοειδές σύστημα θεωρούνται ότι εμπλέκονται στη νόσο του Πάρκινσον, στις επιληπτικές κρίσεις, στους νευροπροστατευτικούς μηχανισμούς και στην κατάθλιψη.

Ενδορφίνη και εγκεφαλίνη

Τα ενδογενή οπιοειδή παίζουν σημαντικό ρόλο στον εθισμό και τις εξαρτητικές συμπεριφορές. Σχεδόν οι περισσότερες εθιστικές ή εξαρτητικές συμπεριφορές χαρακτηρίζονται από προσαρμοστικές αλλαγές στα κυκλώματα ανταμοιβής του εγκεφάλου.

Τα ενδογενή οπιοειδή και οι υποδοχείς τους ρυθμίζουν τη ντοπαμινεργική δραστηριότητα και την απόκριση της κορτιζόλης στο στρες. Έρευνα έχει δείξει ότι η μακροχρόνια χρήση εξωγενών οπιούχων προκαλεί συγκριτική ανεπάρκεια στις ενδογενείς ενδορφίνες, η οποία, με τη σειρά της, οδηγεί σε αναζήτηση οπιούχων και συμβάλλει στις συνεχιζόμενες υποτροπές που παρατηρούνται σε περιπτώσεις εθισμού.

Η ενδορφίνη και η εγκεφαλίνη είναι νευροπεπτίδια, τα οποία στο ανθρώπινο σώμα λειτουργούν ως σημαντικά μόρια σηματοδότησης στον εγκέφαλο. Οι εγκεφαλίνες βρίσκονται σε υψηλή συγκέντρωση στον εγκέφαλο καθώς και στα κύτταρα των επινεφριδίων. Οι ενδορφίνες σχετίζονται εν μέρει με την αυξημένη παραγωγή ντοπαμίνης.

Ντοπαμίνη

Οι ειδικοί μελετούν ακόμα πώς λειτουργεί η ντοπαμίνη, ένας νευροδιαβιβαστής που συμμετέχει και αυτή στο πλαίσιο του εθισμού. Πολλοί πιστεύουν ότι “εκπαιδεύει” τον εγκέφαλο για να αποφύγει δυσάρεστες εμπειρίες και να αναζητήσει ευχάριστες.

Οι εμπειρίες που μας κάνουν να νιώθουμε καλά, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ναρκωτικών ή αλκοόλ ενεργοποιούν το κέντρο ανταμοιβής, μνήμης και κινήτρων του εγκεφάλου, το οποίο ανταποκρίνεται απελευθερώνοντας ντοπαμίνη. Αυτή η απελευθέρωση αναγκάζει τον εγκέφαλό να εστιάσει περισσότερο στην εμπειρία και στην ανάμνηση της απόλαυσης.

Η ντοπαμίνη δημιουργεί το κίνητρο σε κάποια ουσία, μια συμπεριφορά, ένα τύπο φαγητού, στην αναζήτηση της ευχαρίστησης. Η ντοπαμίνη συμβάλλει στην εμπειρία της απόλαυσης. Δεν σχετίζεται άμεσα με τη δημιουργία ευχάριστων συναισθημάτων, αλλά βοηθά στην ενίσχυση των ευχάριστων αισθήσεων και συμπεριφορών συνδέοντας πράγματα που μας κάνουν να νιώθουμε καλά με την επιθυμία να τα επαναλάβουμε. Αυτός ο σύνδεσμος είναι ένας σημαντικός παράγοντας για την ανάπτυξη του εθισμού.

