Το μυαλό μας μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό θεραπευτικό εργαλείο, όταν του δοθεί η ευκαιρία. Η ιδέα ότι ο εγκέφαλός μας μπορεί να πείσει το σώμα μας για μια ψεύτικη θεραπεία είναι πραγματικότητα – το λεγόμενο φαινόμενο εικονικού φαρμάκου ή φαινόμενο placebo.

Πλέον επιστήμη έχει βρει ότι κάτω από τις σωστές συνθήκες, ένα εικονικό φάρμακο μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματικό όσο ένα πραγματικό φάρμακο. Πρόκειται για την απόδειξη τόσο της ισχυρής σύνδεσης του εγκεφάλου και του σώματος όσο και της κοινής τους λειτουργίας.

Πώς λειτουργεί το φαινόμενο placebo;

Για χρόνια, το φαινόμενο του εικονικού φαρμάκου θεωρήθηκε σημάδι αποτυχίας. Ένα εικονικό φάρμακο χρησιμοποιείται συνήθως σε κλινικές δοκιμές όπως μελέτες φαρμάκων, για τον έλεγχο της αποτελεσματικότητας των θεραπειών. Για παράδειγμα, οι άνθρωποι σε μια ομάδα παίρνουν το δοκιμασμένο φάρμακο, ενώ οι άλλοι λαμβάνουν ένα ψεύτικο φάρμακο ή εικονικό φάρμακο, που πιστεύουν ότι είναι το πραγματικό. Με αυτόν τον τρόπο, οι ερευνητές μπορούν να μετρήσουν εάν το φάρμακο λειτουργεί συγκρίνοντας πώς αντιδρούν και οι δύο ομάδες. Εάν και οι δύο έχουν την ίδια αντίδραση – βελτίωση ή όχι – το φάρμακο θεωρείται ότι δεν λειτουργεί.

Πιο πρόσφατα, ωστόσο, οι ειδικοί κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η αντίδραση σε εικονικό φάρμακο δεν αποτελεί απόδειξη ότι μια συγκεκριμένη θεραπεία δεν λειτουργεί, αλλά περιλαμβάνει μια περίπλοκη νευροβιολογική αντίδραση από αυξήσεις νευροδιαβιβαστών της ευφορίας, όπως τις ενδορφίνες και ντοπαμίνη, έως τη μεγαλύτερη δραστηριότητα σε ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με τη διάθεση, το συναίσθημα και την αυτογνωσία . Όλα αυτά μπορούν να έχουν θεραπευτικό όφελος.

Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο διαδίκτυο στις 27 Οκτωβρίου 2016, από το PLOS Biology, προσπάθησε να έχει εντοπίσει τι συμβαίνει στον εγκέφαλο κατά τη διάρκεια του φαινομένου placebo. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν λειτουργική απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού για να σαρώσουν τους εγκεφάλους ατόμων με χρόνιο πόνο από οστεοαρθρίτιδα γόνατος. Στη συνέχεια, σε όλους δόθηκε εικονικό φάρμακο και έγινε επανάληψη της σάρωσης του εγκεφάλου. Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι όσοι αισθάνθηκαν ανακούφιση από τον πόνο είχαν μεγαλύτερη δραστηριότητα στην περιοχή του μεσαίου μετωπικού εγκεφάλου, που αποτελεί περίπου το ένα τρίτο του μετωπιαίου λοβού.

Τι είναι το φαινόμενο nocebo 

Η επίδραση του placebo εμφανίζεται όταν ένα εικονικό φάρμακο οδηγεί σε βελτίωση της διάθεσης και των συμπτωμάτων μιας κατάστασης. Το φαινόμενο nocebo, από την άλλη πλευρά, συμβαίνει όταν ένα εικονικό φάρμακο ή σκέψη, επιδεινώνει τη διάθεση και τα συμπτώματα αυτής της κατάστασης.  Ενώ υπάρχει αρκετή έρευνα σχετικά με το φαινόμενο placebo, το φαινόμενο nocebo εξακολουθεί να είναι ελάχιστα κατανοητό. Οι ειδικοί εξετάζουν τώρα το αποτέλεσμα nocebo για να κατανοήσουν καλύτερα πόσο μια θετική ή αρνητική σκέψη μπορεί να επηρεάσει τη σωματική υγεία ενός ατόμου.

Πώς δρα το φαινόμενο nocebo

Ένα παράδειγμα: Αν κάποιος ταλαιπωρείται από συνεχιζόμενους πονοκεφάλους, συναντήσει έναν γιατρό, και αφού ακούσει τα συμπτώματά του, αποφασίζει να του συνταγογραφήσει ένα χάπι που παίρνει κάθε πρωί. Τον προειδοποιηθεί ότι το χάπι θα κοστίσει πολύ και ότι μπορεί να δημιουργήσει ορισμένες παρενέργειες, όπως ναυτία και ζάλη. Αυτό που δεν του είπε όμως είναι ότι το χάπι είναι φτιαγμένο από ζάχαρη – δηλαδή, είναι ένα χάπι placebo.

Το άτομο παίρνει τη συνταγή του και ξεκινά τη θεραπεία με το πρώτο χάπι. Μέσα σε μια ώρα, αισθάνεται την ανάγκη να ξαπλώσει. Νιώθει ότι έρχεται η ναυτία και μπορεί να ορκιστεί ότι το δωμάτιο αρχίζει να περιστρέφεται λίγο. «Ο γιατρός με προειδοποίησε για αυτό», σκέφτεται. Στην πραγματικότητα όμως, πήρε ένα αβλαβές χάπι ζάχαρης. Άρα ό, τι ακούσε κατά τη διάρκεια αυτού του ραντεβού οδήγησε τον εγκέφαλο και το σώμα του να αντιδράσουν με βάση αυτό.

Τι συμβαίνει στο σώμα;

Μπορεί να υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί μηχανισμοί που λειτουργούν πίσω από τα φαινόμενα placebo και nocebo. Δεν είναι τόσο περίεργο που για ιατρικά συμπτώματα με υποκειμενικό νόσημα, όπως κατάθλιψη, άγχος και κόπωση, η προσδοκία ενός ατόμου ότι θα βελτιωθεί ή θα επιδεινωθεί μπορεί να είναι μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία.

Ανακαλύφθηκε τα τελευταία χρόνια ότι η ένταση οποιουδήποτε σωματικού πόνου δεν καθορίζεται αποκλειστικά από το είδος του τραυματισμού στο σώμα. Η ασυνείδητη επεξεργασία σε περιοχές του εγκεφάλου μπορεί να ενισχύσει ή να μειώσει τα εισερχόμενα σήματα πόνου, όπως φαίνεται στους σαρωτές του εγκεφάλου. Έτσι, η προσδοκία ότι ένα φάρμακο παρέχει ανακούφιση από τον πόνο θα μπορούσε να αλλάξει τον τρόπο επεξεργασίας των εισερχόμενων νευρικών σημάτων.

Είναι η δύναμη της πίστης;

Εάν ζητήσετε από κάποιον να φανταστεί μια οπτική σκηνή στο μυαλό του, μπορείτε να δείτε σε μια μαγνητική τομογραφία ότι οι ινιακοί λοβοί του – τα μέρη του εγκεφάλου τους που εμπλέκονται στην όραση – είναι ενεργοποιημένα. Εάν πείτε στους ανθρώπους να φανταστούν ότι κάνουν κάποια σωματική δραστηριότητα, θα δείτε τον κινητικό φλοιό να δείχνει ενεργοποίηση. Το να φαντάζεστε ότι συμβαίνει κάτι είναι αρκετό για να ενεργοποιήσετε αυτά τα τμήματα του εγκεφάλου που σχετίζονται με αυτήν τη σκέψη, ή ανησυχία ή πόνο.

Η πίστη σε ένα εικονικό φάρμακο μπορεί να λειτουργήσει συχνά θεραπευτικά στον πόνο ή τη ναυτία ή ίσως ακόμη και στην κατάθλιψη. Εμπλέκονται όλα τα μέρη και μηχανισμοί του εγκεφάλου που σχετίζονται με την προσδοκία, το στρες και την ανταμοιβή, καθώς και μια σειρά κέντρων μάθησης και μνήμης. Υπάρχουν επίσης κάποιες πειραματικές ενδείξεις διαφορετικών γενετικών παραλλαγών στην απόκριση του εικονικού φαρμάκου. Ο πόνος και η νόσος του Πάρκινσον αντιπροσωπεύουν τα πιο παραγωγικά μοντέλα για την καλύτερη κατανόηση της νευροβιολογίας του φαινομένου του εικονικού φαρμάκου. Το ίδιο ισχύει και για το φαινόμενο nocebo, το αντίθετο από το φαινόμενο placebo.

Μια περαιτέρω σε βάθος έρευνα των φαινομένων placebo και nocebo θα παρέχει σίγουρα σημαντικές πληροφορίες ακόμα και ελπίδες θεραπείας στο εγγύς μέλλον. Μέχρι τότε μπορείτε να σκεφτείτε θετικά για το φάρμακο και τις θεραπείες που λαμβάνετε και να πιστεύετε ότι τα οφέλη θα υπερτερούν κατά πολύ των κινδύνων. Εάν μπορείτε να το κάνετε αυτό, θα αυξήσετε τις πιθανότητές σας να έχετε ένα καλό αποτέλεσμα.

References 

  1. Klinger R, Colloca L, Bingel U, Flor H. Placebo analgesia: clinical applications. Pain(2013) 155(6):1–16. doi: 10.1016/j.pain.2013.12.007
  2. Petersen GL, Finnerup NB, Colloca L, Amanzio M, Price DD, Jensen TS, et al. The magnitude of nocebo effects in pain: a meta-analysis. Pain(2014) 155(8):1426–34. doi: 10.1016/j.pain.2014.04.016
  3. Vase L, Petersen GL, Riley JL, Price DD. Factors contributing to large analgesic effects in placebo mechanism studies conducted between 2002 and 2007. Pain(2009) 145(1–2):36–44. doi: 10.1016/j.pain.2009.04.008
  4. Evers AWM, Colloca L, Blease C, Annoni M, Atlas LY, Benedetti F, et al. Implications of placebo and nocebo effects for clinical practice: expert consensus. Psychother Psychosom(2018) 87(4):204–10. doi: 10.1159/000490354
  5. Benedetti F, Lanotte M, Lopiano L, Colloca L. When words are painful: unraveling the mechanisms of the nocebo effect. Neuroscience(2007) 147(2):260–71. doi: 10.1016/j.neuroscience.2007.02.020
  6. Benedetti F, Dogue S. Different placebos, different mechanisms, different outcomes: lessons for clinical trials. PLoS One. 2015;10(11):e0140967. doi:. http://dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0140967PubMed
  7. Jarcho JM, Feier NA, Labus JS, Naliboff B, Smith SR, Hong JY, et al.Placebo analgesia: Self-report measures and preliminary evidence of cortical dopamine release associated with placebo response. Neuroimage Clin. 2016;10:107–14. doi:. http://dx.doi.org/10.1016/j.nicl.2015.11.009PubMed

 

Το πνευμονογαστρικό νεύρο (Vagus nerve) είναι το δέκατο κρανιακό νεύρο και συνδέεται με τον παρασυμπαθητικό έλεγχο της καρδιάς, των πνευμόνων και του πεπτικού σωλήνα.

