Άρθρα

Άλλαξε τον τρόπο που σκέφτεσαι και τρως

, ,

“O κόσμος που δημιουργήσαμε είναι προϊόν της σκέψης μας. Δεν μπορεί να αλλάξει χωρίς να αλλάξει η σκέψη μας.”  είπε κάποτε ο Albert Einstein.

 

Εάν σκεφτόμαστε τις αλλαγές και τις εξελίξεις που έχουμε κάνει με την πάροδο του χρόνου, και είμαστε επίσης ειλικρινείς με τον εαυτό μας, πιθανότατα θα συνειδητοποιήσουμε ότι αυτές οι αλλαγές ήταν το αποτέλεσμα του τρόπου με τον οποίο σκεφτόμαστε αυτά τα πράγματα.

Για παράδειγμα, οι επιτυχημένες διατροφικές μας συνήθειες ήταν και είναι αποτέλεσμα της αλλαγής όχι μόνο του τι τρώμε αλλά και του τρόπου που σκεφτόμαστε το φαγητό.

Και οι αποτυχίες στο παρελθόν, όταν τις σκεφτόμαστε, αποδεικνύεται ότι είναι άμεσο αποτέλεσμα της προσπάθειας μας να αλλάξουμε τη συμπεριφορά μας χωρίς επίσης να αλλάξουμε τη σκέψη μας.

Όσον αφορά το φαγητό, μόνο όταν αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε για τη διατροφή μας, είμαστε πραγματικά σε θέση να κάνουμε μια μόνιμη αλλαγή.

Ας δούμε όμως πιο προσεκτικά πώς σκεφτόμαστε τα τρόφιμα που τρώμε.

Πόσοι από εμάς έχουμε κοιτάξει ένα ανθυγιεινό φαγητό ή γλύκισμα και έχουμε σκεφτεί, “Πραγματικά δεν πρέπει να το φάω, δεν είναι καλό για μένα, παρόλο που φαίνεται λαχταριστό” ή “Δεν πρέπει να το φάω γιατί είμαι σε δίαιτα»;

Μάλλον όλοι εμείς που διαβάζουμε αυτή τη στιγμή το άρθρο.

Τέτοιες σκέψεις δεν μας δίνουν τη δυνατότητα να κάνουμε μόνιμες αλλαγές. Έτσι, αντ’ αυτού, τι θα γινόταν αν κοιτούσαμε ένα ανθυγιεινό φαγητό ή γλύκισμα και σκεφτόμασταν, “μπορεί να φαίνεται θεϊκό, αλλά η όψη είναι απατηλή, και αυτή η τροφή είναι στην πραγματικότητα δηλητήριο για τον εγκέφαλό μου, το σώμα μου και τους στόχους μου να φαίνομαι και να νιώθω καλά.

Κανείς δεν μπορεί να με αναγκάσει να το φάω!» Αυτό μπορεί να ακούγεται δύσκολο και σκληρό στην αρχή, αλλά πρέπει πραγματικά να σκεφτόμαστε τα πράγματα με βάση κατά πόσο βλάπτουν το σώμα και την υγεία μας.

Το «Άλλαξε το τρόπο που σκέφτεσαι και τρως. Τα 8 βήματα.» παρέχει ακριβώς τη γνώση ώστε να αρχίσουμε να εστιάζουμε και να κατανοούμε διαφορετικά τη σχέση μας με το φαγητό.

Μέσα από αυτή τη γνώση (σε 8 κεφάλαια – βήματα) θα βρείτε τον εαυτό σας να αισθάνεται και να φαίνεται υπέροχα τόσο μέσα όσο και έξω…και θα μείνετε σε αυτό!

Έννοιες που εμβαθύνουν σε θέματα όπως η επιθυμία μας για φαγητό, ο μεταβολισμός μας, τα αγαπημένα μας και μη τρόφιμα, η διάθεσής μας όπως το στρες, η αισιοδοξία, ο φόβος μέχρι και οι τομείς της νευροβιολογίας που σχετίζονται με τη λήψη αποφάσεων, μας οδηγούν σε μια βαθύτερη κατανόηση της συμπεριφοράς μας και μέσα από τη κατανόηση έρχεται και η οριστική αλλαγή.

Έτσι, ενώ χάνετε βάρος βελτιώνοντας τις διατροφικές σας συνήθειες και γίνεστε πιο υγιείς, πρέπει να θυμάστε ότι δεν είναι μόνο η τακτική του τι τρώτε αλλά και η οπτική σας και αυτό που λέτε στον εαυτό σας, η εικόνα και η αίσθηση για το φαγητό σας.

