Ο διαβήτης τύπου 3 ή αλλιώς ο διαβήτης του εγκεφάλου εμφανίζεται όταν οι νευρώνες στον εγκέφαλο δεν μπορούν να ανταποκριθούν στην ινσουλίνη, κάτι που είναι απαραίτητο για τις βασικές λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένης της μνήμης και της μάθησης.
Ο διαβήτης τύπου 3 είναι ένα αμφιλεγόμενο όνομα που μερικές φορές χρησιμοποιείται για να αναφερθεί στη νόσο του Αλτσχάιμερ, έναν τύπο προοδευτικής άνοιας. Έγιναν ισχυροί δεσμοί μεταξύ των δύο καταστάσεων, κυρίως ότι η άνοια μπορεί να προκληθεί από έναν τύπο αντίστασης στην ινσουλίνη που εμφανίζεται ειδικά στον εγκέφαλο. Σύμφωνα με την American Diabetes Association (ADA), εκτός από την προχωρημένη ηλικία που έχει διαβήτη ή προ διαβήτη είναι και ο δεύτερος μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου για τη νόσο του Αλτσχάιμερ.
Παρόλο που ένας μικρός αριθμός ερευνών διαπίστωσε αυξημένο κίνδυνο άνοιας με διαβήτη τύπου 1, η συντριπτική πλειονότητα των μελετών κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αυτή η σχέση μεταξύ του διαβήτη και της νόσου Αλτσχάιμερ είναι συγκεκριμένη για τον διαβήτη τύπου 2. Ωστόσο, η νόσος Αλτσχάιμερ ως διαβήτη τύπου 3 είναι αμφιλεγόμενη και πολλοί στην ιατρική κοινότητα είναι απρόθυμοι να αναγνωρίσουν τον διαβήτη τύπου 3 ως ιατρική διάγνωση έως ότου γίνει περισσότερη έρευνα.
Ο διαβήτης τύπου 3 δεν είναι ο ίδιος με τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 3c (ονομάζεται επίσης T3cDM ή παγκρεατογενής διαβήτης), μια δευτερογενής πάθηση που μπορεί να προκύψει ως αποτέλεσμα άλλων παγκρεατικών παθήσεων.
Συμπτώματα διαβήτη τύπου 3
Καθώς η ινσουλίνη στον εγκέφαλο διαταράσσεται, όχι μόνο μειώνεται η γνωστική ικανότητα, αλλά και το μέγεθος και η δομή του εγκεφάλου επιδεινώνονται (όλα αυτά συνήθως εμφανίζονται καθώς εξελίσσεται η νόσος του Αλτσχάιμερ).
Τα συμπτώματα του διαβήτη τύπου 3 είναι ουσιαστικά τα ίδια με τα συμπτώματα της πρώιμης άνοιας, η οποία, σύμφωνα με την Ένωση Αλτσχάιμερ, περιλαμβάνει:
- Δυσκολία ολοκλήρωσης κάποτε γνωστών εργασιών, όπως η οδήγηση.
- Απώλεια μνήμης που διαταράσσει την καθημερινή ζωή.
- Δυσκολίες στο σχεδιασμό ή την επίλυση προβλημάτων.
- Σύγχυση με τον χρόνο ή τον τόπο.
- Πρόβλημα με την κατανόηση οπτικών εικόνων ή χωρικών σχέσεων, όπως δυσκολία στην ανάγνωση ή την ισορροπία.
- Δυσκολία συμμετοχής ή παρακολούθησης συνομιλιών ή ομιλίας / γραφής.
- Αλλαγές στη διάθεση ή την προσωπικότητα.