Αποτελεί το μακρύτερο νεύρο του αυτόνομου νευρικού συστήματος στο ανθρώπινο σώμα. Θεωρείται το πιο πολύπλοκο από τα κρανιακά νεύρα και επίσης το λιγότερο κατανοητό. Το πνευμονογαστρικό νεύρο ονομάζεται επίσης κρανιακό νεύρο X.

Ανατομία και λειτουργία

Οι αισθητηριακές λειτουργίες του πνευμονογαστρικού νεύρου χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:

  • Σωματικές : Αυτές είναι αισθήσεις που γίνονται αισθητές στο δέρμα ή στους μύες.
  • Σπλαχνικές: Αυτές είναι αισθήσεις που γίνονται αισθητές στα όργανα του σώματος.

Οι κινητικές λειτουργίες του πνευμονογαστρικού νεύρου περιλαμβάνουν:

  • Τη διέγερση μυών στο φάρυγγα, στο λάρυγγα και στον μαλακό ουρανίσκο. Αυτά είναι η σαρκώδης περιοχή κοντά στο πίσω μέρος της οροφής του στόματος.
  • Τη τόνωση των μυών στην καρδιά, όπου βοηθά στη μείωση του καρδιακού ρυθμού σε συνθήκες χαλάρωσης.
  • Τη διέγερση των ακούσιων συσπάσεων του πεπτικού σωλήνα. Σε αυτό περιλαμβάνονται ο οισοφάγος, το στομάχι και του έντερου, που επιτρέπει στα τρόφιμα να κινηθούν μέσω του σωλήνα.

Οποιαδήποτε βλάβη του έχει ως αποτέλεσμα μιας σειράς συμπτωμάτων. Αυτό συμβαίνει κυρίως γιατί το νεύρο αυτό είναι τόσο μακρύ που επηρεάζει πολλές περιοχές.

Πιθανά συμπτώματα περιλαμβάνουν: τη δυσκολία στην ομιλία ή την απώλεια φωνής, πιθανό πρόβλημα με την κατανάλωση υγρών, την απώλεια αντανακλαστικών, πόνος στο αυτί, ο ασυνήθιστος καρδιακός ρυθμός, ανώμαλη αρτηριακή πίεση, τη μειωμένη παραγωγή οξέος στομάχου, ναυτία ή έμετο, κοιλιακό φούσκωμα ή πόνος.

Το πνευμονογαστρικό νεύρο είναι το κλειδί για την ευημερία;

Όσο περισσότερη η επιστήμη ερευνά τη τεράστια σημασία του πνευμονογαστρικού νεύρου, τόσο περισσότερο φαίνεται ότι η κατανόηση της μεγάλης λειτουργίας του αποτελεί υπόσχεση στη θεραπεία κάθε είδους ανθρώπινου πόνου.

Υπάρχει μια τεράστια βιοηλεκτρική και βιοχημική σειρά αντιδράσεων για τα οποία ευθύνεται το πνευμονογαστρικό νεύρο και όλα αυτά είναι σχεδόν αδύνατο να μελετηθούν.” αναφέρει η Τiffany Field, PhD και διευθύντρια του Touch Research Institute στο Πανεπιστήμιο Ιατρικής στο Μαϊάμι.

Η Tiffany Field ισχυρίζεται ότι οι διακλαδώσεις του νεύρου συνδέονται με το πρόσωπο και τη φωνή.

“Γνωρίζουμε ότι τα άτομα με κατάθλιψη έχουν χαμηλή νευρική δραστηριότητα, και αυτό σχετίζεται με λιγότερους τόνους και λιγότερο δραστικές εκφράσεις του προσώπου. Μία άλλη διακλάδωση του νεύρου φτάνει μέχρι το γαστρεντερικό σωλήνα. Εδώ, η χαμηλή νευρική δραστηριότητα σχετίζεται με αργή γαστρική κινητικότητα, η οποία παρεμβαίνει στη σωστή πέψη. Ακόμα άλλα παρακλάδια του νεύρου συνδέονται με την καρδιά, τους πνεύμονες και το ανοσοποιητικό σύστημα. Η ενεργοποίηση ή απενεργοποίηση του νεύρου συνδέεται με τη ροή ορμονών όπως η κορτιζόλη και η πεπτική ορμόνη γκρελίνη, την ανάπτυξη φλεγμονών και πολλών άλλων εσωτερικών διαδικασιών που διαμορφώνουν την ανθρώπινη υγεία και ευημερία.” , αναφέρει.

Πώς μπορεί ένα νεύρο να έχει τόση μεγάλη επιρροή στο ανθρώπινο σύστημα;

Ενώ ορισμένες πτυχές της δραστηριότητας του πνευμονογαστρικού νεύρου είναι αδιάκριτες, είναι σαφές ότι το συγκεκριμένο νεύρο είναι ο κυβερνήτης του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος. Αυτό βοηθά στον έλεγχο των αντιδράσεων χαλάρωσης του σώματος. Με απλά λόγια, η αυξημένη  δραστηριότητά του αντισταθμίζει την απόκριση στο στρες, η οποία ελέγχεται από το συμπαθητικό νευρικό σύστημα.

Ο Stephen Silberstein, MD, καθηγητής νευρολογίας και διευθυντής του Κέντρου Πονοκέφαλου στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Thomas Jefferson της Φιλαδέλφειας ολοκλήρωσε μια ανασκόπηση το 2016 πάνω στη λειτουργία του πνευμονογαστρικού νεύρου. Αναφέρει ότι η αυξημένη δραστηριότητα του νεύρου επιβραδύνει τον καρδιακό ρυθμό και επίσης απενεργοποιεί τη φλεγμονή, προκαλώντας την παραγωγή χημικών ουσιών από το ανοσοποιητικό σύστημα. Υπάρχουν επίσης στοιχεία ότι η ενεργοποίηση του νεύρου μπορεί να σταματήσει μια κρίση άσθματος ή μια επιληψίας όπως επίσης μπορεί να σταματήσει την ημικρανία ή τον πονοκέφαλο και να μειώσει την γαστροϊσοφαγική παλιδρόμιση».

Είναι γεγονός ότι για οποιαδήποτε παθολογική κατάσταση που επιδεινώνεται από το άγχος ή τη φλεγμονή, από την αρθρίτιδα έως τη φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι η διέγερση του συγκεκριμένου νεύρου μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία ή να ανακουφίσει τα συμπτώματα.

Ο Stephen Silberstein υποστηρίζει ότι οι νευροεπιστήμονες διερευνούν τη χρήση της διέγερσης του νεύρου και σε ένα ευρύ φάσμα ασθενειών και διαταραχών, συμπεριλαμβανομένων και ψυχικών παθήσεων. Ήδη, υπάρχουν ενδείξεις ότι η διέγερση του νεύρου μπορεί να βελτιώσει τη μνήμη ή να βοηθήσει άτομα με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής. Αρκετοί είναι και οι επιστήμονες ερευνούν και την επιρροή του νεύρου στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης.

Πώς να πετύχουμε διέγερση του πνευμονογαστρικού νεύρου;

Ενώ η ηλεκτρική διέγερση εφαρμόζεται από το 2000 και σε ορισμένες περιπτώσεις, παρέχει ήδη ανακούφιση σε άτομα με μια σειρά από ασθένειες, υπάρχουν πολλοί τρόποι για να το πετύχουμε αυτό χωρίς συσκευή ή εμφύτευμα.

Για παράδειγμα το μασάζ, η γιόγκα, ο διαλογισμός, και η βαθιά αναπνοή, η φροντίδα του εντέρου και η σωστή διατροφή και η άσκηση προωθούν τη δραστηριότητα του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος, που είναι η δραστηριότητα του συγκεκριμένου νεύρου.

Κάντε εγγραφή στο πρόγραμμα της FMOND για να πάρετε τη καθοδήγηση ενίσχυσης του πνευμονογαστρικού νεύρου μέσα από τον ισορροπημένο τρόπο ζωής.

Σχετική έρευνα έδειξε ότι αυτές και πολλές σχετικές δραστηριότητες αυξάνουν τη δραστηριότητα μέσω υποδοχέων πίεσης που είναι θαμμένοι κάτω από την επιφάνεια του δέρματος, υποδοχείς που βρίσκονται σε όλο το σώμα. Αυτοί μπορούν να φτάσουν μόνο μέσα από έντονη πίεση ή από βαθιά έκταση. Επίσης το ελαφρύ άγγιγμα ή η αγκαλιά ή η ισχυρή χειραψία είναι εγγενώς καταπραϋντικά.

Θα μπορούσε ένα νεύρο που ίσως δεν έχετε ακούσει ποτέ να είναι το κλειδί για την ενίσχυση της διάθεσής και τη μείωση του άγχους; Η φροντίδα αυτού του μακρού, περιπλανώμενου νεύρου είναι το κλειδί για την ευημερία μας.

References

https://en.wikipedia.org/wiki/Vagus_nerve

Carabotti M, Scirocco A, Maselli MA, Severi C. The gut-brain axis: interactions between enteric microbiota, central and enteric nervous systemsAnn Gastroenterol (2015) 28:203–9. 
Hagemann D, Meier JJ, Gallwitz B, Schmidt WE. [Appetite regulation by ghrelin – a novel neuro-endocrine gastric peptide hormone in the gut-brain-axis]Z Gastroenterol (2003) 41:929–36.10.1055/s-2003-41853 
Bonaz B, Sinniger V, Pellissier S. Vagus nerve stimulation: a new promising therapeutic tool in inflammatory bowel diseaseJ Intern Med (2017) 282:46–63.10.1111/joim.12611 
Evrensel A, Ceylan ME. The gut-brain axis: the missing link in depressionClin Psychopharmacol Neurosci (2015) 13:239–44.10.9758/cpn.2015.13.3.239 
Leclercq S, Forsythe P, Bienenstock J. Posttraumatic stress disorder: does the gut microbiome hold the key? Can J Psychiatry (2016) 61:204–13.10.1177/0706743716635535 
Goverse G, Stakenborg M, Matteoli G. The intestinal cholinergic anti-inflammatory pathwayJ Physiol (2016) 594:5771–80.10.1113/JP271537 

Το ψυχόδραμα σύμφωνα με το Βικιπαίδεια ορίζεται ως ένα είδος ομαδικής ή ατομικής ψυχοθεραπείας, η οποία δημιουργήθηκε από τον ψυχίατρο Jacob Levy Moreno (1889-1974).

« Ο «πρωταγωνιστής» καλείται να είναι ο εαυτός του πάνω στη σκηνή και να αναπαριστάνει το δικό του προσωπικό κόσμο. Καλείται να είναι ο εαυτός του, και όχι ένας ηθοποιός, καθώς ο ηθοποιός πάνω στη σκηνή είναι εξαναγκασμένος να θυσιάσει τον δικό του προσωπικό εαυτό για το ρόλο που θα του επιβάλλει ένας θεατρικός συγγραφέας… Κανείς δεν γνωρίζει καλύτερα τον εαυτό του από ό, τι ο ίδιος ο εαυτός του.» Jacob Levy Moreno (1889-1974), ψυχίατρος.