Τα βήματα που περιγράφονται σε αυτό το εγχειρίδιο αυτοβελτίωσης δεν ισχύουν μόνο για τα τρόφιμα. Μπορείτε να τα εφαρμόσετε σχεδόν οπουδήποτε και σε οποιαδήποτε κατάσταση στην οποία θέλετε να επιφέρετε αλλαγή.

Αυτό το εγχειρίδιο μας εισάγει στη γνώση πάνω στην οποία βασίζεται η μέθοδος FMOND (Food Monologue On Nutrition Drama), μέθοδο βελτίωσης και αλλαγής διατροφικών συνηθειών στηριζόμενη σε 8 βήματα.

Κύριες βάσεις της μεθόδου αποτελούν στοιχεία, μελέτες και βιβλιογραφία που προέρχονται από την επιστήμη της διατροφολογίας και της βιολογίας σε συνδυασμό με τεχνικές και εργαλεία που χρησιμοποιούνται στο life coaching και τη γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία.

Τα 8 βήματα προέρχονται από την διπλή ανάλυση της αγγλικής λέξης FOOD που σημαίνει τροφή.

Η ανάλυση αυτή ξεκινά με έννοιες και καταστάσεις που εμποδίζουν την υγιή μας σχέση με το φαγητό συμπεριλαμβανομένων του φόβου (fear), των πεποιθήσεων (obsession), των εχθρικών τροφών (opponent) και της δίαιτας (diet) και οδηγείται σε θετικές έννοιες που μας βοηθούν στην αλλαγή συμπεριλαμβανομένων του κορεσμού (fullness / mindfulness), της αισιοδοξίας (optimism), την παρατήρηση (observation) και την αποφασιστικότητα (determination) .

Eν κατακλείδι, το συγκεκριμένο εγχειρίδιο θα σας αλλάξει το τρόπο που σκεφτόσαστε ως τώρα το φαγητό, θα βελτιώσει τη σχέση σας με αυτό, θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε σε βάθος γιατί οι περισσότερες προσπάθειες και δίαιτες αποτυγχάνουν και θα σας ανοίξει τον ορίζοντα σε μια νέα οπτική ώστε να απενοχοποιήσετε πολλές ενέργειές σας αλλά και να μάθετε πώς να αποκτήσετε και να διατηρήσετε νέες συνήθειες που θα σας οδηγήσουν σε μια πιο υγιή ζωή.

Έτσι, εάν ένας από τους μεγαλύτερους στόχους υγείας σας είναι να μεταμορφώσετε τις διατροφικές σας συνήθειες, εδώ είναι η πρόκληση της νοοτροπίας μας για εσάς, στο «Άλλαξε το τρόπο που σκέφτεσαι και τρως. Τα 8 βήματα» από εκδόσεις Κομνηνός.

Άλλαξε τον τρόπο που σκέφτεσαι και τρως. Τα 8 βήματα. Εκδόσεις Κομνηνός

Πηγή: Υγεία και Ευεξία, τεύχος Απριλίου 2023

/by

Μικροβίωμα του εντέρου και μεταβολισμός

,
Η γαστρεντερική οδός (GI) φιλοξενεί ένα εξαιρετικά πολύπλοκο μικροβιακό οικοσύστημα. Είναι αλήθεια ότι εκεί συμβιώνουν βακτήρια, ζυμομύκητες, μύκητες, καθώς και πρωτόζωα και αρχαία.
Συγκεκριμένα, τα κοινά βακτήρια, κοινό μικροβίωμα του εντέρου, ζουν κατά μήκος της γαστρεντερικής οδού. Αυτά τα βρίσκουμε επίσης εντός του τυφλού και του παχέος εντέρου.

Επιπρόσθετα, τα βακτήρια με τα γονίδια και τα γονιδιακά τους προϊόντα (συλλογικά αναφερόμενα ως μικροβίωμα του εντέρου), εκτελούν διάφορες λειτουργίες. Επιπλέον αυτές επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τη φυσιολογία του ξενιστή.

Είναι γεγονός ότι η μικροχλωρίδα του εντέρου παίζει κρίσιμο ρόλο στη ρύθμιση της ανοσολογικής άμυνας του ξενιστή.

Παράλληλα επηρεάζει και τη λειτουργία του εγκεφάλου. Επίσης παίζει ρόλο στη ρύθμιση του μεταβολισμού καθώς και τη παχυσαρκία.

Μικροβίωμα και ορμόνες

Ειδικά μέσα στον αυλό του εντέρου, τα βακτήρια παράγουν έναν αριθμό μεταβολιτών. Αυτοί οι μεταβολίτες λειτουργούν ως μόρια σηματοδότησης σε έναν αριθμό τύπων κυττάρων εντός του βλεννογόνου.