Άλλοι νευροδιαβιβαστές που προκαλούν συναισθήματα ευχαρίστησης ή ευφορίας είναι: η σεροτονίνη, η ενδορφίνες, η ωκυτοκίνη

Ποια είναι τα οφέλη των ενδογενών οπιοειδών;  

Οι ενδορφίνες όπως και η ντομαπίνη εμπλέκονται στα κυκλώματα φυσικής ανταμοιβής και σχετίζονται με σημαντικές δραστηριότητες όπως το φαγητό, το ποτό, η φυσική κατάσταση, η άσκηση και η σεξουαλική επαφή. Προωθώντας μια γενική αίσθηση ευεξίας, οι ενδορφίνες έχουν πολλά οφέλη, όπως: ανακούφιση της κατάθλιψης, μείωση του άγχους, ενίσχυση της αυτοεκτίμησής, μείωση του βάρους (ο ρόλος των ενδορφινών και άλλων ορμονών στη ρύθμιση της όρεξης και της πρόσληψης τροφής ερευνάται.), αντιμετώπιση πόνου τοκετού, ανίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος.

Μετατραυματικό στρες, ενδορφίνη και ντοπαμίνη  

Ένα κοινό αποτέλεσμα που διέπει την έκθεση σε ψυχοκοινωνικό στρες είναι η ενεργοποίηση του άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων (HPA) και του συμπαθητικού νευρικού συστήματος ως μέρος της φυσιολογικής απόκρισης βιολογικού στρες.

Το ραβδωτό σώμα του εγκεφάλου συνδέεται λειτουργικά με το σύστημα ανίχνευσης απειλών. Στους ανθρώπους, η παιδική σεξουαλική κακοποίηση σχετίζεται με αυξημένους μεταβολίτες της ντοπαμίνης στα ούρα στην παιδική ηλικία και οι οξείς ψυχοκοινωνικοί στρεσογόνοι παράγοντες προκαλούν μεγαλύτερη απελευθέρωση ντοπαμίνης σε άτομα με χαμηλή αυτοαναφερόμενη μητρική φροντίδα.

Επιπλέον, η μειωμένη ραβδωτή λειτουργία που σχετίζεται με την κακομεταχείριση σχετίζεται με δυσμενείς εκβάσεις συμπεριλαμβανομένης της διαταραγμένης προσκόλλησης και της κατάθλιψης.

Μία μελέτη (Oswald et al., 2014) βρήκε θετικές συσχετίσεις μεταξύ του παιδικού τραύματος και της απελευθέρωσης ντοπαμίνης. Υψηλή ντοπαμίνη – ή πάρα πολύ συγκεντρωμένη ντοπαμίνη σε ορισμένα μέρη του εγκεφάλου και όχι αρκετά σε άλλα μέρη – συνδέεται με την παρορμητικότητα, την επιθετικότητα και μπορεί να οδηγήσει σε καταστάσεις εθιστικές.

Εθιστική συμπεριφορά και τραύμα

Η διαταραχή στην έκκριση της ενδορφίνης επίσης οδηγεί σε εθιστικές συμπεριφορές. Μετά από ένα τραυματικό συμβάν, οι άνθρωποι αναφέρουν συχνά χρήση αλκοόλ για να ανακουφίσουν τα συμπτώματα άγχους, ευερεθιστότητας και κατάθλιψης. Το αλκοόλ μπορεί να ανακουφίσει αυτά τα συμπτώματα επειδή η πόση του αντισταθμίζει τις ελλείψεις στη δραστηριότητα της ενδορφίνης μετά από μια τραυματική εμπειρία. Μέσα σε λίγα λεπτά από την έκθεση σε ένα τραυματικό συμβάν υπάρχει αύξηση του επιπέδου των ενδορφινών στον εγκέφαλο. Κατά τη διάρκεια του τραύματος, τα επίπεδα ενδορφίνης παραμένουν αυξημένα και βοηθούν να μειώσουν τον συναισθηματικό και σωματικό πόνο του τραύματος.

Ωστόσο, αφού τελειώσει το τραύμα, τα επίπεδα ενδορφίνης μειώνονται σταδιακά και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια περίοδο απόσυρσης ενδορφίνης που μπορεί να διαρκέσει από ώρες έως ημέρες. Αυτή η περίοδος απόσυρσης ενδορφίνης μπορεί να προκαλέσει συναισθηματική δυσφορία και να συμβάλει σε άλλα συμπτώματα διαταραχής μετατραυματικού στρες (PTSD). Επίσης, όπως συμβαίνει με τα ζώα που εκτίθενται σε ανεξέλεγκτο στρες, οι ασθενείς με χρόνια PTSD έχουν υψηλά ποσοστά ιατρικών προβλημάτων, όπως αυτοάνοσες ασθένειες (van der Kolk 1997).