Πώς προέκυψε το ψυχόδραμα και τί είναι;

Για δεκαετίες, οι ψυχολόγοι, οι ερευνητές και επιστήμονες υγείας εργάστηκαν επιμελώς για να εντοπίσουν μοναδικούς τρόπους αντιμετώπισης πολλών καταστάσεων ψυχικής υγείας. Μερικές από αυτές είναι: το τραύμα, διατροφικές διαταραχές, διαταραχές άγχους και πολλά άλλα. Η αποκατάσταση προσωπικών ζητημάτων έως και η βελτίωση του εαυτού επιτυγχάνεται μέσα από διαφορετικούς τρόπους εκμάθησης και εργαλεία. 

Το ψυχόδραμα ορίζεται από τον Βρετανικό Σύλλογο ψυχοδράματος (BPA) ως μια μορφή θεραπείας που χρησιμοποιεί δραματικές τεχνικές για τον εντοπισμό προβλημάτων και βελτίωση προσωπικών ζητημάτων.

Πρόκειται για μία μέθοδο διερεύνησης του ψυχισμού των ατόμων. Οι συμμετέχοντες δραματοποιούν, δηλαδή αναπαριστούν θεατρικά, τωρινά, παρελθοντικά, ακόμη και μελλοντικά γεγονότα από τις ζωές τους, αντί να μιλούν απλώς γι’ αυτά. Αυτό που δραματοποιείται από τους συμμετέχοντες δεν είναι μόνο η βιωμένη εμπειρία τους αλλά και οι ψυχολογικές εκφάνσεις που τη συνοδεύουν. Παραδείματα τέτοιων εκφάνσεων είναι οι σκέψεις, τα συναισθήματα ή οι τρόποι αντιμετώπισης ενός προβλήματος.

Βασικές φάσεις του ψυχοδράματος 

  • Η προθέρμανση
  • Η δράση
  • Το μοίρασμα
  • Η κάθαρση

Παραδείγματα τεχνικών ψυχοδράματος 

  1. Η τεχνική του σωσία αποτελεί μια μέθοδος που βοηθάει το άτομο να βρει τις λέξεις, για να εκφράσει τα συναισθήματα και τις σκέψεις που δεν μπορούσε να εκφράσει προηγουμένως. Το άτομο αναφέρει ένα γεγονός και να άλλο μέλος της ομάδας ή ο συντονιστής είναι δίπλα του, εκφράζοντας δυνατά αυτό που θέλει να αναπαραστήσει και να εκφράσει το άτομο. Η γλώσσα του σώματος, τα εκφραζόμενα συναισθήματα, οι εικόνες με αναπαραστάσεις, και οι λέξεις περιγράφουν το γεγονός που εκδραματίζεται από το άτομο ώστε να αποδώσουν καλύτερα την ερμηνεία.
  2. Η αντιστροφή των ρόλων είναι η άσκηση όπου ένα άτομο εκτελεί ένα σενάριο που έχει βιώσει. Επίσης το άτομο μπορεί να διαδραματίσει διαφορετικό ρόλο εκτός από τον εαυτό του. Η αξία της αντιστροφής του ρόλου έγκειται στην εμπειρία να βιώσουμε το ρόλο τόσο του άλλου ατόμου όσο και του εαυτού μας μέσα από τα μάτια του άλλου. Αυτό βοηθά πολλούς ανθρώπους να αποκτήσουν νέες προοπτικές για το τι μπορούν να σκεφτούν οι άλλοι ακόμα και οι ίδιοι σε ορισμένες περιπτώσεις.
  3. Το mirroring ή καθρέφτης βοηθάει το άτομο να δει τη συμπεριφορά του, όπως οι άλλοι του δείχνουν μέσα από την αναπαράσταση του δικού του δράματος. Η τεχνική του κατόπτρου ενθαρρύνει τον πρωταγωνιστή να σκεφτεί αντικειμενικά γι’ αυτό που δείχνει υποκειμενικά. ” Ο πραγματικός σκοπός είναι το άτομο να δει τον εαυτό του σαν να κοιτάει μέσα σ’ έναν καθρέφτη (Karp, Holmes, Tauvon). Ένα μέλος της ομάδας ή ο συντονιστής παίρνει το ρόλο του ατόμου. Με αυτόν τον τρόπο επιτρέπει στον εαυτό του να δει τις δικές του ενέργειες από μακριά, με πρότυπα λόγου, τη γλώσσα του σώματος ή τη συμπεριφορά που διαφορετικά δεν θα ήταν σε θέση να δει και να νιώσει την κατάσταση.
  4. Μοντελοποίηση. Ο συντονιστής ή τα μέλη της ομάδας καλούνται να επαναλάβουν αυτό το σενάριο και να αντιδράσουν με τους δικούς τους τρόπους. Το αρχικό άτομο έχει τη δυνατότητα να παρακολουθεί διαφορετικούς τύπους αντιδράσεων που εκτελούνται. Έτσι θα μπορούσε να κατανοήσει τρόπους για το πώς να χειριστεί καλύτερα τις διάφορες περιστάσεις. 

Πόσο βοηθάει το ψυχόδραμα;

Μια μελέτη του 2018 που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Social Work with Groups ανακάλυψε τη θεραπευτική αξία της « παραπάνω πραγματικότητας». Αυτό επιτυγχάνεται όταν ένα άτομο εφαρμόζει κάτι που υπάρχει στην υποκειμενική του πραγματικότητα. Όταν συμβεί αυτό, το άτομο εκφράζει περισσότερα από ό, τι συνήθως λέει στην καθημερινή του ζωή. Έτσι ξεπερνά τα εμπόδια που τον συγκρατούσαν πριν και παίρνει μια πιο θετική κοινωνική ταυτότητα.

Τα θέματα που καλύπτονται στο ψυχόδραμα περιλαμβάνουν συγκρούσεις εσωτερικές ή εξωτερικές δηλαδή σχέσεων. Αυτά τα ευαίσθητα θέματα τείνουν να βρίσκονται στη ρίζα των κακών πεποιθήσεών μας.

References

  1. https://en.wikipedia.org/wiki/Psychodrama
  2. Λέτσιος, Κ. Το ψυχόδραμα και ο Jacob Moreno, στο Εισαγωγή στην Κοινωνική ψυχολογία, τόμος Β’, εκδόσεις Πεδίο, 2008
  3. Blatner, Adam, “Acting-In. Practical Applications of Psychodramatic methods”, third edition, Springer Publishing Company, New York, 1996
  4. Blatner, Adam, “Foundations of psychodrama: History, theory and practice”, Springer Publishing Company, New York, 2000.
  5. Djuric Z,Velijkovic, J. & Tomic, M.Psychodrama: A begginer’s guide, Jessica Kingsley Publishers, 2005.

Παραιτήθηκα γιατί συνειδητοποίησα ότι η οικονομική ασφάλεια που σου προσφέρει η απασχόληση είναι υπερβολικά υπερτιμημένη. Εντάξει, λοιπόν, όλοι μας θέλουμε να νιώθουμε σίγουροι ότι μπορούμε να πληρώσουμε τους επόμενους λογαριασμούς και υποχρεώσεις μας.  Αυτό μας προκαλεί μια ζώνη άνεσης. Αλλά η ερώτηση που θέτω εγώ, είναι: “Ποιο το κόστος αυτού για την υγεία και την ευτυχία μας;”

Σίγουρα, μια εργασία μπορεί να μας δώσει ελευθερία, αλλά μερικές φορές μπορεί να αποτελέσει έναν σφιχτό κλοιό αντ’ αυτού. Αυτή η ασφάλεια που μας κάνει να νιώθουμε (ακόμη και αν είμαστε δυσαρεστημένοι στο έργο μας), μπορεί επίσης να μας κρατήσει κολλημένους και φοβισμένους. Έτσι δεν αναλαμβάνουμε το ρίσκο για να ακολουθήσουμε το όραμά μας και να κυνηγήσουμε τα μεγαλύτερα όνειρά μας. 

Παραιτήθηκα για να ακολουθήσω το όραμά μου

Για πολλά χρόνια εργάστηκα σε θέσεις που ενώ τις περισσότερες φορές ανταμειβόμουν, σίγουρα βρισκόμουν μακριά από το όραμά μου. Η απουσία μου από πολύτιμες οικογενειακές στιγμές κι η εξάντλησή μου ήταν δεδομένες, καθημερινές καταστάσεις.

Δούλευα σκληρά και υπηρετούσα στόχους άλλων. Όσο οι στόχοι των άλλων όμως ξέφευγαν απο τις δικές μου αξίες και πεποιθήσεις, τόσο πιο ξεκάθαρο γινόταν αυτό που ήθελα πραγματικά να κάνω. 

Με εμπιστεύομαι

Σίγουρα, η αλλαγή του τρόπου ζωής και εργασίας απαιτεί ενέργεια. Μα τι γίνεται όταν η δουλειά καθημερινά μας εξαντλεί, τόσο πνευματικά όσο και σωματικά; Τί γίνεται όταν τελικά δεν μας μένει καθόλου χρόνος και όρεξη για να εργαστούμε πάνω στο όραμά μας;

Με το να μην παραδωθώ πλήρως στο όραμά μου και αντίθετα να επιλέξω να μείνω σε μια δουλειά που με κάνει να αισθάνομαι κενότητα και δυστυχία, είναι σα να λέω συνεχώς στο σύμπαν και στον εαυτό μου: «Δεν με εμπιστεύομαι».

Πήρα το ρίσκο της αλλαγής 

Έλεγα στον κόσμο ότι ήμουν σύμβουλος διατροφής επειδή επέτρεψα την ταυτότητά μου να συνδέεται με τη λεγόμενη «σωστή δουλειά» μου. Αυτό δεν ανταποκρινόταν με το ποια πραγματικά ένιωθα να είμαι μες την καρδιά μου.

Ήρθα λοιπόν στο δίλλημα ή να παρατήσω το όνειρό μου και να παραμείνω στη ζώνη ασφαλείας μου ή να πάρω το ρίσκο της αλλαγής.  Έτσι αποφάσισα να παραιτηθώ και να διαλέξω την “ανεργία” ως αφορμή για να στήσω υπομενετικά το δικό μου όνειρο.

Έγινα ο life coach του εαυτού μου, ένας πολύ ικανός coach. Είχα σπουδάσει αρκετά και σίγουρα ήξερα πως θα εφαρμόσω πλέον όλα τα εργαλεία που μου παρέχονταν, τόσο ξεκάθαρα και με μεγάλη πίστη. Ένιωθα ότι θα πετύχω σε αυτό που πραγματικά ήθελα.

Παραιτήθηκα, για να είμαι εγώ

Την ημέρα που ανακοίνωσα την παραίτησή μου ήταν μία από τις πιο απελευθερωτικές ημέρες της ζωής μου. Ξεπέρασα τον φόβο μου.

Θυμάμαι ότι περπατούσα έξω από το γραφείο μου και αισθανόμουν τόσο ενάλαφρη, ελεύθερη και χαρούμενη, γνωρίζοντας ότι με περίμενε ένα απίστευτα συναρπαστικό μέλλον, ένα αυθεντικό μέλλον, ένα μέλλον φτιαγμένο με τους δικούς μου όρους.

Το πιο εκπληκτικό ήταν ότι, από τη στιγμή που δεσμεύτηκα στην απόφασή μου και στο στόχο μου, η ζωή μου άλλαξε. Πέταξα την παλιά ταυτότητα που είχα συνδέσει με την καθημερινότητά μου και έγινα η πιο ευτυχισμένη, πιο αυθεντική έκδοση του εαυτού μου. 