Συγκεκριμένα, εντεροενδοκρινικά κύτταρα εντός της βλεννογόνου του εντέρου συνθέτουν και εκκρίνουν έναν αριθμό ορμονών. Σε αυτές ανήκουν οι CCK, PYY, GLP-1, GIP και 5-HT.

Αυτές έχουν ρυθμιστικούς ρόλους σε βασικές μεταβολικές διεργασίες. Τέτοιες είναι η ευαισθησία στην ινσουλίνη, η ανοχή στη γλυκόζη, η αποθήκευση λίπους, και την όρεξη.

Τι λένε οι έρευνες;

Ερευνητές από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον έλεγξαν προσεκτικά τους τύπους βακτηρίων που υπήρχαν στο πεπτικό σύστημα 154 ατόμων.

Μετά από αυτό, διαπίστωσαν ότι όσοι ήταν παχύσαρκοι είχαν τη μικρότερη ποικιλία βακτηρίων του εντέρου.

Παράλληλα, μια εργαστηριακή μελέτη με ποντίκια από την ίδια ομάδα διαπίστωσε την ύπαρξη περισσότερων από έναν τύπο βακτηρίων ονόματι, Firmicutes.

Λοιπόν, αυτά ίσως έχουν σχέση με την αύξηση βάρους. Επίσης είναι υπεύθυνα για την απορρόφηση περισσότερων θερμίδων από τα τρόφιμα.

Επιπρόσθετα. απορροφούν πολύπλοκα σάκχαρα που άλλα βακτήρια δεν μπορούν και τα μετατρέπουν σε απλά σάκχαρα και λιπαρά οξέα. Έτσι, αυτά εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματός.

Αντίθετα, ο τύπος βακτηρίων με το όνομα Bacteroidetes έχουν σχέση με πιο αδύνατη σωματική διάπλαση.

Το μικροβίωμα και ο έλεγχος του βάρους

Επιστήμονες από το Ιατρικό Κέντρο Langone του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης ανακάλυψαν ότι το βακτήριο Helicobacter pylori εμπλέκεται στη ρύθμιση ορισμένων ορμονών.

Σε αυτές ανήκουν η ορμόνη της πείνας γκρελίνη.

Η αυξημένη συγκέντρωση του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού είναι ικανή να προκαλέσει το έλκος στομάχου.

Παρόλα’ αυτά οι ερευνητές σημειώνουν ότι η ευρεία χρήση αντιβιοτικών που μειώνει τα επίπεδα του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού, κάνει πιο δύσκολη την απώλεια βάρους.

Μια άλλη τώρα μελέτη του 2011 σε 92 άτομα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό BMC Gastroenterology.

Αυτή έδειξε ότι όσοι είχαν χρησιμοποιήσει αντιβιοτικά για να νικήσουν το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού είδαν επίσης τα επίπεδα γκρελίνης να εξαπλασιάζονται μετά την πλήρη εξάλειψη των βακτηρίων.

Και σε μια πρόσφατη εργαστηριακή μελέτη του Πανεπιστημίου Yale σε ποντίκια, οι ερευνητές διαπίστωσαν την ύπαρξη ενός λιπαρού οξέος που ονομάζεται οξικό.

Αυτό το οποίο αντλούν τα βακτήρια του εντέρου, αύξησε τις διατροφικές συμπεριφορές. Η αυξημένη απελευθέρωση οξικού αύξησε επίσης την παραγωγή γκρελίνης και ινσουλίνης.

Η ινσουλίνη είναι μια βασική ορμόνης ελέγχου του σακχάρου στο αίμα που προάγει επίσης την αποθήκευση του σωματικού λίπους.

Μικροβίωμα και παχυσαρκία

Η παχυσαρκία είναι μια πολυπαραγοντική νόσος. Στην πραγματικότητα η παχυσαρκία έχει ως αποτέλεσμα την υπερβολική συσσώρευση λιπώδους ιστού.

Είναι γεγονός ότι την τελευταία δεκαετία, αυξανόμενα στοιχεία έχουν αναγνωρίσει τη μικροχλωρίδα του εντέρου ως πιθανό παράγοντα στην παθοφυσιολογία τόσο της παχυσαρκίας όσο και των σχετικών μεταβολικών διαταραχών.

Ωστόσο, η μικροχλωρίδα του εντέρου είναι γνωστό ότι προστατεύει τη διαπερατότητα του γαστρεντερικού βλεννογόνου. Επίσης ρυθμίζει τη ζύμωση και την απορρόφηση των διατροφικών πολυσακχαριτών. Έτσι, εξηγεί τη σημασία της στη ρύθμιση της συσσώρευσης λίπους άρα και της παχυσαρκίας.

