Στα τέλη του 2019,ο κορωνοϊός (COVID-19) εμφανίστηκε παγκόσμια, ο οποίος επηρεάζει κυρίως το αναπνευστικό σύστημα, προκαλώντας πνευμονία και πολυοργανική ανεπάρκεια.

Παρότι συνήθως ξεκινά με κοινά συμπτώματα όπως δύσπνοια και πυρετό , σε περίπου 2–3% των περιπτώσεων οδηγεί ακόμη και σε θάνατο.

Ο ρόλος της διατροφής

Είναι σημαντικό να καθοριστεί καλύτερα ο ρόλος της διατροφής, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν αυτή μπορεί τόσο να αποτρέψει τη μόλυνση όσο και να βελτιώσει την έκβαση της νόσου σε ασθενείς με COVID-19.

Η διατροφική σημασία στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος έχει τεκμηριωθεί καλά στη βιβλιογραφία. Γενικά, όπου είναι εφικτό, ένας αποτελεσματικός τρόπος μείωσης του κινδύνου ιογενών λοιμώξεων είναι η ρύθμιση της φλεγμονής μέσω της διατροφή, της άσκησης και των συνηθειών ενός υγιεινού τρόπου ζωής.

COVID-19 και παχυσαρκία

Στη βιβλιογραφία, αποδεικνύεται ευρέως ότι οι καταστάσεις υποσιτισμού, υπερβολικού βάρους και παχυσαρκίας επηρεάζουν αρνητικά το ανοσοποιητικό σύστημα, οδηγώντας σε ιογενείς λοιμώξεις. Αρκετές μελέτες επίσης έχουν δείξει ότι η διατροφή μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη ιογενών λοιμώξεων.

Ορισμένες αναφορές έχουν δείξει ότι ο υψηλός δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ) ή η υπερβολική παχυσαρκία μπορεί να είναι παράγοντες κινδύνου για επιπλοκές κατά τη διάρκεια της λοίμωξης από COVID-19.

Επιπλέον, οι παχύσαρκοι ασθενείς μπορεί να θεωρηθούν ότι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν σοβαρή νόσο COVID-19 για την παρουσία άλλων παραγόντων που θα μπορούσαν να βλάψουν την καρδιά ή την πνευμονική τους λειτουργία.

Πολυάριθμες επιστημονικές μελέτες δείχνουν ότι η επαρκής διατροφή είναι σημαντική για όλα τα κύτταρα, συμπεριλαμβανομένων αυτών του ανοσοποιητικού συστήματος.

Ένα «ενεργοποιημένο» ανοσοποιητικό σύστημα ενισχύει επιπλέον τις ενεργειακές απαιτήσεις κατά τη διάρκεια της λοίμωξης SARS-CoV-2.  Οι Cena et al προτείνουν ότι για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του ανοσοποιητικού συστήματος, θα ήταν σκόπιμο να συμπεριληφθούν συγκεκριμένα τρόφιμα στη διατροφή.

Ως καλές πηγές αντιοξειδωτικών είναι τα φρούτα και τα λαχανικά, οι ξηροί καρποί και τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα. Επίσης, θα πρέπει και να αποφευχθούν σε μεγάλο βαθμό τα κορεσμένα λιπαρά και τρανς λιπαρά . Επιπλέον, προτείνεται μέτρια δίαιτα για παχύσαρκα/υπέρβαρα άτομα και διαβητικούς ασθενείς.

COVID-19 και βιταμίνες

Οι λοιμώξεις από ιούς χαρακτηρίζονται από εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος με επακόλουθο ανεπαρκές απόθεμα μικροθρεπτικών συστατικών.

Αυτό φαίνεται σε πρόσφατη ανασκόπηση, όπου διάφορες ουσίες, όπως οι βιταμίνες (συμπεριλαμβανομένων των βιταμινών A, B6, B12, C, D, E και φυλλικού οξέος) και άλλα στοιχεία (δηλαδή ψευδάργυρος, σίδηρος, σελήνιο, μαγνήσιο και χαλκός) είναι ελλιπή.

Τι λένε οι έρευνες;

Όπως αποδεικνύεται ευρέως στη βιβλιογραφία, και επίσης συζητείται σε πολλές ανασκοπήσεις, η πρόσληψη διαφορετικών ουσιών όπως των απαραίτητων λιπαρών οξέων, λινολεϊκών οξέων, απαραίτητων αμινοξέων και βιταμινών και μετάλλων που αναφέρονται παραπάνω μπορούν να βελτιώσουν την ανοσολογική απόκριση.