Είμαι σε θέση να ισχυριστώ πλέον με σιγουριά ότι όλες οι δυσκολίες των προηγούμενων ετών ήταν ένα ουσιαστικό μέρος του ταξιδιού μου που με οδήγησαν στο σημείο να μπορώ να υπηρετώ αυτό που ονειρεύομαι με χάρη, γνώση και εμπειρία.

Ξεπέρασα το φόβο

Θα ήταν ψέμα αν δεν σας ομολογήσω ότι η αυτοπεποίθησή μου και η έλλειψη πίστης στο σύμπαν δεν χτύπησε αρκετές φορές την πόρτα μου. Από την ημέρα που παραιτήθηκα υπήρξαν μέρες που ένιωσα τρομαγμένη αν είχα κάνει το σωστό βήμα.

Όσο όμως εμπιστευόμουν περισσότερο αυτό που η καρδιά μου πίστευε, τόσο πιο τέλεια έδεναν όλα, τόσο αναγνώριζα τα δώρα που μου χάριζε το σύμπαν.

Τελικά αυτό που έμαθα είναι ότι, όταν είστε αρκετά γενναίοι στο να κλείσετε την πόρτα, να σταματήσετε να “βολεύεστε” με το λιγότερο από αυτό που επιθυμείτε και αγαπάτε, όταν δεσμευθείτε και εμπιστευτείτε τον εαυτό σας και συνειδητοποιήσετε τις πραγματικές σας επιθυμίες και ανάγκες, τότε ένας κόσμος ευκαιριών ανοίγει.

Η ζωή αλλάζει σε μια στιγμή. Έτσι επιτρέπετε στο σύμπαν να παράσχει αυτό που είναι ήδη δικό σας.

Με αγάπη

Ο κιρκάδιος ρυθμός αφορά οποιαδήποτε βιολογική διαδικασία παρουσιάζει ενδογενή περιοδική μεταβολή στη διάρκεια ενός 24ώρου.

Αυτός ο ρυθμός ορίζεται από ένα κιρκάδιο ρολόι και έχει παρατηρηθεί σε πολλούς ζωντανούς οργανισμούς, όπως σε φυτά, ζώα, μύκητες και κυανοβακτήρια.

Ο κιρκάδιος ρυθμός ελέγχεται από πολλαπλά γονίδια που είναι υπεύθυνα για μια ποικιλία σημαντικών λειτουργιών, συμπεριλαμβανομένων των καθημερινών ορμονικών διακυμάνσεων, της θερμοκρασίας του σώματος, του μεταβολισμού, της πέψης και της πείνας.

Ο κιρκάδιος ρυθμός ελέγχει την μνήμη (ο σχηματισμός μακροχρόνιων αναμνήσεων συμβαίνει κατά τη διάρκεια του ύπνου).

Επίσης ρυθμίζει το χρόνο έκκρισης των ορμονών (για παράδειγμα, οι ορμόνες που ελέγχουν την ανάπτυξη του σώματος λειτουργούν κυρίως τη νύχτα) και βοηθά στη  θεραπεία του σώματος.

κιρκάδιος ρυθμός

πηγή: https://el.wikipedia.org/wiki/Κιρκάδιος_ρυθμός

Κιρκάδιος ρυθμός και εγκέφαλος

Στους ανθρώπους και τα ζώα, τα κιρκάδια μοτίβα ακολουθούν έναν 24ωρο κύκλο ο οποίος κατευθύνεται από το κιρκαδικό κέντρο ελέγχου του εγκεφάλου, που ονομάζεται υπερχασματικός πυρήνας (SCN), και βρίσκεται στον υποθάλαμο. Η ανατολή και η δύση του ήλιου είναι κυριολεκτικά ενσωματωμένη στη νευροβιολογία μας.

Ημέρα και νύχτα

Κατά τη διάρκεια της ημέρας, κυρίως η έκθεση στο φως σηματοδοτεί την εγρήγορση και την ενεργοποίηση του οργανισμού. Καθώς πέφτει η νύχτα, ξεκινά η παραγωγή μελατονίνης, μιας ορμόνης που προωθεί τον ύπνο και, στη συνέχεια, συνεχίζει να μεταδίδει σήματα που μας βοηθούν να παραμένουμε κοιμισμένοι όλη τη νύχτα.

Το κιρκαδικό ρολόι συνδέεται με τη γήρανση και την ευημερία

Οι εσωτερικές λειτουργίες του κιρκάδιου ρολογιού είναι περίπλοκες.  Δύο μελέτες από τον Ιούνιο του 2013 έχουν ανακαλύψει συγκεκριμένες πρωτεΐνες να ευθύνονται στην ρύθμισή του. 

Συγκεκριμένα, μελέτη από το MIT που δημοσιεύθηκε στο Cell δείχνει ότι μια πρωτεΐνη που ονομάζεται SIRT1 παίζει βασικό ρόλο στον έλεγχο των κιρκάδιων ρυθμών. Η ίδια πρωτεϊνη προστατεύει από υποκείμενες ασθένειες της γήρανσης.

Κιρκάδιος ρυθμός και μεταβολισμός

Μελέτες διαπίστωσαν ότι όταν διαταράσσεται ο κιρκάδιος ρυθμός πχ σε άτομα που εργάζονται νυχτερινές βάρδιες, μπορεί να προκύψουν προβλήματα υγείας, όπως η παχυσαρκία, μεταβολικές διαταραχές, διαβήτης τύπου 2, αυτοάνοσες ασθένειες, καρκίνος, σκλήρυνση κατά πλάκας ακόμα και άνοια.

Ερευνητές στο εργαστήριο του Guarente στο MIT διερευνούν επίσης τη σχέση μεταξύ υγείας, κιρκαδικής λειτουργίας και διατροφής. Φαίνεται ότι οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά μπορεί επηρεάσουν τον κιρκάδιο ρυθμό.

Μια πρωτεϊνη, η p75NTR παράγεται σε έναν κύκλο 24 ωρών και συγχρονίζεται με τον φυσικό κιρκάδιο ρυθμό των κυττάρων. Η p75NTR υπάρχει στο ήπαρ και στα λιπώδη κύτταρα και ρυθμίζει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα. Η πτώση των επιπέδων p75NTR λόγω διαταραχής του νυχτερινού ύπνου προκάλεσε διαταραχές στο ήπαρ, καθώς και σε γονίδια που ρυθμίζουν το μεταβολισμό της γλυκόζης και των λιπιδίων.

Κιρκάδιος ρυθμός και κορτιζόλη

Η κορτιζόλη είναι ορμόνη, το κύριο φυσικό γλυκοκορτικοειδές που συντίθεται από τον φλοιό των επινεφριδίων.

Η κορτιζόλη έχει έναν από τους πιο ξεχωριστούς και συναρπαστικούς κιρκάδιους ρυθμούς στην ανθρώπινη φυσιολογία. Παράγεται τις πρωινές ώρες και μειώνεται κατά τη διάρκεια της μέρας. Καθώς κοιμόμαστε τη νύχτα, η παραγωγή κορτιζόλης ανεβαίνει ξανά στο ημερήσιο ζενίθ νωρίς το πρωί. Η κιρκαδική ρυθμική έκκριση κορτιζόλης είναι σημαντική για την υγεία.

Όποια διαταραχή στη έκκρισή της μπορεί να έχει πολλές άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η απώλεια μυϊκής μάζας, η εναπόθεση λίπους, η υπεργλυκαιμία, η αντίσταση στην ινσουλίνη, η οστεοπόρωση, η καταστολή της ανοσολογικής αντίδρασης και η ελαττωμένη παραγωγή συνδετικού ιστού που μπορεί να οδηγήσει σε φτωχή επούλωση τραυμάτων.

Είμαστε όλοι προγραμματισμένοι να κοιμόμαστε και να ξυπνάμε νωρίς;

Ενώ η διαδικασία του ύπνου συμβαίνει συνήθως τη νύχτα, υπάρχει μια σειρά ωρών κατά τις οποίες μπορεί να κοιμηθεί κάποιος. Μερικοί ανθρώποι  προγραμματίζονται να κοιμούνται από νωρίς το βράδυ έως νωρίς το πρωί, ενώ άλλοι κοιμούνται και ξυπνούν αργά.

Η κιρκάδια τάση ενός ατόμου μπορεί να επηρεάσει τις συναισθηματικες του δεξιοτήτες, όπως την αποφασιστικότητα, την κριτική σκέψη και την προδιάθεση για ψυχολογικές διαταραχές.

Πώς επηρεάζει ο κιρκάδιος ρυθμός τη ψυχολογία;

Ένας ακανόνιστος κιρκάδιος ρυθμός μπορεί να έχει αρνητική επίδραση στην ψυχολογία ενός ατόμου και μπορεί να οδηγήσει σε διάφορα προβλήματα υγείας, όπως διαταραχές της διάθεσης, κατάθλιψη, άγχος, διπολική διαταραχή και εποχιακή συναισθηματική διαταραχή. 

Πολλαπλές μελέτες δείχνουν αυξημένο επιπολασμό της κατάθλιψης σε εργαζόμενους νυκτερινής βάρδιας. Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι όσοι ξενυχτούν μπορεί να έχουν μεγαλύτερη προδιάθεση για ψυχολογικές διαταραχές. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι πρωινοί τύποι έχουν μεγαλύτερη ικανότητα αντιμετώπισης των στρεσογόνων καταστάσεων και λιγότερα ψυχολογικά προβλήματα.

Η σωστή ρύθμιση του κιρκάδιου ρυθμού

Η έκθεση στο φως το πρωί βοηθά στο συγχρονισμό του ρολογιού. Η έκθεση σε έντονο φως τη νύχτα, συμπεριλαμβανομένων των φωτεινών τεχνητών φώτων και του χρόνου οθόνης σε φορητούς υπολογιστές, tablet και τηλέφωνα, μπορεί να προκαλέσει διαταραχή στον ύπνο και μπορεί να συμβάλει στην επιδείνωση της διάθεσης με αρνητικές συνέπειες για την υγεία.

Η λειτουργία του κιρκάδιου ρολογιού στον σύγχρονο κόσμο

Έχουμε εξελιχθεί εδώ και χιλιετίες ώστε οι εποχιακοί κύκλοι ύπνου-αφύπνισης να αντικατοπτρίζουν τις ώρες ανατολής και δύσης του ηλίου. Πριν από την έλευση του ηλεκτρικού ρεύματος, οι κιρκάδιοι ρυθμοί μας συντονίστηκαν άμεσα από τη Φύση.

Στον σύγχρονο κόσμο το βιολογικό μας ρολόι βραχυκυκλώνεται καθώς κοιμόμαστε, ξυπνάμε και εργαζόμαστε ανεξάρτητα από τις ώρες ανατολής και δύσης του ήλιου, ή μέρα και νύχτα.

Προηγούμενα ευρήματα έχουν δείξει ότι η έκθεση σε φυσικό φως καθ ‘όλη τη διάρκεια της ημέρας όχι μόνο βελτιώνει την απόδοση στο χώρο εργασίας αλλά εναρμονίζει τον κιρκάδιο κύκλο.

Στις αναπτυσσόμενες χώρες, οι άνθρωποι δεν εστιάζουν στον τρόπο που το καθημερινό τους πρόγραμμα αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης χρόνιων ασθενειών.  

Η αλλαγή του τρόπου ζωής αποτελεί καθαρά προσωπική επιλογή. 