Ορισμένοι μηχανισμοί έχουν προταθεί για να εξηγήσουν τον ρόλο της μικροχλωρίδας του εντέρου στην ανάπτυξη της παχυσαρκίας:

Ο ένας σχετίζεται με την ενεργειακή ρύθμιση. Ταυτόχρονα συνδέεται και με την ικανότητα του μικροοργανισμού να ζυμώνει διατροφικούς πολυσακχαρίτες που δεν πέπτονται από τον άνθρωπο.

Η ζύμωση των διαιτητικών ινών έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία λιπαρών οξέων βραχείας αλυσίδας (SCFA). Έτσι, αφού απορροφηθούν, μπορούν να προκαλέσουν λιπογένεση.

Επίσης μπορούν να αυξήσει τα αποθέματα τριγλυκεριδίων μέσω μοριακών οδών.

Ένας άλλος μηχανισμός είναι η ικανότητά του μικροβιώματος να μειώνει την οξείδωση των λιπαρών οξέων του ήπατος.

Όντως, ο ρόλος του είναι να δρα ως δείκτης της κυτταρικής ενέργειας. Όμως η αναστολή του έχει ως αποτέλεσμα μειωμένη οξείδωση λιπαρών οξέων. Αυτό έχει ως συνέπεια, αυξημένη συσσώρευση λίπους .

Μικροβίωμα και επίπεδα ενέργεια

Η μικροχλωρίδα του εντέρου μπορεί να επηρεάσει την εξαγωγή ενέργειας από τα τρόφιμα.

Παράλληλα επηράζει και τον μεταβολισμό των λιπιδίων, την ανοσοαπόκριση και τις ενδοκρινικές λειτουργίες. Ωστόσο το προφίλ του έχει αποδειχθεί ότι διαφέρει μεταξύ παχύσαρκων και αδύνατων ατόμων.

Έρευνες αποκαλύπτουν τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα με χαμηλή περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά δυσκολεύουν τον ύπνο, και την αφύπνηση.

Τα ανθυγιεινά, πλούσια σε λιπαρά πράγματα οδηγούν επίσης κόπωση μέσα σε λίγα λεπτά μετά το γεύμα.

Σε μια μελέτη του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια το 2013, οι συμμετέχοντες έτρωγαν τα περισσότερα λίπη στο μεσημεριανό γεύμα. Το αποτέλεσμα, αισθάνθηκαν πιο υπνηλία μετά.

Μια άλλη μελέτη στο British Journal of Nutrition έδειξε ότι ένα γεύμα πλούσιο σε λιπαρά μείωσε σημαντικά την πνευματική ιακνότητα. Αυτό δεν ίσχυε σε άτομα που κατανάλωσαν ένα γεύμα με χαμηλότερα λιπαρά.

Η κατανάλωση λίπους πυροδοτεί την απελευθέρωση μιας πεπτικής ορμόνης, γνωστής ως χολοκυστοκινίνη. Αυτή νανουρίζει τον εγκέφαλο και οδηγεί σε μια πτώση.

Αυτό που οι επιστήμονες αποκαλούν «μεταγευματική υπνηλία».

Αντίθετα, τα καθαρά τρόφιμα υποστηρίζουν υψηλή ενέργεια. Σε μια μελέτη, οι άνθρωποι που κατανάλωναν δημητριακά ολικής αλέσεως ένιωσαν 10% λιγότερο κουρασμένοι από ότι συνήθως.

Σε μια άλλη, τα άτομα που έτρωγαν πρωτεΐνη το πρωί αισθάνονταν 12% περισσότερο σε εγρήγορση και 18% περισσότερο το μεσημέρι. Και αυτά σε σχέση με τα άτομα που αγνοούσαν αυτό το σημαντικό θρεπτικό συστατικό που ενίσχυε τον μεταβολισμό.

Οι φυτικές ίνες (πρεβιοτικά) ενισχύουν το μικροβίωμα

Υπάρχουν ξεκάθαρες διαφορές στον τρόπο με τον οποίο τα καθαρά τρόφιμα και τα επεξεργασμένα τρόφιμα επηρεάζουν το μικροβίωμα σας, και κατ’ επέκταση, το βάρος.

Παρακάτω μερικά παραδείγματα σύμφωνα με την επιστήμη.

Τα καλά βακτήρια σας αγαπούν όλα τα είδη φυτικών ινών. Αυτα τα καλά βακτήρια με κύρια τα Bifidobacteria και τα Lactobacilli  αγαπούν τις ίνες ειδικά τις φρουκτάνες και τις συναντάμε σε φυτικές τροφές.

Επίσης σε άλλη έρευνα, τα άτομα που έτρωγαν δημητριακά ολικής αλέσεως, όπως το ψωμί ολικής αλέσεως, είδαν αύξηση στα ωφέλιμα Bifodobacteria. Αντίθετα όσοι μασούσαν επεξεργασμένα προϊόντα σιταριού είδαν τα μειωμένα επίπεδα.

