Η γνώση του σταφυλιού και του κρασιού είναι τόσο παλιά όσο η πολιτιστική ιστορία της ανθρωπότητας. Η μέτρια κατανάλωση κρασιού μπορεί να είναι ευεργετική σε υγιή άτομα. Είναι επίσης γνωστό από την αρχαιότητα ότι μπορεί να προκαλέσει οξεία και χρόνια βλάβη όταν καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες.

Ποια η ευεργητική του δράση;

Οι πολυφαινόλες, μεταξύ των οποίων η ρεσβερατρόλη, έχουν συμμετέχει σε μεγάλο αριθμό επιστημονικών ερευνών in vivo και in vitro για τις αντιοξειδωτικές τους ιδιότητες.

Η χρήση αλοιφών που περιέχουν πολυφαινόλες μπορεί να είναι επωφελείς για τη θεραπεία και την πρόληψη ορισμένων ασθενειών του δέρματος και των αρθρώσεων.

Για δεκαετίες, το κόκκινο κρασί πιστεύεται ότι έχει ευεργετικά αποτελέσματα και στην καρδιαγγειακή υγεία. Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, αυτή η άποψη άρχισε να αποτελεί αντικείμενο σοβαρής επιστημονικής έρευνας που σχετίζεται με το φαινόμενο που αναφέρεται από τους αγγλοσαξονικούς γιατρούς ως το «γαλλικό παράδοξο»: Πώς να εξηγηθεί το γεγονός ότι οι Γάλλοι από τη νοτιοδυτική Γαλλία, που καταναλώνουν μεγάλο αριθμό ζωικών λιπών, εμφανίζουν λιγότερο συχνά καρδιαγγειακά νοσήματα από τους συμπατριώτες τους στη βόρεια Γαλλία;

Ένα στοιχείο της απάντησης, εκτός από το επιχείρημα της τακτικής κατανάλωσης φρέσκων φρούτων και λαχανικών, είναι το κόκκινο κρασί. Το κόκκινο κρασί είναι αντιοξειδωτικό, αντιπηκτικό, έχει αντιφλεγμονώδη δράση και αγγειοδιασταλτικά αποτελέσματα. Είναι επίσης αναστολέας της κυτταρικής διαίρεσης.

Τι ποσότητα κρασιού μπορούμε να καταναλώνουμε;

Σε υγιή άτομα, η κατανάλωση μέτριας ποσότητας, 1 έως 2 ποτηράκια κρασιού την ημέρα, μπορεί να μειώσει τη θνησιμότητα λόγω των καρδιαγγειακών παθήσεων. Ωστόσο, αυτή η ποσότητα δεν ενδύκνειται σε έγκυες γυναίκες, σε παιδιά και σε ασθενείς με διάφορες οργανικές, ιδιαίτερα ηπατικές, ασθένειες καθώς και σε περίπτωση τακτικής χορήγησης ορισμένων φαρμάκων.

Η μέτρια κατανάλωση κρασιού σχετίζεται με την ευζωία και μακροζωία

Το σταφυλέλαιο προερχόμενο από το κουκούτσι, η ρεσβερατρόλη και οι τανίνες που ανήκουν στις πολυφαινόλες, έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά και έχουν συνδεθεί με την ανανέωση των κυττάρων. Ειδικά η ρεσβερατρόλη πιστεύεται ότι είναι ακόμα πιο ισχυρό αντιοξειδωτικό από τις βιταμίνες C, βιταμίνη Ε και βήτα καροτίνη.

Στην αιγυπτιακή πάπυρο με ημερομηνία 1550 π.Χ. αναφέρθηκαν οι καλλυντικές ιδιότητες των σταφυλιών, ενώ ο διάσημος Έλληνας γιατρός Ιπποκράτης συνέστησε το κρασί ως απολυμαντικό και επουλωτικό φάρμακο. Το συνέστησε επίσης για τη θεραπεία των καρδιολογικών παθήσεων.