Οι ενδορφίνη και εγκεφαλίνη συμμετέχουν επίσης σε κίνητρα και διαδικασίες ανταμοιβής στη διατροφική συμπεριφορά, όπως η διέγερση της όρεξης από εύγευστα τρόφιμα. Ίσως η καλύτερη απόδειξη για τη συμμετοχή των οπιοειδών σε μια αλληλεπίδραση μεταξύ άγχους και φαγητού είναι το εύρημα ότι, σε ζώα και βρέφη, η πρόσληψη γλυκών και λιπαρών τροφών, συμπεριλαμβανομένου του γάλακτος, ανακουφίζει το κλάμα και άλλα συμπτώματα άγχους. Πρόσφατα, αυτό το αποτέλεσμα αποδείχθηκε ότι εξαρτάται από τη γλυκιά γεύση και όχι από τις θερμίδες, καθώς τα χαμηλών θερμίδων γλυκαντικά μειώνουν επίσης το κλάμα.

Έρευνες τον τελευταίο τέταρτο αιώνα έδειξαν ότι το τραύμα δεν οδηγεί απαραίτητα στην ψυχοπαθολογία. Στην πραγματικότητα, ένα γεγονός μπορεί να έχει πολύ διαφορετικά αποτελέσματα ανάλογα με την ικανότητα του θύματος να αντιμετωπίσει το συμβάν. Τα παιδιά που έχουν πέσει θύματα έχουν πολύ μικρό έλεγχο στο τραυματικό συμβάν και μπορεί να αντιμετωπίσουν σοβαρή συναισθηματική διαταραχή.

References

  1. Jennifer M. et al. Signals in the Nucleus Accumbens that Cause Active Avoidance Require Endocannabinoid Mobilization in the Midbrain. Current Biology, 2018; DOI: 10.1016/j.cub.2018.03.037
  2. Maldonado, R et al.  The endogenous opioid system: A common substrate in drug addiction. Drug and Alcohol Dependence 2010; 108 (3): 183-194. https://doi.org/10.1016/j.drugalcdep.2009.10.011.  
  3. Wand, GS et al. Chapter 4 – Endogenous Opiates, Addiction, and the Stress Response. Stress and Addiction. Biological and Psychological Mechanism 2007, Pages 85-104. https://doi.org/10.1016/B978-012370632-4/50007-3
  4. Bremner JD, Southwick SM, Darnell A, Charney DS. Chronic PTSD in Vietnam combat veterans: Course of illness and substance abuse. American Journal of Psychiatry. 1996;153:369–375. 
  5. Breslau N, Davis GC, Andreski P, Peterson E. Traumatic events and posttraumatic stress disorder in an urban population of young adults. Archives of General Psychiatry. 1991;48:216–222. 
  6. Clark DB, Pollock N, Bukstein OG, Mezzich AC, Bromberger JT, Donovan JE. Gender and comorbid psychopathology in adolescents with alcohol dependence. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry. 1997;36:1195–1203.
  7. The A1 allele at the D2 dopamine receptor gene and alcoholism. A reappraisal. J GelernterD, GoldmanN, Risch (1993) Jama 269:1673–1677.
  8. Ventral tegmental area dopamine revisited: effects of acute and repeated stress EN Holly, KA Miczek, (2016). Psychopharmacology 233:163–186. https://doi.org/10.1007/s00213-015-4151-3 
  9. Wise, R. A. (2009). Roles for nigrostriatal—not just mesocorticolimbic—dopamine in reward and addiction. Trends in Neuroscience, 32(10), 517;524.
  10. Volkow, N. D., Wang, G. J., Fowler, J. S., Tomasi, D., & Telang, F. (2010). Addiction: Beyond dopamine reward circuitry. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 108(37), 15037-15042.