Τροφές πλούσιες σε προβιοτικά προσκαλούν περισσότερα καλά βακτήρια.

Το γιαούρτι, το κεφίρ και οι τροφές με ζύμωση όπως το ξινολάχανο, το kimchi και το tempeh (μια εναλλακτική λύση για το κρέας με βάση τη σόγια) περιέχουν όλα ωφέλιμα βακτήρια.

Τα γιαούρτια που περιέχουν «ζωντανές καλλιέργειες» περιέχουν και τα καλά βακτήρια. Αυτά τα βακτήρια είναι τα Lactobacillusgasseri.

Σύμφωνα με δύο πρόσφατες μελέτες σε ζώα τα βακτήρια αυτά αποθαρρύνουν την αύξηση βάρους και ακόμη βοηθούν στην απώλεια βάρους.

Τα καλά λιπαρά ευνοούν το μικροβίωμα

Μια δίαιτα πλούσια σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, υψηλά σε λιπαρά ψάρια καθώς και σε καρύδια και λιναρόσπορους, ενίσχυσε ένα μείγμα βακτηρίων του εντέρου.

Αυτά τα βακτήρια διατήρησαν τα ποντίκια αδύνατα σε μια πρόσφατη μελέτη του Πανεπιστημίου του Γκέτεμποργκ.

Αντίθετα, μια δίαιτα γεμάτη με κορεσμένα λιπαρά ενθάρρυνε τα βακτήρια που προκαλούσαν αύξηση βάρους.  Όπως και τα τεχνητά γλυκαντικά αυξάνουν τη παχυσαρκία.

Σε μια εργαστηριακή μελέτη του 2014 από το Ινστιτούτο Επιστημών Weizmann του Ισραήλ, ποντίκια που κατανάλωναν ασπαρτάμη, σουκραλόζη ή σακχαρίνη ανέπτυξαν ένα μικροβίωμα εντυπωσιακά παρόμοιο με αυτό των παχύσαρκων ποντικών.

Οι ερευνητές σημειώνουν ότι σε ορισμένες μελέτες, τα άτομα που χρησιμοποίησαν τεχνητά γλυκαντικά ήταν πιο πιθανό να είναι υπέρβαρα. Επιπλέον έχουν μειωμένη ανοχή στη γλυκόζη από εκείνους που δεν το έκαναν. Και οι διαφορές στο μικροβίωμα τους εξηγούν αυτή τη διαφορά.

Συμπέρασμα

Να δίνετε στο σώμα σας τα θρεπτικά συστατικά που έχει ανάγκη. Βοηθήστε τον κύκλο του σακχάρου στο αίμα που η κατανάλωση επεξεργασμένων τροφών διαταρράσει. Επίσης είναι σημαντικό να απομακρύνετε τα χημικά πρόσθετα από το πιάτο σας. Έτσι διώχνετε την κούραση και ενεργοποιείτε τον μεταβολισμό για μια ανανεωμένη σωματική και πνευματική ενέργεια !

Πηγές

  • J. Qin, R. Li, J. Raes, M. Arumugam, K.S. Burgdorf, C. Manichanh, et al. A human gut microbial gene catalogue established by metagenomic sequencing Nature, 464 (2010), pp. 59-65
  • P. Lopez-Legarrea, N.R. Fuller, M.A. Zulet, J.A. Martinez, I.D. Caterson. The influence of Mediterranean, carbohydrate and high protein diets on gut microbiota composition in the treatment of obesity and associated inflammatory state. Asia Pac J Clin Nutr, 23 (2014), pp. 360-36
  • J. Aron-Wisnewsky, J. Doré, K. Clement. The importance of the gut microbiota after bariatric surgery. Nat Rev Gastroenterol Hepatol, 9 (2012), pp. 590-598
  • D. Mariat, O. Firmesse, F. Levenez, V. Guimarăes, H. Sokol, J. Doré, et al. The Firmicutes/Bacteroidetes ratio of the human microbiota changes with age. BMC Microbiol, 9 (2009), p. 123
  • J.M. Lang, J.A. Eisen, A.M. Zivkovic. The microbes we eat: abundance and taxonomy of microbes consumed in a day’s worth of meals for three diet types. PeerJ Comput Sci, 2 (2014), p. e659
  • R. Frédéric, A.O. Amin, M. Déraspe, N. Iqbal, H. Gingras, B. Dridi, et al. The initial state of the human gut microbiome determines its reshaping by antibiotics. ISME J, 10 (2016), pp. 707-720
  • J.L. Kaplan, W.A. Walker. Early gut colonization and subsequent obesity risk. Curr Opin Clin Nutr Metab Care, 15 (2012), pp. 278-284
  • Q. Aziz, J. Doré, A. Emmanuel, F. Guarner, E.M. Quigley. Gut microbiota and gastrointestinal health: current concepts and future directions.Neurogastroenterol Motil, 25 (2013), pp. 4-15
  • G.D. Wu, J. Chen, C. Hoffmann, K. Bittinger, Y. Chen, S.A. Keilbaugh, et al. Linking long-term dietary patterns with gut microbial enterotypes. Science, 334 (2011), pp. 105-108
  • E. Angelakis, F. Armougom, M. Million, D. Raoult. The relationship between gut microbiota and weight gain in humans. Future Microbiol, 7 (2012), pp. 91-109
/by