Ειδικά σε δύο πρόσφατες ανασκοπήσεις,  στις οποίες έχουν ληφθεί υπόψη αρκετές μελέτες παρατήρησης και κλινικές μελέτες, έχει αποδειχθεί ότι η λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D μειώνει τον κίνδυνο γρίπης, ενώ άλλες όχι. Η ανεπάρκεια βιταμίνης D εμφανίζεται στο 50% περίπου του παγκόσμιου πληθυσμού.

COVID-19 και βιταμίνη D

Μια συγχρονική μελέτη έδειξε ότι ο υψηλός επιπολασμός της ανεπάρκειας βιταμίνης D αποτελεί σημαντική ανησυχία για τη δημόσια υγεία. Η βιταμίνη D διαδραματίζει κεντρικό ρόλο σε πολλές σημαντικές λειτουργίες, ενώ τα μειωμένα επίπεδά της σχετίζονται αυστηρά με την ανάπτυξη και την εξέλιξη αρκετών χρόνιων ασθενειών. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι καρδιαγγειακές παθήσεις, ο διαβήτης τύπου 2, ο καρκίνος και η κατάθλιψη.

Επιπλέον, η έλλειψή της μπορεί να σχετίζεται με επιδείνωση της υγείας των οστών και ανεπαρκή ανοσοποιητική λειτουργία.Η έλλειψη βιταμίνης D συνδέεται συχνά και με αυξημένο κίνδυνο λοιμώξεων του αναπνευστικού, άρα και η χρήση συμπληρωμάτων πιστεύεται ότι παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη των ιογενών λοιμώξεων.

COVID-19 και ψευδάργυρος

Σε αυτήν την πανδημική περίοδο, η επιστημονική κοινότητα προσπάθησε να συζητήσει τον ρόλο που θα μπορούσε να παίξει ο ψευδάργυρος για την πρόληψη της μόλυνσης από τον COVID-19. Η σημασία του ψευδάργυρου σχετίζεται με την ανάπτυξη και τη διατήρηση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος σε όλα τα είδη.

Σε μια πρόσφατη ανασκόπηση, καθώς η ανεπάρκεια ψευδαργύρου οδηγεί σε αλλοιωμένους αριθμούς και δυσλειτουργία όλων των ανοσοκυττάρων, τα άτομα με υποβέλτιστη κατάσταση ψευδάργυρου έχουν αυξημένο κίνδυνο για μολυσματικές ασθένειες, αυτοάνοσες διαταραχές και καρκίνο.

Στην περίπτωση των ασθενών με COVID-19 η λήψη συμπληρωμάτων ψευδαργύρου θα μπορούσε να ενδείκνυται για τη μείωση του κινδύνου επιδείνωσης της κατάστασης.

COVID-19 και προβιοτικά

Τέλος, πρόσφατα εξετάστηκε και ο ρόλος των προβιοτικών στην πρόληψη των ιογενών λοιμώξεων του αναπνευστικού. Παρόλο που η από του στόματος χορήγηση προβιοτικών δεν αποτελεί μέρος κάποιου ειδικού πρωτοκόλλου για τη θεραπεία και την πρόληψη των αναπνευστικών ιογενών λοιμώξεων, πολλές μελέτες έχουν προτείνει ότι η χρήση τους θα μπορούσε να είναι ευεργετική στη ρύθμιση του συστημικού ανοσοποιητικού συστήματος. Με αυτόν τον τρόπο, αυτή η τροποποίηση μπορεί να ενισχύσει την απόκριση στους ιούς, εξισορροπώντας τη φλεγμονώδη απόκριση.

Συμπερασμα

Ακόμα κι αν πολλά μέτρα, όπως η ανάληψη ενός συγκεκριμένου διατροφικού σχήματος, η χρήση συμπληρωμάτων διατροφής και άλλες παρόμοιες παρεμβάσεις είναι ελπιδοφόρα για την πρόληψη, τη διαχείριση και την ανάρρωση ασθενών με COVID-19, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι ισχυρά δεδομένα από τυχαιοποιημένες απαιτούνται κλινικές δοκιμές για την υποστήριξη οποιασδήποτε τέτοιας υπόθεσης.