References

https://en.wikipedia.org/wiki/Sleep

Boyd, J. (2012). Plants use circadian rhythms to prepare for battle with insects. News.rice.eduhttp://news.rice.edu/2012/02/15/plants-use-circadian-rhythms-to-prepare-for-battle-with-insects/

Chapurlat, E., Anderson, J., Ågren, J., Friberg, M., & Sletvold, N. (2018). Diel pattern of floral scent emission matches the relative importance of diurnal and nocturnal pollinators in populations of Gymnadenia conopsea, 711–721. http://doi.org/10.1093/aob/mcx203

Merrow, M., Spoelstra, K., & Roenneberg, T. (2005). The circadian cycle: daily rhythms from behaviour to genes. EMBO Reports, 6(10), 930–5. http://doi.org/10.1038/sj.embor.7400541

Zarrinpar, A., Chaix, A., & Panda, S. (2015). Daily Eating Patterns and Their Impact on Health and Disease. Trends in Endocrinology & Metabolism, xx(2), 1–15. http://doi.org/10.1016/j.tem.2015.11.007

Brown, T. M. (2016). Using light to tell the time of day: sensory coding in the mammalian circadian visual network. The Journal of Experimental Biology, 219(12), 1779–1792. http://doi.org/10.1242/jeb.132167

Berson, D. M. (2002). Phototransduction by Retinal Ganglion Cells That Set the Circadian Clock. Science, 295(5557), 1070–1073. http://doi.org/10.1126/science.1067262

Gaggioni, G., Maquet, P., Schmidt, C., Dijk, D., & Vandewalle, G. (2014). Neuroimaging, cognition, light and circadian rhythms. Frontiers in Systems Neuroscience, 8(July), 126. http://doi.org/10.3389/fnsys.2014.00126

Espiritu, R. C., Kripke, D. F., Ancoli-Israel, S., Mowen, M. A., Mason, W. J., Fell, R. L., … Kaplan, O. J. (1994). Low illumination experienced by San Diego adults: Association with atypical depressive symptoms. Biological Psychiatry, 35(6), 403–407. http://doi.org/10.1016/0006-3223(94)90007-8

Roenneberg, T., & Merrow, M. (2016). The Circadian Clock and Human Health. Current Biology, 26(10), R432–R443. http://doi.org/10.1016/j.cub.2016.04.011

Figueiro, M. G., Steverson, B. C., Heerwagen, J., & Rea, M. S. (2014). Circadian light and its impact on alertness in office workers : A field study, 1–13.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Το 1997, ο όρος μυϊκή δυσμορφική διαταραχή, αναφερόμενη και ως “bigorexia nervosa” επινοήθηκε για να περιγράψει την παρακάνω αναπτυσσόμενη κατάσταση.

Είναι γνωστό από διάφορες μελέτες ότι οι άντρες γενικά δεν εμφανίζουν συχνά την επιθυμία για απώλεια βάρους αντί αυτού μάλιστα έχουν την τάση να αυξήσουν το βάρος τους. Αυτή η αύξηση βάρους στοχεύει σε ένα πιο έντονα μυϊκό και μερικές φορές με το ελάχιστο ποσοστό λίπους σώμα. 

Ενώ κάποτε οι διατροφικές διαταραχές θεωρούνταν αποκλειστικά γυναικεία υπόθεση, τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να απασχολούν τους ειδικούς και οι διατροφικές διαταραχές που διαγιγνώσκονται και σε άνδρες όλων των ηλικιών, από παιδιά έως μεγαλύτερους ενήλικες.

Τί λένε οι έρευνες;

Διάφορες έρευνες μέχρι σήμερα, δείχνει ότι οι ανησυχίες για το βάρος και την εικόνα του σώματος των ανδρών είναι διαφορετικές από αυτές των γυναικών. 

Οι άντρες αντιπροσώπευαν περίπου το 10% των ασθενών με νευρική ανορεξία και νευρική βουλιμία στη μελέτη Weltzin (2005), με τον αριθμό των ανδρών που πάσχουν από νευρική βουλιμία να είναι περισσότεροι από εκείνους που πάσχουν από νευρική ανορεξία. Ωστόσο, το 2007, μια μελέτη ανέφερε ότι το 25% των περιπτώσεων ανορεξίας και βουλιμίας είναι άνδρες (Hudson, Hiripi, Pope, & Kessler, 2007). Το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας αναφέρει ότι περίπου ένα εκατομμύριο άνδρες αντιμετωπίζουν διατροφικές διαταραχές (2008), κάτι που είναι πιθανώς υποτιμημένο.

Ποιες οι αιτίες της μυϊκής δυσμορφικής διαταραχής;

Στις αιτίες συμπεριλαμβάνονται οι σωματικές και ψυχολογικές τραυματικές εμπειρίες, που μπορεί να ποικίλλουν με πολλούς τρόπους, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής κακοποίησης και του εκφοβισμού στην παιδική ηλικία. Ο παιδικός εκφοβισμός είναι συχνός σε άνδρες, οι οποίοι μπορεί να αντιδράσουν σε αυτό το τραύμα με συνειδητή ή ασυνείδητη προσκόλληση στο σχήμα του σώματός τους. Με το να γίνονται σωματικά “μεγαλύτεροι”, οι άνδρες προσπαθούν να προστατευτούν από το να είναι συνεχές θύματα επιθετικότητας (Morgan, 2008).

Είναι αρκετά συχνό, οι ανδρες που εμφανίζουν διατροφικές διαταραχές να ασκούνται και υπερβολικά. Αυτό μπορεί να γίνει τρομερά εθιστικό και να οδηγησει στην Anorexia athleticism ή Bigorexia  nervosa ή  Μυϊκή δυσμορφική διαταραχή (ΜΔΔ).

Μερικοί άνδρες χρησιμοποιούν την άσκηση ως αντισταθμιστική συμπεριφορά στη θερμιδική πρόσληψη ενώ άλλοι παγιδεύονται σε έναν φαύλο κύκλο άσκησης για απώλεια βάρους ώστε να αποκτήσουν καλύτερη υγεία ενώ παράλληλα τηρούν μία αυστηρώς στερητική διατροφή, με αποτέλεσμα την πείνα και τον υποσιτισμό. Τελικά, επηρεάζονται και άλλοι τομείς της ζωής του ατόμου, όπως η εργασία, οι κοινωνικές δραστηριότητες ή η εμφάνιση έντονων προβλημάτων στη λήψη των καθημερινών ευθυνών και αποφάσεων (Morgan, 2008).

Στη μυϊκή δυσμορφική διαταραχή (ΜΔΔ) οδηγείται τελικά ένα άτομο που διακατέχεται από υπερβολική ανησυχία ή εμμονή με ορισμένα μέρη του σώματός του, τα οποία πιστεύει ότι είναι εξαιρετικά ελκυστικά. Στη μυϊκή δυσμορφική διαταραχή (ΜΔΔ), ένα άτομο επικεντρώνεται ειδικά στη μυϊκή μάζα ή στο μέγεθος του σώματος, δηλαδή σ’ έναν υποτύπο σωματικής δυσμορφικής διαταραχής (Pope, Phillips, & Olivardia, 2002). Πολλοί άνδρες που πάσχουν από μυϊκή δυσμορφική διαταραχή (ΜΔΔ), πάσχουν ταυτόχρονα και από διατροφική διαταραχή. (Morgan, 2008).

Μυϊκή δυσμορφική διαταραχή και στεροειδείς/αυξητικές ορμόνες

Η χρήση ουσιών όπως στεροειδών και αυξητικών ορμονών είναι πολύ συνηθισμένο σε άτομα που πάσχουν από μυϊκή δυσμορφική διαταραχή (ΜΔΔ). Το ποσοστό χρήσης αναβολικών στεροειδών μεταξύ νεαρών ανδρών είναι περίπου ίσο με αυτό της ανορεξίας και της βουλιμίας σε νεαρές γυναίκες . Οι Pope et al. (2002) δηλώνουν ότι πάνω από 2 εκατομμύρια άνδρες όλων των ηλικιών στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν χρησιμοποιήσει αναβολικά στεροειδή κάποια στιγμή. Αυτά τα φάρμακα προκαλούν γρήγορες αλλαγές στη μυϊκή μάζα και έχουν πολύ λίγες αρχικές παρενέργειες για τον χρήστη. Ωστόσο, η μακροχρόνια χρήση έχει συνδεθεί με πολλές σωματικές και ψυχολογικές επιπλοκές. Μερικές από τις ανεπιθύμητες ενέργειες είναι η διόγκωση του προστάτη, υψηλή χοληστερόλη, ηπατικά προβλήματα, κατάθλιψη και αυτοκτονικές τάσεις ως στερητικό σύμπτωμα (Mosley, 2008).

Μυϊκή δυσμορφική διαταραχή και ΜΜΕ

Καθοριστικός παράγοντας στη ζωή των αντρών έχουν παίξει και τα μέσα μαζικής δικτύωσης. Η συχνότητα των εικόνων που δείχνουν ημιγυμνούς, καλογυμασμένους άντρες τα τελευταία 30 χρόνια είναι τραγικά αυξημένη. Αυτό το εύρημα, σε συνδυασμό με την αλλαγή των εκάστοτε προτύπων ομορφιάς που παρουσιάζουν τους άντρες με έντονο μυϊκό σύστημα, είχε σημαντική επιρροή στα τρέχοντα ιδανικά της ανδρικής εικόνας (Halliwell, Dittmar, & Orsborn, 2007).

Η μυϊκή δυσμορφική διαταραχή και αντιμετώπιση 

Η εστίαση σε ζητήματα που είναι μοναδικά για τους άνδρες, όπως το ιστορικό βάρους, η σεξουαλική κακοποίηση, το τραύμα, ο προσανατολισμός του φύλου, η εικόνα του σώματος, η κατάχρηση της άσκησης, οι πιέσεις των διαδυκτιακών μέσων και η ανδρική κατάθλιψη και  ντροπή, μπορεί τελικά να οδηγήσουν σε βελτιωμένες τεχνικές παρέμβασης. Αυτή η προσέγγιση πρέπει να συνδυαστεί και με άλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις που χρησιμοποιούνται αποτελεσματικά και στις γυναίκες, όπως η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία, το ψυχόδραμα και άλλες ψυχοθεραπευτικές μέθοδοι.

Η συνεχής ενημέρωση και η συνειδητοποίηση αυτών των θεμάτων είναι μια κρίσιμη πτυχή για την κινητοποίηση και τη θεραπεία. Επίσης, η ευαισθητοποίηση μπορεί, με τη σειρά της, να προωθήσει περιβάλλοντα στα οποία οι άνδρες μπορούν να μιλήσουν για τα τρόφιμα και το σώμα τους. Πολλοί άνδρες δεν αναγνωρίζουν καν αυτά τα ζητήματα, καθώς οι διατροφικές διαταραχές θεωρούνται σε μεγάλο βαθμό ως πρόβλημα των γυναικών. Η διαταραχή που κρύβεται πίσω από την υπερβολική άσκηση συχνά αγνοείται, καθώς η υπερβολική άσκηση μπορεί να δημιουργήσει μια παραπλανητικά υγιή εξωτερική εμφάνιση, σε αντίθεση με την ανορεξία, τη βουλιμία.

Η προώθηση μιας αποδεκτής κουλτούρας, η οποία επιτρέπει την ευπάθεια στους άνδρες μπορεί να δημιουργήσει ένα περιβάλλον στο οποίο οι αναφορές ανδρών θα βελτιώνονταν στη συχνότητα και την ακρίβεια. Η Εκτίμηση Διατροφικής διαταραχής για Άνδρες (EDAM) είναι ένα εργαλείο αξιολόγησης διατροφικών διαταραχών σε άνδρες, και βρίσκεται υπό μεγάλη ανάπτυξη.