Ποιες οι αιτίες;
Πολλές έρευνες δείχνουν το πόσο η ινσουλίνη είναι σημαντική για τον εγκέφαλο. Διαταραχές στην έκκριση και τη λειτουργία της ινσουλίνης έχουν εμπλακεί σε νευροεκφυλιστικές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένων των νόσων Αλτσχάιμερ, Πάρκινσον και Χάντινγκτον. Μεταξύ των τελευταίων ευρημάτων είναι η ανακάλυψη ότι ένα γονίδιο που συνδέεται με την επεξεργασία της ινσουλίνης βρίσκεται σε μια χρωμοσωμική περιοχή που συνδέεται με τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Αλλά πώς συνδέεται αυτό με το γονίδιο; Μια νέα μελέτη από τον Guojun Bu, Ph.D., μια νευροεπιστήμονα της Mayo Clinic και την καθηγήτρια της Ιατρικής Mary Lowell Leary, διαπίστωσε ότι ο ένοχος είναι η παραλλαγή του γονιδίου της νόσου Alzheimer που είναι γνωστό ως APOE4. Η ομάδα διαπίστωσε ότι το APOE4, το οποίο βρίσκεται σε περίπου 20 τοις εκατό του γενικού πληθυσμού και πάνω από το ήμισυ των περιπτώσεων της νόσου Alzheimer, είναι υπεύθυνο για τη διακοπή του τρόπου με τον οποίο ο εγκέφαλος επεξεργάζεται την ινσουλίνη.
Παλαιότερα, οι επιστήμονες πίστευαν ότι η ινσουλίνη παραγόταν μόνο από το πάγκρεας και δεν είχε καμία δραστηριότητα στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Στη συνέχεια, στα μέσα της δεκαετίας του 1980, αρκετές ερευνητικές ομάδες εντόπισαν την ορμόνη και τον υποδοχέα της στον εγκέφαλο. Φαίνεται ότι η ορμόνη αυτή όχι μόνο διέσχισε το φράγμα αίματος-εγκεφάλου, αλλά επίσης παράγεται, σε χαμηλά επίπεδα, από τον ίδιο τον εγκέφαλο.
Είναι αξιοσημείωτο το πόσο μια διατροφή πλούσια σε σάκχαρα και κακά trans λιπαρά δείχνει να επηρεάζει την παθολογία της νόσου Αλτσχάιμερ. Οι διαταραχές στο μεταβολισμό της γλυκόζης που είναι η πρωταρχική πηγή ενέργειας και απαιτείται για την υγιή λειτουργία του εγκεφάλου έχουν εμπλακεί τόσο στον διαβήτη όσο και στη νόσο του Αλτσχάιμερ.
Με ποιο τρόπο ο διαβήτης τύπου 2 αυξάνει τον κίνδυνο άνοιας;
Το υψηλό σάκχαρο στο αίμα οδηγεί σε φλεγμονή σε όλο το σώμα και τον εγκέφαλό. Στη νόσο Αλτσχάιμερ, η χρόνια φλεγμονή έχει συνδεθεί με το σχηματισμό β-αμυλοειδούς και της πρωτεΐνης Tau., διαταραχές στον εγκέφαλο που είναι χαρακτηριστικά της νόσου του Αλτσχάιμερ.
Επιπλέον, η αντίσταση στην ινσουλίνη ( χαρακτηριστικό του διαβήτη τύπου 2 μπορεί να επηρεάσει τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο, πράγμα που σημαίνει ότι τα εγκεφαλικά κύτταρα δεν λαμβάνουν επαρκές οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά για να λειτουργήσουν σωστά.
Επίσης σημαντικό είναι και το πρόβλημα της ευαισθησίας στην ινσουλίνη στον εγκέφαλο. Όπως η αντίσταση στην ινσουλίνη επηρεάζει το υπόλοιπο σώμα, έτσι και όταν υπάρχει μειωμένη σηματοδότηση ινσουλίνης στον εγκέφαλο, τα εγκεφαλικά κύτταρα δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν γλυκόζη (την κύρια πηγή ενέργειας τους) ) σωστά, και έτσι να διαταρράσεται η λειτουργία του.
Ποια η πρόληψη;
Υπάρχει μεγάλη συσχέτιση των μέτρων που μπορούν να βοηθήσουν τόσο στην πρόληψη του διαβήτη όσο και της νόσου Αλτσχάιμερ, όπως η υιοθέτηση μιας υγιεινής διατροφής και η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας.
Πολλές μελέτες έχουν δείξει πώς οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να βελτιώσουν τον έλεγχο της γλυκόζης σε άτομα με διαβήτη τύπου 2. Ο μισός κίνδυνος ενός ατόμου να αναπτύξει νόσο Αλτσχάιμερ οφείλεται σε παράγοντες που μπορούν να αλλάξουν, όπως η διατροφή, η σωματική δραστηριότητα και το στρες.