Υπάρχουν πολλές παροιμίες και ρήσεις της λαϊκής σοφίας που επαινούν τις αρετές του θεϊκού ποτού σε χώρες με αμπελουργική κουλτούρα, που μαρτυρούν την εμπειρική χρήση του κρασιού ως ένα από τα λαϊκά φάρμακα

 

“Το κρασί, αν χρησιμοποιηθεί κατάλληλα και με μέτρο, ανάλογα με τον άνθρωπο, είναι άριστο τόσο για την υγεία, όσο και για την αρρώστια.”
Ιπποκράτης, 460-377 π.Χ., Πατέρας της Ιατρικής

Τι λένε οι έρευνες;

Οι έρευνες γύρω από για τα σταφύλια έχουν ενταθεί σε σημαντικό βαθμό. Ο πολτός τους είναι πολύ πλούσιος σε μικροστοιχεία και μεταλλικά άλατα. Τα κουκούτσια και ο φλοιός περιέχουν τις περίφημες πολυφαινόλες. Αυτά τα μόρια ευθύνονται για την ισχυρή αντιοξειδωτική τους δράση, την εξουδετέρωση των ελεύθερων ριζών και την μείωση της κυτταρικής γήρανσης. Οι πολυφαινόλες εκτιμώνται επίσης για την βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος και την υποστήριξη των ινών του κολλαγόνου και της ελαστίνης για τη διατήρηση της νεανικής επιδερμίδας.

Η ρεσβερατρόλη αναγνωρίζεται ως η πιο αποτελεσματική στην καταπολέμηση της γήρανσης. Δύο από τα βασικά της οφέλη είναι η ικανότητά να καταπολεμά διάφορους τύπους καρκίνου, εμποδίζοντας την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων και τη δυνατότητά της να καταπολεμά καρδιαγγειακά νοσήματα, εμποδίζοντας την καταστροφή των αιμοφόρων αγγείων, μειώνοντας την κακή χοληστερόλη και αυξάνοντας την καλή χοληστερόλη.

Οι ερευνητές έχουν επίσης προσδώσει στη ρεσβερατρόλη την ρύθμιση της ινσουλίνης και έτσι την αποτροπή του διαβήτη τύπου 2. Επίσης βοηθά στην πρόληψη παθήσεων που σχετίζονται με τη φλεγμονή, όπως διάφορα αυτοάνοσα νοσήματα.

Κόκκινο κρασί και νευροεκφυλισμός

Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει ότι οι πολυφαινολες και ειδικά η ρεσβερατρόλη στο κόκκινο κρασί μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της νόσου του Αλτσχάιμερ. Σε μια σειρά εργαστηριακών δοκιμών, βρέθηκε να βοηθά στην επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου και στην απομάκρυνση της επιβλαβούς συσσώρευσης πλακών στον εγκέφαλο.

Το εύρημα, δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Journal of Biological Chemistry και επιβεβαιώνει ότι η μέτρια κατανάλωση κόκκινου κρασιού μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της νόσου του Αλτσχάιμερ, καθώς και της άνοιας που σχετίζεται με την ηλικία.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τους νευροβιολόγους Philippe Marambaud και Peter Davies, λένε ότι η μελέτη τους εντοπίζει επίσης μια άγνωστη χημική οδό που μπορεί κάποια μέρα να αξιοποιηθεί για να σχεδιάσει νέα φάρμακα για την καταπολέμηση της νόσου του Αλτσχάιμερ. Φυσικά απαιτείται περαιτέρω έρευνα.

Ιδιότητες του κρασιού στη θεραπεία κατά του στρες

Νέα έρευνα αποκάλυψε ότι η ρεσβερατρόλη εμφανίζει αγχολυτικές ιδιότητες εμποδίζοντας την έκφραση ενός ενζύμου που σχετίζεται με τον έλεγχο του στρες στον εγκέφαλο.

Επίσης, σύμφωνα με την Ένωση Άγχους και Κατάθλιψης της Αμερικής, η ρεσβερατρόλη μπορεί να είναι μια αποτελεσματική εναλλακτική λύση στα φάρμακα για τη θεραπεία ασθενών που πάσχουν από κατάθλιψη και διαταραχές άγχους.

Λευκό ή κόκκινο κρασί;

Το κόκκινο και το λευκό κρασί έχουν πολύ παρόμοια διατροφικά προφίλ. Ωστόσο, το κόκκινο κρασί έχει ελαφρώς υψηλότερα επίπεδα ορισμένων βιταμινών και μετάλλων.