Η θάλασσα έχει θεραπευτικές ιδιότητες. Η θαλασσοθεραπεία παίρνει το όνομά της από την ελληνική λέξη «θάλασσα». Η θεραπεία περιλαμβάνει τη χρήση θαλασσινού νερού ως θεραπεία για τη βελτίωση της συνολικής υγείας και ευεξίας.

Η θαλασσοθεραπεία χρησιμοποιήθηκε στην Ευρώπη για αιώνες, που χρονολογείται από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία όταν στρατιώτες χρησιμοποίησαν ζεστά θαλασσινά λουτρά για να ανακάμψουν μετά από μάχες. Η θεραπείες με θαλασσινό νερό έχουν αυξηθεί σε δημοτικότητα από τότε και τώρα στις περισσότερες ευρωπαϊκές παραθαλάσσιες περιοχές.

Η θαλασσοθεραπεία μπορεί να έχει πολλές μορφές, όπως λουτρά θαλασσινού νερού, πισίνες, άσκηση σε θερμαινόμενες πισίνες, θαλασσινά προϊόντα.

Αυτές οι τύπου θεραπείες συναντώνται κυρίως σε τοποθεσίες με θάλασσες, όπου το θαλασσινό νερό μπορεί να τραβηχτεί τοπικά και να εφαρμοστεί σε λουτρά, πισίνες και ή να χρησιμοποιηθεί σε διάφορες άλλες θεραπείες.

Τα οφέλη της θάλασσας

Πολλοί ειδικοί και υποστηρικτές της θεραπείας με αλμυρό νερό αναφέρουν ότι το θαλασσινό νερό και η θαλασσοθεραπεία είναι γενικά διεγερτικά του σώματος. Ενεργούν αυξάνοντας τις αιματοποιητικές λειτουργίες (παραγωγή κυττάρων αίματος), βελτιώνοντας την ικανότητα απόκρισης και ενεργώντας ως γενικό τονωτικό. Μπορούν επίσης να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Στα οφέλη επίσης συμπεριλαμβάνονται και:

  • Η διέγερση των ενδοκρινικών λειτουργιών, συμπεριλαμβανομένου του θυρεοειδούς, των επινεφριδίων, του παραθυρεοειδούς και των γεννητικών οργάνων.
  • Η βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος
  • Η αυξημένη εφίδρωση
  • Η αύξηση των ερυθρών και λευκών αιμοσφαιρίων
  • Η ομαλότερη, ανεμπόδιστη αναπνοή
  • Η μείωση του πόνου στις αρθρώσεις και στην αύξηση της κίνησης.

Επιπλέον, εκτός του νερού και τα φύκια που χρησιμοποιούνται μερικές φορές στη θαλασσοθεραπεία έχουν αποδειχθεί ότι προάγουν την κυκλοφορία του αίματος όταν εφαρμόζονται τοπικά μέσω καλλυντικών.

Πόνος στις αρθρώσεις και θαλασσινό νερό

Η θεραπεία αποκατάστασης μέσω της κολύμβησης σε θαλασσινό νερό μπορεί να μειώσει σημαντικά τα συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας (μη φλεγμονώδης άρθρωση), συμπεριλαμβανομένης της μείωσης της σοβαρότητας του πόνου, της βελτίωσης της λειτουργίας των αρθρώσεων και της πρόληψης περαιτέρω βλάβης.

Νέα στοιχεία για τον πόνο στον αυχένα δείχνουν επίσης ότι το θαλασσινό νερό μπορεί να βελτιώσει τη λειτουργική ικανότητα και την κινητικότητα των αρθρώσεων, καθώς και να αυξήσει τη χαλάρωση και τη διάθεση.