Ορθορεξία

,

Τι προκαλεί την ορθορεξία;

Κάποιος μπορεί να αρχίσει να κάνει αλλαγές στον τρόπο ζωής, αλλάζοντας τη διατροφή του με σκοπό να βελτιώσει απλά την υγεία του. Κάποιοι όμως οδηγούνται σε ορθορεξία, δηλαδή στην ακραία εστίασή τους σε ότι πιο υγιεινό.

Οι έρευνες σχετικά με τα αίτια της ορθορεξίας δεν είναι ακόμη αρκετές , αλλά οι ιδεοψυχαναγκαστικές τάσεις τάσεις προς την τελειομανία, το υψηλό άγχος ή η αυξημένη ανάγκη για έλεγχο μπορούν να προδιαθέσουν κάποιον προς την εμμονή του για την υγεία. 

Συχνά παρατηρείται μεγάλη τάση ορθορεξίας σε ορίσμενα επαγγέλματα, όπως οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, οι τραγουδιστές, οι χορευτές οι μουσικοί, οι αθλητές και όσοι εργάζονται στο χώρο της μόδας . 

Ο κίνδυνος μπορεί επίσης να εξαρτάται από την ηλικία, το φύλο, το μορφωτικό επίπεδο και την κοινωνικοοικονομική κατάσταση, αλλά απαιτούνται περισσότερες έρευνες πριν να καταλήξουμε σε συμπεράσματα.

Πώς διακρίνεται η ορθορεξία από την υγιεινή διατροφή;

Αρχικά σε πρώτο στάδιο το άτομο αναπτύσσει μια εμμονή που επικεντρώνεται στην υγιεινή διατροφή. Έτσι οδηγείται σε υπερβολική συναισθηματική δυσφορία που σχετίζεται με επιλογές τροφίμων. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τα εξής: 

  • Καταναγκαστικές συμπεριφορές ή ψυχικές ανησυχίες με διαιτητικές επιλογές που πιστεύεται ότι προάγουν τη βέλτιστη υγεία.
  • Η μη τήρηση των αυτοεπιβαλλόμενων διαιτητικών κανόνων μπορεί να προκαλέσει άγχος, ντροπή, αρρωστοφοβία ή αρνητικά συναισθήματα όπως θυμού ακόμα και κατάθλιψης.
  • Οι περιορισμοί στη διατροφή μπορούν να κλιμακωθούν με την πάροδο του χρόνου. Οι περιορισμόι περιλαμβάνουν την εξάλειψη ολόκληρων ομάδων τροφίμων και την προσθήκη καθαρτικών ουσιών, ισχυρά αποτοξινωτικών ουσιών ακόμα και περιόδους έντονης νηστείας.

Σε δεύτερη φάση αυτή η ψυχαναγκαστική συμπεριφορά εμποδίζει το άτομο και  στην καθημερινή του ζωή. Έτσι:

  • Διατρέχει κίνδυνο υποσιτισμού, σοβαρής απώλειας βάρους ή άλλες ιατρικές επιπλοκές.
  • Διακατάχεται από έντονη προσωπική δυσφορία ή δύσκολη κοινωνική ή πνευματική λειτουργία λόγω των λανθασμένων πεποιθήσεων ή συμπεριφορών σχετικών με την υγιεινή διατροφή.
  • Εμφανίζει συναισθηματική εξάρτηση. Αυτό συμβαίνει όταν η εικόνα του σώματος, η αυτοπεποίθηση, η ταυτότητα ή η ικανοποίηση εξαρτάται υπερβολικά από την τήρηση των αυτοεπιβαλλόμενων διαιτητικών κανόνων.

Οι μελέτες σχετικά με την ορθορεξία είναι περιορισμένες. Όμως η αυτή η κατάσταση είναι πιθανό να οδηγήσει σε πολλά προβήματα υγείας. Μπορούν να εμφανιστούν προβλήματα όπως  αναιμία, έλλειψη θρεπτικών συστατικών, χαμηλή άμυνα, σοβαρές παθήσεις που σχετίζονται και με άλλες διατροφικές διαταραχές, προβλήματα πέψης , ορμονικές ανισορροπίες, καρδιαγγειακά προβλήματα, προβλήματα μνήμης.