Μελέτη των ερευνητών του West Virginia University, διαπίστωσε ότι τόσο το λευκό όσο και το κόκκινο κρασί εξουδετερώνουν κάποιους τύπους βακτηρίων που μπορούν να προκαλέσουν τροφική δηλητηρίαση, διάρροια και άλλες ενοχλήσεις που σχετίζονται με τη διατροφή.

Το λευκό κρασί είναι γνωστό ότι βελτιώνει την υγεία της καρδιάς και μπορεί να αποτρέψει καρδιακές παθήσεις. Ωστόσο, το κόκκινο κρασί περιέχει, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, τη ρεσβερατρόλη που προστατεύει τα αιμοφόρα αγγεία από τη δημιουργία αθηρωματικών πλακών και μπορεί να βοηθήσει στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.

Θερμιδικά επίσης, ένα ποτήρι κόκκινο κρασί περιέχει 125-130 θερμίδες, ενώ ένα ποτήρι λευκό κρασί μόλις 121 θερμίδες. Το κόκκινο κρασί περιέχει υψηλότερα επίπεδα πυριτίου από το λευκό κρασί, που σημαίνει ότι αυξάνει την πυκνότητα των οστών και μειώνει την πιθανότητα οστεοπόρωσης.

Συμπέρασμα

Για τους περισσότερους ανθρώπους, η απόλαυση ενός ή δύο ποτηριών κρασιού κάθε μέρα μπορεί να είναι μέρος μιας υγιεινής διατροφής. Το κλειδί είναι μετριοπάθεια. Ανεξάρτητα από τα πιθανά οφέλη για την υγεία, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να κάνει περισσότερο κακό παρά καλό.

Παρά τα πιθανά οφέλη, οι επίσημες οδηγίες δεν συνιστούν στα άτομα να αρχίσουν να πίνουν ή να πίνουν περισσότερo για οποιονδήποτε λόγο. Τελικά, τα οφέλη που συνδέονται με το κόκκινο κρασί οφείλονται στις ευεργετικές ιδιότητες της ρεσβερατρόλης. Η κατανάλωση σταφυλιών και μούρων μπορεί, επομένως, να είναι μια πιο υγιεινή επιλογή.

REFERENCES

Moreno-Arribas, M.V.; Bartolomé, B.; Peñalvo, J.L.; Pérez-Matute, P.; Motilva, M.J. Relationship between Wine Consumption, Diet and Microbiome Modulation in Alzheimer’s Disease. Nutrients 2020, 12, 3082.

M. Gaziano, J.E. Buring, J. L. Breslow, S.Z. Goldhaber, B. Rosner, M. VanDenburgh, W. Willett, C.H. Hennekens.: “Moderate alcohol intake increased levels of high-density lipoprotein and its subfractions, and decreased risk of myocardial infarction”, New Engl. J. Med., Vol. 329, (1993), pp. 1829–1834.

Frankel, A. L. Waterhouse, J. E. Kinsella: “Inhibition of human LDL oxidation by resveratrol”, Lancet, Vol. 341. (1993), pp. 1103–1104.

An Integrated View of the Effects of Wine Polyphenols and Their Relevant Metabolites on Gut and Host Health Cueva et al., Molecules, 2017

C.L. Hart, G. D. Smith, D. J. Hole, V. M. Hawthorne: “Alcohol consumption and mortality from all causes, coronary heart disease, and stroke: results from a prospective cohort study of Scottish men with 21 years of follow up”, Brit. Med. J., Vol. 318, (1999), pp. 1725–1729.

Miyagi, K. Miwa, H, Inoue: “Inhibition of human low-density lipoprotein oxidation by flavonoids in red wine and grape juice”, Am J Cardiol., Vol. 80. (1997), pp. 1627–1631

Lugasi, A. Blázovics, E. Dworschak J. Fehér: “Cardio-protective effect of red wine as reflected in the literature (Hungarian)”, Orv Hetil., Vol. 138, (1997), pp. 673–678.

J. Mukamal, W.T. Longstreth, M.A. Mittleman R.M. Crum, D.S. Siscovick: “Alcohol consumption and subclinical findings on magnetic resonance imaging the brain in older adults: the cardiovascular health study”, Stroke, Vol. 32, (2001), pp. 1939–1946.