Τι περιέχει το θαλασσινό νερό;

Το θαλασσινό νερό είναι πλούσιο σε ιχνοστοιχεία που είναι απαραίτητα για το ανθρώπινο σώμα. Σε αυτά περιλαμβάνονται:

  • Το μαγνήσιο
  • Το μαγγάνιο
  • Το κοβάλτιο
  • Το νάτριο
  • Το ασβέστιο
  • Το κάλιο
  • Το βόριο

Αυτά απορροφώνται στο δέρμα μέσω των θερμών λουτρών θαλασσινού νερού και των μικροσκοπικών σωματιδίων αλατιού που περιέχονται στο θαλάσσιο νερό , ενισχύοντας τη φυσική άμυνα.

Ινομυαλγία και θαλασσινό νερό

Μελέτες σε ασθενείς με ινομυαλγία διαπίστωσαν ότι οι τακτικές θαλασσοθεραπείες οδηγούν σε μειωμένο μυϊκό πόνο και κόπωση. Είχαν επίσης θετικά αποτελέσματα στη συνολική υγεία και τη σωματική λειτουργία.

Μια μελέτη του 2008 σε ασθενείς με ινομυαλγία διαπίστωσε ότι οι αερόβιες ασκήσεις στο θαλασσινό νερό βελτίωσαν τον μυϊκό πόνο και τη συνολική υγεία. Επιπλέον, η θερμότητα του νερού επηρέασε τον μυϊκό τόνο και μείωσε την ένταση του πόνου.

Μια άλλη μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι η θεραπεία με θαλασσινό νερό είχε σημαντική επίδραση στη μείωση της μυϊκής κόπωσης και στη βελτίωση του χρόνου αποκατάστασης μυϊκής βλάβης.

Η έρευνα δείχνει επίσης ότι η θαλασσοθεραπεία μπορεί να βελτιώσει την ευελιξία και την κινητικότητα των μυών αυξάνοντας την οξυγόνωση του αίματος.

Θάλασσα

πηγή: Unsplash

Τα οφέλη της θάλασσας στο δέρμα

Η χρήση θαλασσινού νερού έχει επίσης αναγνωριστεί ως θεραπεία για τα συμπτώματα πολλαπλών δερματικών ή άλλων παθήσεων, όπως:

  • Ψωρίαση
  • Έκζεμα
  • Ρινοφαρυγγίτιδα ή το κοινό κρυολόγημα
  • Επιπεφυκίτιδα

Το θαλασσινό νερό περιέχει πολλά μέταλλα και ιχνοστοιχεία απαραίτητα για τον κυτταρικό μεταβολισμό. Μπορεί να ηρεμήσει τον ερεθισμό του δέρματος, όπως ψωρίαση και δερματίτιδα, καθώς και να βελτιώσει την επούλωση των πληγών.

Το θαλασσινό νερό έχει επίσης αποδειχθεί ότι βοηθά στην αποβολή τοξικών υπολειμμάτων και οξυγονωτικών ιστών.

Ενυδάτωση και σύσφιξη της επιδερμίδα με τα φύκια της θάλασσας

Τα φύκια μπορούν επίσης να περιέχουν ευεργετικές βιοδραστικές ενώσεις, όπως:

  • Πρωτεΐνες
  • Πολυσακχαρίτες
  • Λιπαρά οξέα
  • Πολυφαινόλες
  • Χρωστικές
  • Βιταμίνες
  • Στερόλες

Αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για καλλυντικές εφαρμογές όπως ενυδάτωση, λεύκανση του δέρματος και πρόληψη σημείων γήρανσης.

Θαλασσινό νερό και ψυχολογία

Το θαλασσινό νερό ωθεί τον εγκέφαλο να στέλνει μηνύματα στο υπόλοιπο σώμα για μια κατάσταση ευφορίας. Η υψηλή ποσότητα μεταλλικών στοιχείων στη θάλασσα καταπραΰνει το νευρικό σύστημα, αποκαθιστώντας την ισορροπία και ενισχύοντας την υγεία του εγκεφάλου. Αυτό βοηθάει και στην αντιμετώπιση του στρες, ρυθμίζοντας την παραγωγή κορτιζόλης και αδρεναλίνης.