Αρκετοί εξειδικευμένοι θεραπευτές και επιστήμονες σωματικής και ψυχικής υγείας δουλεύουν πάνω στις δυσλειτουργικές πεποιθήσεις και γνωσίες που αφορούν κυρίως την εικόνα του σώματος και βοηθούν τους θεραπευόμενους να αναγνωρίσουν τις επιπτώσεις της διαταραγμένης σκέψης τους στη ζωή τους ώστε να αναγνωρίσουν τις παθολογικές συμπεριφορές που οδηγούν στη νοσηρότητα και να βρουν την ισορροπία στη ζωή τους.

REFERENCES

American Psychiatric Association Work Group on Eating Disorders. Practice guidelines for the treatment of patients with eating disorders. 2006. Retrieved from http://www.psychiatryonline.com/pracGuide/loadGuidlinePdf.aspx?file=EatingDisorders3ePG_04-28-06.

Andersen A. Eating disorders in males: Critical questions. In: Lemberg R., editor; Cohn L., editor. Eating disorders: A reference sourcebook. Phoenix, AZ: Oryx Press; 1999. pp. 73–79.

Blouin A. Goldfield G. Body image and steroid use in male bodybuilders. International Journal of Eating Disorders. 1994;18:159–165.

Carlat D. J. Camargo C. A. Herzog D. B. Eating disorders in males: A report on 135 patients. American Journal of Psychiatry. 1997;154:1127–1132.

Connors M. E. Worse W. Sexual abuse and eating disorders: A review. International Journal of Eating Disorders. 1993;13:1–11.

Grossbard J. Lee C. Neighbors C. Larimer M. Body image concerns and contingent self-esteem in male and female college students. Sex Roles. 2008;60:198–207.

Halliwell E. Dittmar H. Orsborn A. The effects of exposure to muscular male models among men: Exploring the moderating role of gym use and exercise motivation. Body Image. 2007;4:278–287.

Morgan J. The invisible man: A self-help guide for men with eating disorders, compulsive exercise, and bigorexia. New York, NY: Routledge; 2008.

Η φωνή μας είναι η αλήθεια μας. Η δύναμη της αλήθειας μας είναι η κινητήριος δύναμη της απελευθέρωσης του εαυτού μας. Το θάρρος να πούμε την αλήθεια μας είναι και το βήμα για να εξελιχθούμε περισσότερο στα μονοπάτια της αγάπης και του σεβασμού προς και από εμάς.

Πόσες φορές είναι εκείνες που αποδοκιμάζουμε την εσωτερική μας αλήθεια για να λάβουμε την έγκριση, να ευχαριστήσουμε κάποιον ή κάποιους και να ταιριάξουμε σε μια ομάδα ή σε ένα σύνολο (προσωπικό ή επαγγελματικό);

Παρατηρώ συχνά ότι ζούμε σ’ έναν κόσμο γεμάτο ανθρώπους που φοβούνται τη φωνή τους, την αλήθεια τους, τη δύναμή τους. Διώχνουν το δικαίωμα να ξεχωρίζουν και να είναι δυνατοί. Συχνά κρύβονται στο σπίτι τους που θεωρούν το ασφαλές τους σπήλαιο και ορίζουν τον εαυτό τους ως έναν επικριτικό αφέντη. 

Μπορούμε να φανερώσουμε την πραγματικότητά μας δίχως να συντριβούμε στην πτώση της εικόνας που έχουμε αφήσει τους άλλους να πλάσουν για εμάς; Πόσο εφικτό είναι να σταματήσουμε να τρέμουμε στην ιδέα του “Όχι” και η ανάγκη μέσα μας γίνεται ένα θηρίο που μας καταβροχθίζει σιγά σιγά; Γιατί να λέμε τελικά κάτι άλλο από αυτό που πρώτα θέλαμε να πούμε;

Μέσα στη λέξη “Όχι” βρίσκεται ο φόβος, η ενοχή και η ντροπή, καθώς και η πεποίθηση ότι απογοητεύουμε τους άλλους. Ο θυμός που αναπτύσσεται αργά και ύπουλα αποτελεί το σημάδι ότι δεν μας ακούμε, ότι εμείς οι ίδιοι δεν αποδεχόμαστε την αλήθεια μας και έχουμε και το θράσος να ζητάμε αποδοχή από τους γύρω μας. Ο θυμός είναι απλώς η απάντηση του σώματος σε εμάς που αρνούμαστε την αλήθεια μας. Και ένα σώμα που θυμώνει αναπτύσσει αντιδράσεις και άμυνες με στόχο να πολεμήσει έναν αόρατο εχθρό. Αυτές οι άσκοπες βιολογικές διαδικασίες οδηγούν σε ασθένεια.

Ποια είναι η αλήθεια μας;

Η αλήθεια βρίσκεται στα συναισθήματά μας, τις εμπειρίες μας, τις σκέψεις και τις αδύναμες στιγμές μας. Το σώμα έχει την τάση να πορεύεται στην εξελικτική γραμμή αντλώντας αποθέματα από την ίδια την ιστορία του, δηλαδή την φυσιολογία του (βιολογία) και την ψυχολογία του (μνήμη και συναισθήματα). Αντί να κρίνουμε την σωματική μας απάντηση ως κακή ή λάθος, απλώς ας τη δούμε ως πληροφορία που στοχεύει στην εξέλιξη και την ευημερία μας.

Είμαστε υπεύθυνοι για αυτό που συμβαίνει επιτρέποντάς του να συμβεί.

Η μάθηση του πώς να μεταβαίνουμε από τον αντιδραστικό μας ρόλο και τη θέση του θύματος σε συνειδητή δράση, ανάπτυξη και προσωπική ευθύνη κυρίως έγκειται στο να ακούμε την εσωτερική μας φωνή, να παρατηρούμε τα σημάδια που μας προσφέρονται και να απεικονίζουμε την αλήθεια μας καθαρή και αυτούσια. Για παράδειγμα μία φράση όπως : “Δεν μπορώ να το κάνω για σένα”, είναι ένδειξη εκτίμησης των ιδεών μας και υποστήριξης του εαυτού μας. Και κάπου εκεί βρίσκεται η συναισθηματική ωριμότητα.

Ένας ενήλικας δεν χρειάζεται πλέον να φοβάται τη δύναμη και τη φωνή του. Ένας ενήλικας θυμάται, αναγνωρίζει, αποδέχεται, συγχωρεί. Η ύπαρξή του είναι η αλήθεια του, η ιστορία του. Έτσι, το παρόν και το μέλλον αναβλύζουν μια ελευθερία που αγκαλιάζει κάθε αλληλεπίδραση γεμάτη ειρήνη, αγάπη και ισορροπία.    

«Η αγάπη είναι ένα μέρος που πηγαίνουμε όταν δεν θέλουμε πλέον να κρύψουμε». ~ Ανώνυμος

https://www.gnomikologikon.gr/

 

Με αγάπη, 

Ο διαβήτης τύπου 3 ή αλλιώς ο διαβήτης του εγκεφάλου εμφανίζεται όταν οι νευρώνες στον εγκέφαλο δεν μπορούν να ανταποκριθούν στην ινσουλίνη, κάτι που είναι απαραίτητο για τις βασικές λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένης της μνήμης και της μάθησης.

Ο διαβήτης τύπου 3 είναι ένα αμφιλεγόμενο όνομα που μερικές φορές χρησιμοποιείται για να αναφερθεί στη νόσο του Αλτσχάιμερ, έναν τύπο προοδευτικής άνοιας. Έγιναν ισχυροί δεσμοί μεταξύ των δύο καταστάσεων, κυρίως ότι η άνοια μπορεί να προκληθεί από έναν τύπο αντίστασης στην ινσουλίνη που εμφανίζεται ειδικά στον εγκέφαλο. Σύμφωνα με την American Diabetes Association (ADA), εκτός από την προχωρημένη ηλικία που έχει διαβήτη ή προ διαβήτη είναι και ο δεύτερος μεγαλύτερος παράγοντας κινδύνου για τη νόσο του Αλτσχάιμερ.

Παρόλο που ένας μικρός αριθμός ερευνών διαπίστωσε αυξημένο κίνδυνο άνοιας με διαβήτη τύπου 1, η συντριπτική πλειονότητα των μελετών κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αυτή η σχέση μεταξύ του διαβήτη και της νόσου Αλτσχάιμερ είναι συγκεκριμένη για τον διαβήτη τύπου 2. Ωστόσο, η νόσος Αλτσχάιμερ ως διαβήτη τύπου 3 είναι αμφιλεγόμενη και πολλοί στην ιατρική κοινότητα είναι απρόθυμοι να αναγνωρίσουν τον διαβήτη τύπου 3 ως ιατρική διάγνωση έως ότου γίνει περισσότερη έρευνα.

Ο διαβήτης τύπου 3 δεν είναι ο ίδιος με τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 3c (ονομάζεται επίσης T3cDM ή παγκρεατογενής διαβήτης), μια δευτερογενής πάθηση που μπορεί να προκύψει ως αποτέλεσμα άλλων παγκρεατικών παθήσεων.

Συμπτώματα διαβήτη τύπου 3

Καθώς η ινσουλίνη στον εγκέφαλο διαταράσσεται, όχι μόνο μειώνεται η γνωστική ικανότητα, αλλά και το μέγεθος και η δομή του εγκεφάλου επιδεινώνονται (όλα αυτά συνήθως εμφανίζονται καθώς εξελίσσεται η νόσος του Αλτσχάιμερ).

Τα συμπτώματα του διαβήτη τύπου 3 είναι ουσιαστικά τα ίδια με τα συμπτώματα της πρώιμης άνοιας, η οποία, σύμφωνα με την Ένωση Αλτσχάιμερ, περιλαμβάνει:

  • Δυσκολία ολοκλήρωσης κάποτε γνωστών εργασιών, όπως η οδήγηση.
  • Απώλεια μνήμης που διαταράσσει την καθημερινή ζωή.
  • Δυσκολίες στο σχεδιασμό ή την επίλυση προβλημάτων.
  • Σύγχυση με τον χρόνο ή τον τόπο.
  • Πρόβλημα με την κατανόηση οπτικών εικόνων ή χωρικών σχέσεων, όπως δυσκολία στην ανάγνωση ή την ισορροπία.
  • Δυσκολία συμμετοχής ή παρακολούθησης συνομιλιών ή ομιλίας / γραφής.
  • Αλλαγές στη διάθεση ή την προσωπικότητα.

Ποιες οι αιτίες;

Πολλές έρευνες δείχνουν το πόσο η ινσουλίνη είναι σημαντική για τον εγκέφαλο. Διαταραχές στην έκκριση και τη λειτουργία της ινσουλίνης έχουν εμπλακεί σε νευροεκφυλιστικές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένων των νόσων Αλτσχάιμερ, Πάρκινσον και Χάντινγκτον. Μεταξύ των τελευταίων ευρημάτων είναι η ανακάλυψη ότι ένα γονίδιο που συνδέεται με την επεξεργασία της ινσουλίνης βρίσκεται σε μια χρωμοσωμική περιοχή που συνδέεται με τη νόσο Αλτσχάιμερ.