Σημαντικές θεωρούνται και οι αρνητικές κοινωνικές επιπτώσεις, καθώς τα αυστηρά πρότυπα διατροφής, οι ενοχλητικές σκέψεις που σχετίζονται με την τροφή και τα συναισθήματα της ηθικής που διακατέχουν το άτομο μπορεί να το οδηγήσουν σε έντονη κοινωνική απομόνωση.

Υπάρχει θεραπεία; 

Οι συνέπειες της ορθορεξίας μπορεί να είναι εξίσου σοβαρές με αυτές των άλλων διατροφικών διαταραχών. Το πρώτο βήμα για τη θεραπεία της ορθορεξίας είναι η αναγνώριση της παρουσίας της. Αυτό μπορεί να γίνεται με δύσκολία, καθώς τα άτομα που έχουν αυτή τη διαταραχή συχνά αποτυγχάνουν να αναγνωρίσουν οποιαδήποτε από τις αρνητικές της επιπτώσεις στην υγεία, την ευημερία ή την κοινωνική λειτουργία.

Μόλις αναγνωριστεί το πρόβλημα, θα πρέπει να ζητηθεί βοήθεια από μια πολυεπιστημονική ομάδα επαγγελματιών υγείας, όπως ένας γιατρός, ψυχολόγος και διατροφολόγος. Πολύ σημαντική θεωρείται η εκπαίδευση ενός ατόμου με ορθορεξία σχετικά με τις επιστημονικά έγκυρες πληροφορίες για τη διατροφή και με την ακόλουθη αλλαγή των λανθασμένων πεποιθήσεων.  Οι τακτικές συνεδρίες με τους θεραπευτές θα επιτρέψουν την επανεξέταση και την αλλαγή του τρόπου σκέψης και ζωής . 

References 

  1. Bratman S. Orthorexia. Available at: www.orthorexia.com/what-is-orthorexia/ Accessed August 1, 2019.
  2. Bratman S, Knight D. Health Food Junkies: Orthorexia Nervosa- Overcoming the Obsession With Healthful Eating. New York, NY: Broadway; 2000. 
  3. Vandereycken W. Media hype, diagnostic fad, or genuine disorder? Professionals’ opinions about night eating syndrome, orthorexia, muscle dysmorphia, and emetophobia. Eat Disord. 2011;19(2):145-155. 
  4.  Moroze RM, Dunn TM, Craig Holland J, et al. Microthinking about micronutrients: a case of transition from obsessions about healthy eating to near-fatal “orthorexia nervosa” and proposed diagnostic criteria. Psychosomatics. 2014 Mar 19; Epub. 
  5. https://en.wikipedia.org/wiki/Orthorexia_nervosa
/by

Δίαιτα ή Διατροφή;

,

Ο όρος διατροφή έχει πάρει σήμερα τεράστιες διαστάσεις έτσι ώστε πολλοί άνθρωποι να μπερδεύονται ως προς το πραγματικό νόημά της. Δηλαδή ο όρος πρέπει να συσχετίζεται με τη συνολική πρόσληψη τροφής και θρέψης ενός ατόμου και δεν πρέπει να επικεντρώνεται μόνο στον περιορισμό ή στην “δίαιτα”.

Η δίαιτα όμως διαφέρει. Οι περισσότεροι άνθρωποι όταν σκέφτονται τη λέξη δίαιτα, εννοούν τον περιορισμό στη λήψη τροφής. Οι  επιστήμονες υγείας συμφωνούν στο ότι η κατανάλωση υγιεινής διατροφής που δίνει έμφαση στην καλή ποιοτικά τροφή είναι ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι για την υγεία τους. Ωστόσο, η δίαιτα δίνει έμφαση στον περιορισμό των θερμίδων, με κυριότερο στόχο την απώλεια βάρους και μάλιστα σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Πόσο διαφέρει η δίαιτα με τη διατροφή;

Ενώ η δίαιτα θα μπορούσε θεωρητικά να προτίνεται με γνώμονα μια ισορροπημένη προσέγγιση στα τρόφιμα και τα θρεπτικά συστατικά, με ταυτόχρονο περιορισμό των θερμίδων, αυτό που στην πραγματικότητα συμβαίνει. Συχνά οι δίαιτες φαίνεται να αγνοούν τα βασικά στοιχεία της καλής διατροφής και εστιάζουν μόνο στην μείωση των προσλαμβανόμενων θερμίδων άρα και στην γρήγορη απώλεια βάρους.