Η κολύμβηση με κρύο θαλασσινό νερό ενεργοποιεί τους υποδοχείς θερμοκρασίας κάτω από το δέρμα που με τη σειρά τους απελευθερώνουν μεγαλύτερες ποσότητες ενδορφινών, των ορμονών της χαράς και της ευτυχίας.

Βιβλιογραφία

 

Το ψυχόδραμα σύμφωνα με το Βικιπαίδεια ορίζεται ως ένα είδος ομαδικής ή ατομικής ψυχοθεραπείας, η οποία δημιουργήθηκε από τον ψυχίατρο Jacob Levy Moreno (1889-1974).

« Ο «πρωταγωνιστής» καλείται να είναι ο εαυτός του πάνω στη σκηνή και να αναπαριστάνει το δικό του προσωπικό κόσμο. Καλείται να είναι ο εαυτός του, και όχι ένας ηθοποιός, καθώς ο ηθοποιός πάνω στη σκηνή είναι εξαναγκασμένος να θυσιάσει τον δικό του προσωπικό εαυτό για το ρόλο που θα του επιβάλλει ένας θεατρικός συγγραφέας… Κανείς δεν γνωρίζει καλύτερα τον εαυτό του από ό, τι ο ίδιος ο εαυτός του.» Jacob Levy Moreno (1889-1974), ψυχίατρος.

Πώς προέκυψε το ψυχόδραμα και τί είναι;

Για δεκαετίες, οι ψυχολόγοι, οι ερευνητές και επιστήμονες υγείας εργάστηκαν επιμελώς για να εντοπίσουν μοναδικούς τρόπους αντιμετώπισης πολλών καταστάσεων ψυχικής υγείας. Μερικές από αυτές είναι: το τραύμα, διατροφικές διαταραχές, διαταραχές άγχους και πολλά άλλα. Η αποκατάσταση προσωπικών ζητημάτων έως και η βελτίωση του εαυτού επιτυγχάνεται μέσα από διαφορετικούς τρόπους εκμάθησης και εργαλεία. 

Το ψυχόδραμα ορίζεται από τον Βρετανικό Σύλλογο ψυχοδράματος (BPA) ως μια μορφή θεραπείας που χρησιμοποιεί δραματικές τεχνικές για τον εντοπισμό προβλημάτων και βελτίωση προσωπικών ζητημάτων.

Πρόκειται για μία μέθοδο διερεύνησης του ψυχισμού των ατόμων. Οι συμμετέχοντες δραματοποιούν, δηλαδή αναπαριστούν θεατρικά, τωρινά, παρελθοντικά, ακόμη και μελλοντικά γεγονότα από τις ζωές τους, αντί να μιλούν απλώς γι’ αυτά. Αυτό που δραματοποιείται από τους συμμετέχοντες δεν είναι μόνο η βιωμένη εμπειρία τους αλλά και οι ψυχολογικές εκφάνσεις που τη συνοδεύουν. Παραδείματα τέτοιων εκφάνσεων είναι οι σκέψεις, τα συναισθήματα ή οι τρόποι αντιμετώπισης ενός προβλήματος.