Αλλά πώς συνδέεται αυτό με το γονίδιο; Μια νέα μελέτη από τον Guojun Bu, Ph.D., μια νευροεπιστήμονα της Mayo Clinic και την καθηγήτρια της Ιατρικής Mary Lowell Leary, διαπίστωσε ότι ο ένοχος είναι η παραλλαγή του γονιδίου της νόσου Alzheimer που είναι γνωστό ως APOE4. Η ομάδα διαπίστωσε ότι το APOE4, το οποίο βρίσκεται σε περίπου 20 τοις εκατό του γενικού πληθυσμού και πάνω από το ήμισυ των περιπτώσεων της νόσου Alzheimer, είναι υπεύθυνο για τη διακοπή του τρόπου με τον οποίο ο εγκέφαλος επεξεργάζεται την ινσουλίνη.

Παλαιότερα, οι επιστήμονες πίστευαν ότι η ινσουλίνη παραγόταν μόνο από το πάγκρεας και δεν είχε καμία δραστηριότητα στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Στη συνέχεια, στα μέσα της δεκαετίας του 1980, αρκετές ερευνητικές ομάδες εντόπισαν την ορμόνη και τον υποδοχέα της στον εγκέφαλο. Φαίνεται ότι η ορμόνη αυτή όχι μόνο διέσχισε το φράγμα αίματος-εγκεφάλου, αλλά επίσης παράγεται, σε χαμηλά επίπεδα, από τον ίδιο τον εγκέφαλο.

Είναι αξιοσημείωτο το πόσο μια διατροφή πλούσια σε σάκχαρα και κακά trans λιπαρά δείχνει να επηρεάζει την παθολογία της νόσου Αλτσχάιμερ. Οι διαταραχές στο μεταβολισμό της γλυκόζης που είναι η πρωταρχική πηγή ενέργειας και απαιτείται για την υγιή λειτουργία του εγκεφάλου έχουν εμπλακεί τόσο στον διαβήτη όσο και στη νόσο του Αλτσχάιμερ.

Με ποιο τρόπο ο διαβήτης τύπου 2 αυξάνει τον κίνδυνο άνοιας;

Το υψηλό σάκχαρο στο αίμα οδηγεί σε φλεγμονή σε όλο το σώμα και τον εγκέφαλό. Στη νόσο Αλτσχάιμερ, η χρόνια φλεγμονή έχει συνδεθεί με το σχηματισμό β-αμυλοειδούς και της πρωτεΐνης Tau., διαταραχές στον εγκέφαλο που είναι χαρακτηριστικά της νόσου του Αλτσχάιμερ.

Επιπλέον, η αντίσταση στην ινσουλίνη ( χαρακτηριστικό του διαβήτη τύπου 2 μπορεί να επηρεάσει τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο, πράγμα που σημαίνει ότι τα εγκεφαλικά κύτταρα δεν λαμβάνουν επαρκές οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά για να λειτουργήσουν σωστά.

Επίσης σημαντικό είναι και το πρόβλημα της ευαισθησίας στην ινσουλίνη στον εγκέφαλο. Όπως η αντίσταση στην ινσουλίνη επηρεάζει το υπόλοιπο σώμα, έτσι και όταν υπάρχει μειωμένη σηματοδότηση ινσουλίνης στον εγκέφαλο, τα εγκεφαλικά κύτταρα δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν γλυκόζη (την κύρια πηγή ενέργειας τους) ) σωστά, και έτσι να διαταρράσεται η λειτουργία του.

Ποια η πρόληψη;

Υπάρχει μεγάλη συσχέτιση των μέτρων που μπορούν να βοηθήσουν τόσο στην πρόληψη του διαβήτη όσο και της νόσου Αλτσχάιμερ, όπως η υιοθέτηση μιας υγιεινής διατροφής και η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας.

Πολλές μελέτες έχουν δείξει πώς οι αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να βελτιώσουν τον έλεγχο της γλυκόζης σε άτομα με διαβήτη τύπου 2. Ο μισός κίνδυνος ενός ατόμου να αναπτύξει νόσο Αλτσχάιμερ οφείλεται σε παράγοντες που μπορούν να αλλάξουν, όπως η διατροφή, η σωματική δραστηριότητα και το στρες.

Συγκεκριμένα, η αερόβια άσκηση ενισχύει την κυκλοφορία του αίματος στο σώμα και τον εγκέφαλο και βοηθά το σώμα να χρησιμοποιεί καλύτερα την ινσουλίνη. Εν τω μεταξύ, οι αναερόβιες ασκήσεις μπορούν να ενισχύσουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη και να μειώσουν το σάκχαρο στο αίμα. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η Αμερικανική Ένωση Διαβήτη συνιστά να  30 λεπτά αερόβιας άσκησης μέτριας έως έντονης έντασης τουλάχιστον πέντε φορές την εβδομάδα και αναερόβια προπόνηση με αντιστάσεις τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα.

Επίσης η χαμηλή σε επεξεργασμένα τρόφιμα και πρόσθετα σάκχαρα διατροφή και η χρήση φυσικών, μη επεξεργασμένων τροφών, καθώς και ορισμένα μπαχαρικά (όπως κουρκούμη και κανέλα) και αρωματικά βότανα (όπως ρίγανη) έχουν αντιφλεγμονώδη δράση και μπορούν να μειώσουν το σάκχαρο στο αίμα.

Επίσης η διαχείρηση του βάρους παίζει πολύ σημαντικό ρόλο τη μείωση του διαβήτη 2 και των επιπλοκών του. Συγκεκριμένα, η κεντρική παχυσαρκία και το σπλαχνικό λίπος θεωρούνται προ φλεγμονώδη στάδια έως προ διαβητικά.

Οι ερευνητές γνωρίζουν εδώ και αρκετά χρόνια ότι το υπερβολικό βάρος και ο διαβήτης τύπου 2 μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου του Alzheimer. Αλλά τώρα αρχίζουν να μιλούν για μια άλλη μορφή διαβήτη: το διαβήτη τύπου 3, το διαβήτη του εγκεφάλου.

REFERENCES

 

Η ωκυτοκίνη είναι μια πεπτιδική ορμόνη που παράγεται από τα νευρικά κύτταρα του υποθαλάμου και μεταφέρεται μέσω των νευραξόνων τους στον οπίσθιο λοβό της υπόφυσης, απ’ όπου αποδεσμεύεται από την κυκλοφορία. Το βασικότερο ερέθισμα για την έκκριση της ωκυτοκίνης είναι η διέγερση των θηλών κατά το θηλασμό. Ως αγγλικός όρος αναφέρεται ως oxytocin και προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις «ωκύς» (γρήγορη) και «τόκος» (γέννηση), που σημαίνει «γρήγορη γέννηση».

Ποιος είναι ο ρόλος της ωκυτοκίνης;

Αυτό το πεπτίδιο των εννέα αμινοξέων πιστεύεται ότι εμπλέκεται σε μια μεγάλη ποικιλία φυσιολογικών και παθολογικών λειτουργιών όπως η σεξουαλική δραστηριότητα, η στύση του πέους, η εκσπερμάτωση, η εγκυμοσύνη, η συστολή της μήτρας, η εκβολή γάλακτος, η μητρική συμπεριφορά, η κοινωνική σύνδεση, το άγχος , η επιθετικότητα, η μάθηση, ο αυτισμός ακόμα και οι εθισμοί.

Η ωκυτοκίνη και οι υποδοχείς της επίσης έχουν βρεθεί να σχετίζονται με πληθώρα κοινωνικών και συναισθηματικών, φυσιολογικών και παθοφυσιολογικών συμπεριφορών, όπως η ασφάλεια, ο φόβος, το μετατραυματικό στρες, η συναισθηματική προσκόλληση, η αναπαραγωγή, η γονική μέριμνα, και η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή.

Στην ωκυτοκίνη έχουν δωθεί πολλοί τίτλοι

  • «Η ωτοκυτοκίνη και ο εθισμός»
  • «Η ωκυτοκίνη αυξάνει την εμπιστοσύνη στον άνθρωπο»
  • «Η ωκυτοκίνη αυξάνει τη γενναιοδωρία στον άνθρωπο»
  • «Η ωκυτοκίνη ως αναζήτηση θεραπείας του αυτισμού»
  • «Ωκυτοκίνη: ο μεγάλος διαμεσολαβητής της ζωής».
  • «Η ωκυτοκίνη είναι ηρεμιστική ορμόνη»
  • «Η ωκυτοκίνη, η ορμόνη της αφοβίας»
  • «Η ωκυτοκίνη, η ορμόνη της αγάπης»

Η άλλη πλευρά της ωκυτοκίνης

Επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει ότι τα χαμηλά επίπεδα ωκυτοκίνης έχουν συνδεθεί με τις διαταραχές του αυτισμού και γενικά του αυτιστικού φάσματος (π.χ. σύνδρομο Asperger). Μερικοί επιστήμονες πιστεύουν ότι η ωκυτοκίνη θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία αυτών των διαταραχών.

Επίσης, μελέτες έχουν συσχετίσει αυξημένα επίπεδα ωκυτοκίνης σε ασθενείς με διαταραχές διατροφής, παχυσαρκίας καθώς και η μειωμένη συγκέντρωσή της με διαβήτη τύπου Β.

Οι ερευνητές συσχέτισαν ακόμα και το γεγονός ότι η αυξημένη ωκυτοκίνη μπορεί να προάγει τον εθνοκεντρισμό, ενδεχομένως τροφοδοτώντας την ξενοφοβία, την προκατάληψη και τη βία.

Ωκυτοκίνη και εγκέφαλος

Μελέτες νευροαπεικόνισης ανέφεραν ότι η ισορροπημένη έκκριση ωκυτοκίνης μειώνει την ενεργοποίηση της αμυγδαλής, τη βασική περιοχή του εγκεφάλου στο δίκτυο «φόβου» και ψυχικού τραύματος. Έτσι μειώνεται και το μετατραυματικό στρες και ελαττώνεται η μνήμη σε δυσάρεστα γεγονότα. Η ωκυτοκίνη απελευθερώνεται από την υπόφυση ως απάντηση σε διαφορετικά στρεσογόνα ερεθίσματα, περιλαμβανομένου του άλγους, του φόβου και της έκθεσης σε ένα ξένο περιβάλλον με σκοπό τον καθησυχασμό. Όμως δύο πειράματα που πραγματοποιήθηκαν σε ποντικούς διαπίστωσαν ότι η αυξημένη ορμόνη δεν καθησυχάζει αλλά αντιθέτως ενεργοποιεί το σύστημα το οποίο έχει συσχετιστεί με τον τρόπο που ο εγκέφαλος σχηματίζει αναμνήσεις φόβου, δηλαδή την αμυγδαλή.

Αυτο επιβεβαιώνεται επίσης και με μελέτες που δείχνουν ότι τα αυξημένα επίπεδα ωκυτοκίνης στον εγκέφαλο θηλυκών ποντικών μετά τη γέννα μπορεί να προκαλέσουν περισσότερο άγχος.