Πηγή:

How Nutrition can help to fight against COVID-19 Pandemic Faseeha Aman¹ and Sadia Masood Pak J Med Sci. 2020 May; 36(COVID19-S4): S121–S123. doi: 10.12669/pjms.36.COVID19-S4.2776 PMCID: PMC7306972 PMID: 32582329

References

1. Calder, P.C.; Carr, A.C.; Gombart, A.F.; Eggersdorfer, M. Optimal nutritional status for a well-functioning immune system is an important factor to protect against viral infections. Nutrients2020, 12, 1181. [
2. Fernández-Quintela, A.; Milton-Laskibar, I.; Trepiana, J.; Gómez-Zorita, S.; Kajarabille, N.; Léniz, A.; González, M.; Portillo, M.P. Key Aspects in Nutritional Management of COVID-19 Patients.  Clin. Med.2020, 9, 2589.
3. Wu, G. Important roles of dietary taurine, creatine, carnosine, anserine and 4-hydroxyproline in human nutrition and health. Amino Acids2020, 52, 329–360.
4. Childs, C.E.; Calder, P.C.; Miles, E.A. Diet and immune function. Nutrients2019, 11, 1933.
5. Fiori, F.; Bravo, G.; Parpinel, M.; Messina, G.; Malavolta, R.; Lazzer, S. Relationship between body mass index and physical fitness in Italian prepubertal schoolchildren. PLoS ONE2020, 15, e0233362.
6. Costa, D.; Barbalho, M.C.; Miguel, G.P.S.; Forti, E.M.P.; Azevedo, J.L.M.C. The impact of obesity on pulmonary function in adult women. Clinics2008, 63, 719–724.
7. Melamed, M.L.; Michos, E.D.; Post, W.; Astor, B. 25-hydroxyvitamin D levels and the risk of mortality in the general population.  Intern. Med.2008, 168, 1629–1637.
8. Fischer, K. Vitamin D. In Principles of Nutrigenetics and Nutrigenomics: Fundamentals of Individualized Nutrition; Academic Press: Cambridge, UK, 2019; ISBN 9780128045725.
9. Kow, C.S.; Hadi, M.A.; Hasan, S.S. Vitamin d supplementation in influenza and covid-19 infections comment on: “Evidence that vitamin d supplementation could reduce risk of influenza and covid-19 infections and deaths”. Nutrients2020, 12, 1626.
10. Molloy, E.J.; Murphy, N. Vitamin D, COVID-19 and children.  Med. J.2020, 113, 64.
11. Ilie, P.C.; Stefanescu, S.; Smith, L. The role of vitamin D in the prevention of coronavirus disease 2019 infection and mortality. Aging Clin. Exp. Res.2020, 32, 1195–1198.
12. Simonson, W. Vitamin C and coronavirus.  Nurs.2020, 41, 331–332.
13. Ohaegbulam, K.C.; Swalih, M.; Patel, P.; Smith, M.A.; Perrin, R. Vitamin D Supplementation in COVID-19 Patients: A Clinical Case Series.  J. Ther.2020, 27, e485–e490.
14. Deng, X.; Song, Y.; Manson, J.E.; Signorello, L.B.; Zhang, S.M.; Shrubsole, M.J.; Ness, R.M.; Seidner, D.L.; Dai, Q. Magnesium, vitamin D status and mortality: Results from US National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES) 2001 to 2006 and NHANES III. BMC Med.2013, 11, 187.
15. Wessels, I.; Rolles, B.; Rink, L. The Potential Impact of Zinc Supplementation on COVID-19 Pathogenesis.  Immunol.2020, 11, 1712.
16. Mayor-Ibarguren, A.; Busca-Arenzana, C.; Robles-Marhuenda, Á. A Hypothesis for the Possible Role of Zinc in the Immunological Pathways Related to COVID-19 Infection.  Immunol.2020, 11, 1736.
17. Infusino, F.; Marazzato, M.; Mancone, M.; Fedele, F.; Mastroianni, C.M.; Severino, P.; Ceccarelli, G.; Santinelli, L.; Cavarretta, E.; Marullo, A.G.M.; et al. Diet supplementation, probiotics, and nutraceuticals in SARS-CoV-2 infection: A scoping review. Nutrients2020, 12, 1718.
18. Akour, A. Probiotics and COVID-19: Is there any link?  Appl. Microbiol.2020, 71, 229–234.
19. Mak, J.W.Y.; Chan, F.K.L.; Ng, S.C. Probiotics and COVID-19: One size does not fit all. Lancet Gastroenterol. Hepatol.2020, 5, 644–645.
20. Morais, A.H.A.; Passos, T.S.; Maciel, B.L.L.; da Silva-Maia, J.K. Can probiotics and diet promote beneficial immune modulation and purine control in coronavirus infection? Nutrients2020, 12, 1737.