Βασικές φάσεις του ψυχοδράματος 

  • Η προθέρμανση
  • Η δράση
  • Το μοίρασμα
  • Η κάθαρση

Παραδείγματα τεχνικών ψυχοδράματος 

  1. Η τεχνική του σωσία αποτελεί μια μέθοδος που βοηθάει το άτομο να βρει τις λέξεις, για να εκφράσει τα συναισθήματα και τις σκέψεις που δεν μπορούσε να εκφράσει προηγουμένως. Το άτομο αναφέρει ένα γεγονός και να άλλο μέλος της ομάδας ή ο συντονιστής είναι δίπλα του, εκφράζοντας δυνατά αυτό που θέλει να αναπαραστήσει και να εκφράσει το άτομο. Η γλώσσα του σώματος, τα εκφραζόμενα συναισθήματα, οι εικόνες με αναπαραστάσεις, και οι λέξεις περιγράφουν το γεγονός που εκδραματίζεται από το άτομο ώστε να αποδώσουν καλύτερα την ερμηνεία.
  2. Η αντιστροφή των ρόλων είναι η άσκηση όπου ένα άτομο εκτελεί ένα σενάριο που έχει βιώσει. Επίσης το άτομο μπορεί να διαδραματίσει διαφορετικό ρόλο εκτός από τον εαυτό του. Η αξία της αντιστροφής του ρόλου έγκειται στην εμπειρία να βιώσουμε το ρόλο τόσο του άλλου ατόμου όσο και του εαυτού μας μέσα από τα μάτια του άλλου. Αυτό βοηθά πολλούς ανθρώπους να αποκτήσουν νέες προοπτικές για το τι μπορούν να σκεφτούν οι άλλοι ακόμα και οι ίδιοι σε ορισμένες περιπτώσεις.
  3. Το mirroring ή καθρέφτης βοηθάει το άτομο να δει τη συμπεριφορά του, όπως οι άλλοι του δείχνουν μέσα από την αναπαράσταση του δικού του δράματος. Η τεχνική του κατόπτρου ενθαρρύνει τον πρωταγωνιστή να σκεφτεί αντικειμενικά γι’ αυτό που δείχνει υποκειμενικά. ” Ο πραγματικός σκοπός είναι το άτομο να δει τον εαυτό του σαν να κοιτάει μέσα σ’ έναν καθρέφτη (Karp, Holmes, Tauvon). Ένα μέλος της ομάδας ή ο συντονιστής παίρνει το ρόλο του ατόμου. Με αυτόν τον τρόπο επιτρέπει στον εαυτό του να δει τις δικές του ενέργειες από μακριά, με πρότυπα λόγου, τη γλώσσα του σώματος ή τη συμπεριφορά που διαφορετικά δεν θα ήταν σε θέση να δει και να νιώσει την κατάσταση.
  4. Μοντελοποίηση. Ο συντονιστής ή τα μέλη της ομάδας καλούνται να επαναλάβουν αυτό το σενάριο και να αντιδράσουν με τους δικούς τους τρόπους. Το αρχικό άτομο έχει τη δυνατότητα να παρακολουθεί διαφορετικούς τύπους αντιδράσεων που εκτελούνται. Έτσι θα μπορούσε να κατανοήσει τρόπους για το πώς να χειριστεί καλύτερα τις διάφορες περιστάσεις. 

Πόσο βοηθάει το ψυχόδραμα;

Μια μελέτη του 2018 που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Social Work with Groups ανακάλυψε τη θεραπευτική αξία της « παραπάνω πραγματικότητας». Αυτό επιτυγχάνεται όταν ένα άτομο εφαρμόζει κάτι που υπάρχει στην υποκειμενική του πραγματικότητα. Όταν συμβεί αυτό, το άτομο εκφράζει περισσότερα από ό, τι συνήθως λέει στην καθημερινή του ζωή. Έτσι ξεπερνά τα εμπόδια που τον συγκρατούσαν πριν και παίρνει μια πιο θετική κοινωνική ταυτότητα.

Τα θέματα που καλύπτονται στο ψυχόδραμα περιλαμβάνουν συγκρούσεις εσωτερικές ή εξωτερικές δηλαδή σχέσεων. Αυτά τα ευαίσθητα θέματα τείνουν να βρίσκονται στη ρίζα των κακών πεποιθήσεών μας.

References

  1. https://en.wikipedia.org/wiki/Psychodrama
  2. Λέτσιος, Κ. Το ψυχόδραμα και ο Jacob Moreno, στο Εισαγωγή στην Κοινωνική ψυχολογία, τόμος Β’, εκδόσεις Πεδίο, 2008
  3. Blatner, Adam, “Acting-In. Practical Applications of Psychodramatic methods”, third edition, Springer Publishing Company, New York, 1996
  4. Blatner, Adam, “Foundations of psychodrama: History, theory and practice”, Springer Publishing Company, New York, 2000.
  5. Djuric Z,Velijkovic, J. & Tomic, M.Psychodrama: A begginer’s guide, Jessica Kingsley Publishers, 2005.