Ωκυτοκίνη και αλκοόλ

Τέλος, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Birmingham έχουν επισημάνει σημαντικές ομοιότητες μεταξύ των συμπεριφορικών επιδράσεων της ωκυτοκίνης και του αλκοόλ. Οι επιδράσεις της ωκυτοκίνης και του αλκοόλ μοιράζονται πολλές ομοιότητες στο επίπεδο των λειτουργιών του εγκεφάλου. Και οι δύο μπορούν να αυξήσουν τις επιπτώσεις του άγχους ή του στρες. Ακόμη, και οι δύο έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση της αίσθησης του φόβου. Όπως το αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές κοινωνικές παρενέργειες, έτσι και η αυξημένη ωκυτοκίνη μπορεί να οδηγήσει σε “αφοβία”, επιθετικότητα, αλαζονία, ζηλοφθονία, καθώς χάνεται η αίσθηση του φόβου και η αυτοσυγκράτηση ως προστασία από επικίνδυνες καταστάσεις.

Σε μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Emotion, φαίνεται ότι οι υπερβολικές ποσότητες της ορμόνης στον οργανισμό έχουν σαν αποτέλεσμα την υπερβολική ευαισθησία και τα ανεξέλεγκτα συναισθήματα. Οι ερευνητές Christopher Cardoso και Anne-Marie Linen μελέτησαν 82 υγιή άτομα νεαρής ηλικίας που δεν αντιμετώπιζαν κανένα είδος ψυχικής διαταραχής. Οι μισοί έλαβαν δόση ωκυτοκίνης και οι άλλοι μισοί εικονικό φάρμακο placebo. Έπειτα από μια σειρά πειραμάτων και τεστ, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι «η ωκυτοκίνη έκανε τους συμμετέχοντες να αναγνωρίζουν πιο εύκολα τα συναισθήματα των ανθρώπων που έχουν απέναντί τους». Όμως η «υπερβολική δόση» της ορμόνης αρχίζει αν επιδρά αρνητικά, πυροδοτώντας ανεξέλεγκτα συναισθήματα που μπορεί να αποδειχθούν καταστροφικά στις κοινωνικές συναναστροφές ακόμη και προσκολήσεις σε κάθε είδους σχέσεις.

Η ωκυτοκίνη τελικά

Μελετώντας λοιπόν και τις δύο όψεις ενός “νομίσματος” για πολλά πεδία της επιστημονικης έρευνας ακόμη και γεγονότων της καθημερινότητας και του τρόπου ζωής, ερχόμαστε σε βαθύτερη επίγνωση και αιτιολόγηση πολλών φαινομένων και συμπεριφορών. Η χρήση της ωκυτοκίνης ως θεραπεία (συχνά διαδίδεται ότι η εξωγενής χρήση της υπόσχεται την ευτυχία ακόμα και την ερωτική έλξη) επιφυλάσσει κινδύνους και αντικρούεται με τη φύση του ανθρώπου.

Ας έχουμε ως κύριο σκοπό την ανακάλυψη της βιολογικής και συναισθηματικής μας ύπαρξης, ώστε να έρθουμε στην κατανόηση των διαφόρων σωματικών και ψυχολογικών μας αντιδράσεων και γιατί όχι, να προσπαθήσουμε να ελέγξουμε και να ρυθμίσουμε την κάθε παρεκτροπή μέσα από την ικανότητα της αυτοπαρατήρησης.

 

References

https://en.wikipedia.org/wiki/Oxytocin

Yomayra F Guzmán, Natalie C Tronson, Vladimir Jovasevic, Keisuke Sato, Anita L Guedea, Hiroaki Mizukami, Katsuhiko Nishimori, Jelena Radulovic. Fear-enhancing effects of septal oxytocin receptors. Nature Neuroscience, 2013; DOI: 10.1038/nn.3465

Ian J. Mitchell, Steven M. Gillespie, Ahmad Abu-Akel. Similar effects of intranasal oxytocin administration and acute alcohol consumption on socio-cognitions, emotions, and behavior: Implications for the mechanisms of action. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 2015; 55: 98 DOI: 10.1016/j.neubiorev.2015.04.018

Du Vigneaud V. Trail of sulfur research: From insulin to oxytocin. Science. 1956;123:967–74.

Neumann ID. The advantage of social living: Brain neuropeptides mediate the beneficial consequences of sex and motherhood. Front Neuroendocrinol. 2009;30:483–96.

Kosfeld M, Heinrichs M, Zak P, Fischbacher U, Fehr E. Oxytocin increases trust in humans. Nature. 2005;435:673–6.

DiCicco-Bloom E, Lord C, Zwaigenbaum L, Courchesne E, Dager SR, Schmitz C, et al. The developmental neurobiology of autism spectrum disorder. J Neurosci. 2006;26:6897–906.

Gimpl G, Fahrenholz F. “The oxytocin receptor system: Structure, function, and regulation” Physiol Rev. 2001;81:629–83.

Lee H, Macbeth A, Pagani J, Young WR. Oxytocin: The great facilitator of life. Prog Neurobiol. 2009;88:127–51.

Τι προκαλεί την ορθορεξία;

Κάποιος μπορεί να αρχίσει να κάνει αλλαγές στον τρόπο ζωής, αλλάζοντας τη διατροφή του με σκοπό να βελτιώσει απλά την υγεία του. Κάποιοι όμως οδηγούνται σε ορθορεξία, δηλαδή στην ακραία εστίασή τους σε ότι πιο υγιεινό.

Οι έρευνες σχετικά με τα αίτια της ορθορεξίας δεν είναι ακόμη αρκετές , αλλά οι ιδεοψυχαναγκαστικές τάσεις τάσεις προς την τελειομανία, το υψηλό άγχος ή η αυξημένη ανάγκη για έλεγχο μπορούν να προδιαθέσουν κάποιον προς την εμμονή του για την υγεία. 

Συχνά παρατηρείται μεγάλη τάση ορθορεξίας σε ορίσμενα επαγγέλματα, όπως οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, οι τραγουδιστές, οι χορευτές οι μουσικοί, οι αθλητές και όσοι εργάζονται στο χώρο της μόδας . 

Ο κίνδυνος μπορεί επίσης να εξαρτάται από την ηλικία, το φύλο, το μορφωτικό επίπεδο και την κοινωνικοοικονομική κατάσταση, αλλά απαιτούνται περισσότερες έρευνες πριν να καταλήξουμε σε συμπεράσματα.

Πώς διακρίνεται η ορθορεξία από την υγιεινή διατροφή;

Αρχικά σε πρώτο στάδιο το άτομο αναπτύσσει μια εμμονή που επικεντρώνεται στην υγιεινή διατροφή. Έτσι οδηγείται σε υπερβολική συναισθηματική δυσφορία που σχετίζεται με επιλογές τροφίμων. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τα εξής: 

  • Καταναγκαστικές συμπεριφορές ή ψυχικές ανησυχίες με διαιτητικές επιλογές που πιστεύεται ότι προάγουν τη βέλτιστη υγεία.
  • Η μη τήρηση των αυτοεπιβαλλόμενων διαιτητικών κανόνων μπορεί να προκαλέσει άγχος, ντροπή, αρρωστοφοβία ή αρνητικά συναισθήματα όπως θυμού ακόμα και κατάθλιψης.
  • Οι περιορισμοί στη διατροφή μπορούν να κλιμακωθούν με την πάροδο του χρόνου. Οι περιορισμόι περιλαμβάνουν την εξάλειψη ολόκληρων ομάδων τροφίμων και την προσθήκη καθαρτικών ουσιών, ισχυρά αποτοξινωτικών ουσιών ακόμα και περιόδους έντονης νηστείας.

Σε δεύτερη φάση αυτή η ψυχαναγκαστική συμπεριφορά εμποδίζει το άτομο και  στην καθημερινή του ζωή. Έτσι:

  • Διατρέχει κίνδυνο υποσιτισμού, σοβαρής απώλειας βάρους ή άλλες ιατρικές επιπλοκές.
  • Διακατάχεται από έντονη προσωπική δυσφορία ή δύσκολη κοινωνική ή πνευματική λειτουργία λόγω των λανθασμένων πεποιθήσεων ή συμπεριφορών σχετικών με την υγιεινή διατροφή.
  • Εμφανίζει συναισθηματική εξάρτηση. Αυτό συμβαίνει όταν η εικόνα του σώματος, η αυτοπεποίθηση, η ταυτότητα ή η ικανοποίηση εξαρτάται υπερβολικά από την τήρηση των αυτοεπιβαλλόμενων διαιτητικών κανόνων.

Οι μελέτες σχετικά με την ορθορεξία είναι περιορισμένες. Όμως η αυτή η κατάσταση είναι πιθανό να οδηγήσει σε πολλά προβήματα υγείας. Μπορούν να εμφανιστούν προβλήματα όπως  αναιμία, έλλειψη θρεπτικών συστατικών, χαμηλή άμυνα, σοβαρές παθήσεις που σχετίζονται και με άλλες διατροφικές διαταραχές, προβλήματα πέψης , ορμονικές ανισορροπίες, καρδιαγγειακά προβλήματα, προβλήματα μνήμης.

Σημαντικές θεωρούνται και οι αρνητικές κοινωνικές επιπτώσεις, καθώς τα αυστηρά πρότυπα διατροφής, οι ενοχλητικές σκέψεις που σχετίζονται με την τροφή και τα συναισθήματα της ηθικής που διακατέχουν το άτομο μπορεί να το οδηγήσουν σε έντονη κοινωνική απομόνωση.

Υπάρχει θεραπεία; 

Οι συνέπειες της ορθορεξίας μπορεί να είναι εξίσου σοβαρές με αυτές των άλλων διατροφικών διαταραχών. Το πρώτο βήμα για τη θεραπεία της ορθορεξίας είναι η αναγνώριση της παρουσίας της. Αυτό μπορεί να γίνεται με δύσκολία, καθώς τα άτομα που έχουν αυτή τη διαταραχή συχνά αποτυγχάνουν να αναγνωρίσουν οποιαδήποτε από τις αρνητικές της επιπτώσεις στην υγεία, την ευημερία ή την κοινωνική λειτουργία.

Μόλις αναγνωριστεί το πρόβλημα, θα πρέπει να ζητηθεί βοήθεια από μια πολυεπιστημονική ομάδα επαγγελματιών υγείας, όπως ένας γιατρός, ψυχολόγος και διατροφολόγος. Πολύ σημαντική θεωρείται η εκπαίδευση ενός ατόμου με ορθορεξία σχετικά με τις επιστημονικά έγκυρες πληροφορίες για τη διατροφή και με την ακόλουθη αλλαγή των λανθασμένων πεποιθήσεων.  Οι τακτικές συνεδρίες με τους θεραπευτές θα επιτρέψουν την επανεξέταση και την αλλαγή του τρόπου σκέψης και ζωής . 

References 

  1. Bratman S. Orthorexia. Available at: www.orthorexia.com/what-is-orthorexia/ Accessed August 1, 2019.
  2. Bratman S, Knight D. Health Food Junkies: Orthorexia Nervosa- Overcoming the Obsession With Healthful Eating. New York, NY: Broadway; 2000. 
  3. Vandereycken W. Media hype, diagnostic fad, or genuine disorder? Professionals’ opinions about night eating syndrome, orthorexia, muscle dysmorphia, and emetophobia. Eat Disord. 2011;19(2):145-155. 
  4.  Moroze RM, Dunn TM, Craig Holland J, et al. Microthinking about micronutrients: a case of transition from obsessions about healthy eating to near-fatal “orthorexia nervosa” and proposed diagnostic criteria. Psychosomatics. 2014 Mar 19; Epub. 
  5. https://en.wikipedia.org/wiki/Orthorexia_nervosa