Αυτό τις περισσότερες φορές επηρεάζει τις διατροφικές συνήθειες. Κυκλοφορούν πολλές δίαιτες που αποβλέπουν στην πλήρη απομάκρυνση ολόκληρων ομάδων τροφίμων (για παράδειγμα πρωτεϊνών, υδατανθράκων ή λιπών). Υπάρχουν και δίαιτες που γίνονται ακόμα πιο περιοριστικές και επιτρέπουν μόνο ένα ή λίγα διαφορετικά είδη τροφών.  

Ποια όμως είναι τα προβλήματα  που πιθανόν σχετίζονται με αυτές τις δίαιτες;

  • Ενώ οι άνθρωποι μπορεί να χάσουν βάρος , ειδικά στην αρχή, η απώλεια βάρους είναι συχνά μη βιώσιμη επειδή η ίδια η δίαιτα είναι μη βιώσιμη. Στην πραγματικότητα, πολλοί άνθρωποι όχι μόνο παίρνουν το βάρος πίσω μόλις διακόψουν, αλλά συχνά κερδίζουν πίσω περισσότερο από ό, τι έχασαν. Αυτές οι δίαιτες είναι γνωστές και ως δίαιτες yo-yo.
  • Η γρήγορη απώλεια βάρους θα μπορούσε να παρουσιάσει μεγάλους κινδύνους για την υγεία. Τέτοια συμπτώματα είναι ο υποσιτισμός, η αφυδάτωση, η κούραση, οι πονοκέφαλοι, το ευερέθιστο έντερο, η ζάλη, η δυσκοιλιότητα, η μυϊκή απώλεια, η απώλεια μαλλιών, η ανισορροπία των ηλεκτρολυτών, η ανεπιθύμητη εμμηνόρροια.
  • Ο υποσιτισμός, ιδιαίτερα ο χρόνιος υποσιτισμός, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές, μακροχρόνιες βλάβες στον οργανισμό και σε ακραίες περιπτώσεις να είναι ακόμη και απειλητικός για τη ζωή.
  • Οι διατροφικές συνήθειες προκαλούν επίσης χαμηλή κατανάλωση ενέργειας και μπορεί να κάνουν τον οργανισμό πιο επιρρεπή σε μολυσματικές ασθένειες. Μπορόυν επίσης να προκαλέσουν επιδείνωση χρόνιων παθήσεων υγείας λόγω του stress που εκτείθεται ο οργανισμός. 

Η ισορροπημένη διατροφή

Μια ισορροπημένη διατροφή από την άλλη πλευρά, δίνει έμφαση σε μια διατροφή που παρέχει μια πλήρη πηγή για όλες τις βιταμίνες, τα μέταλλα, τα θρεπτικά συστατικά και τις θερμίδες που χρειάζεται το σώμα για να έχει υγιή λειτουργία. Στις υγιεινές διατροφικές επιλογές συμπεριλαμβάνονται γενικά μια αφθονία φρούτων και λαχανικών, καλά λιπαρά, πρωτεΐνες, σύνθετοι και μη επεξεργασμένοι υδατάνθρακες και σπόροι.

Η ισορροπημένη διατροφή δεν περιέχει κατά κανόνα «μαύρη λίστα» τροφών. Επικεντρώνεται στην ποιότητα και την ποσότητα των τροφών περιορίζοντας στο ελάχιστο την κατανάλωση κενών θερμίδων ή επεξεργασμένων τροφίμων.

Η ισορροπημένη διατροφή τέλος, ενθαρρύνει την ασφαλή, σταδιακή, βιώσιμη απώλεια βάρους. Είναι επίσης ζωτικής σημασίας για τη διαχείριση διαφόρων προβλημάτων υγείας, τη διατήρηση ενός ισχυρού ανοσοποιητικού συστήματος, την ενδυνάμωη και την ευεξία.

References 

  1. American Dietetic Association. 2008. Position of the American Dietetic Association: health implications of dietary fiber. Journal of the American Dietetic Association 108: 1716-31. 
  2. Birkbeck JB. 1983. New Zealanders and their diet: A report to the National Heart Foundation of New Zealand on the National Diet Survey, 1977. Dunedin: University of Otago. Blanton CA, Moshfegh AJ, Baer DJ, et al. 2006. 
  3. https://en.wikipedia.org/wiki/Diet
  4. The USDA automated multiple-pass method accurately estimates group energy and nutrient intake. Journal of Nutrition 136: 2594-99. Carriquiry AL. 2003. Estimation of usual intake distributions of nutrients and foods. Journal of Nutrition 133: 601S-608S. 
  5. Cho S, Dietrich M, Brown CJ, et al. 2003. The effect of breakfast type on total daily energy intake and body mass index: results from the Third National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES 111). Journal of the American College of Nutrition 22: 296-302. 
/by