Συγκεκριμένα, η αερόβια άσκηση ενισχύει την κυκλοφορία του αίματος στο σώμα και τον εγκέφαλο και βοηθά το σώμα να χρησιμοποιεί καλύτερα την ινσουλίνη. Εν τω μεταξύ, οι αναερόβιες ασκήσεις μπορούν να ενισχύσουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη και να μειώσουν το σάκχαρο στο αίμα. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η Αμερικανική Ένωση Διαβήτη συνιστά να 30 λεπτά αερόβιας άσκησης μέτριας έως έντονης έντασης τουλάχιστον πέντε φορές την εβδομάδα και αναερόβια προπόνηση με αντιστάσεις τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα.
Επίσης η χαμηλή σε επεξεργασμένα τρόφιμα και πρόσθετα σάκχαρα διατροφή και η χρήση φυσικών, μη επεξεργασμένων τροφών, καθώς και ορισμένα μπαχαρικά (όπως κουρκούμη και κανέλα) και αρωματικά βότανα (όπως ρίγανη) έχουν αντιφλεγμονώδη δράση και μπορούν να μειώσουν το σάκχαρο στο αίμα.
Επίσης η διαχείρηση του βάρους παίζει πολύ σημαντικό ρόλο τη μείωση του διαβήτη 2 και των επιπλοκών του. Συγκεκριμένα, η κεντρική παχυσαρκία και το σπλαχνικό λίπος θεωρούνται προ φλεγμονώδη στάδια έως προ διαβητικά.
Οι ερευνητές γνωρίζουν εδώ και αρκετά χρόνια ότι το υπερβολικό βάρος και ο διαβήτης τύπου 2 μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου του Alzheimer. Αλλά τώρα αρχίζουν να μιλούν για μια άλλη μορφή διαβήτη: το διαβήτη τύπου 3, το διαβήτη του εγκεφάλου.
REFERENCES
- Thuy Trang Nguyen,1,† Qui Thanh Hoai Ta,2,† Thi Kim Oanh Nguyen,3 Thi Thuy Dung Nguyen,4,* and Vo Van Giau5,6,* Type 3 Diabetes and Its Role Implications in Alzheimer’s Disease Int J Mol Sci. 2020 May; 21(9): 3165. Published online 2020 Apr 30. doi: 10.3390/ijms21093165
- Omar Nisar 1, Hira Pervez 2, Bilvesh Mandalia 3, Muhammad Waqas 4, Harmandeep Kaur Sra 5 Type 3 Diabetes Mellitus: A Link Between Alzheimer’s Disease and Type 2 Diabetes Mellitus, Curr Top Med Chem 2017;17(12):1331-1335. doi: 10.2174/1568026617666170103163403.PMID: 33391936. PMCID: PMC7769816.
- Saion Chatterjee1, et al, Type 2 Diabetes as a Risk Factor for Dementia in Women Compared With Men: A Pooled Analysis of 2.3 Million People Comprising More Than 100,000 Cases of Dementia Corresponding author: Rachel Huxley, rachel.huxley@curtin.edu.au. Diabetes Care 2016 Feb; 39(2): 300307. https://doi.org/10.2337/dc15-1588
- Suzanne M. de la Monte, M.D., M.P.H.1,2,3 and Jack R. Wands, M.D.3 Alzheimer’s Disease Is Type 3 Diabetes–Evidence Reviewed, J Diabetes Sci Technol. 2008 Nov; 2(6): 1101–1113. PMCID: PMC2769828 PMID: 19885299
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/alzheimers-disease/in-depth/diabetes-and-alzheimers/art-2004698
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/alzheimers-disease/in-depth/alzheimers-stages/art-20048448
- Jerzy Leszek 1, Elzbieta Trypka 1, Vadim V Tarasov 2, Ghulam Md Ashraf 3, Gjumrakch Aliev 4 5 6 Type 3 Diabetes Mellitus: A Novel Implication of Alzheimers Disease Curr Top Med Chem 2017;17(12):1331-1335. PMID: 28049395 DOI: 10.2174/1568026617666170103163403
geralt 
