Αποτελεί γεγονός ότι είναι ένα από τα παιχνίδια με τις καλύτερες πωλήσεις στον κόσμο, η Barbie και οι κατασκευαστές της εταιρίας Mattel αντιμετώπισαν τακτική κριτική για την προώθηση ενός σχήματος σώματος και ενός τρόπου ζωής που δεν είναι εφικτό για τα περισσότερα νεαρά κορίτσια.
Οι διαφορές μεταξύ ενός ρεαλιστικού μεγέθους σώματος, έναντι ενός σχήματος που επιτυγχάνει η γνωστή κούκλα κρύβουν κινδύνους για ένα μέλλον διαταραγμένης διατροφής.
Έρευνες διαπίστωσαν ότι τα κορίτσια ηλικίας μεταξύ έξι και οκτώ ετών που έπαιζαν με κούκλες Barbie για μόλις τρία λεπτά έγιναν λιγότερο ικανοποιημένα με το δικό τους μέγεθος σώματος.
Το 42% των κοριτσιών στην πρώτη έως την τρίτη τάξη επιθυμούν να είναι πιο αδύνατα. Και, τα μισά κορίτσια ηλικίας 9 ή 10 ετών ισχυρίζονται ότι αισθάνονται καλύτερα για τον εαυτό τους όταν κάνουν δίαιτα.
Στο γυμνάσιο, 1 στους 10 μαθητές έχει μια διατροφική διαταραχή ή ένα μη φυσιολογικό τρόπο κατανάλωσης πάρα πολύ ή πολύ λίγου φαγητού, με δυνητικά καταστροφικό αντίκτυπο στη σωματική και συναισθηματική υγεία τους. Το 90% των διατροφικών διαταραχών είναι γυναίκες ηλικίας 12 έως 25 ετών.
To φαινόμενο Barbie
Οι ανησυχίες που βιώνουν οι περισσότεροι άνθρωποι με διατροφικές διαταραχές είναι προϊόν μιας κοινωνίας και μιας κουλτούρας των μέσων μαζικής ενημέρωσης και δικτύωσης που απονέμει μια ιδανική εικόνα για τις γυναίκες πάνω από οτιδήποτε άλλο, και υποτιμά κάθε γυναίκα που απομακρύνεται έξω από το ψεύτικο «πρότυπο» ενός ιδεατού και συνάμα ιδεαλιστικού σωματότυπου όπως της Μπάρμπι.
Ξεκινώντας με την πρώτη τους κούκλα παιχνιδιών, τα κορίτσια εκτίθενται σε εξαιρετικά μη ρεαλιστικές εικόνες γυναικείων σωμάτων και διδάσκονται να μοντελοποιούν αυτές τις εικόνες στη ζωή τους. Η πανταχού παρούσα κούκλα Barbie έχει ύψος 168εκ και ζυγίζει 50 κιλά – περίπου 15 κιλά κάτω από ένα υγιές βάρος για μια γυναίκα αυτού του ύψους.
Σύμφωνα με αυτές τις αναλογίες, μια γυναίκα δεν θα είχε καθόλου το απαραίτητο σωματικό λίπος για να έχει εμμηνόρροια και ο δείκτης μάζας σώματος πλησίαζει τη κατάσταση «λιποβαρή» με τιμή κοντά στο 18.
Ο αντίκτυπος αυτών των κουκλών στην αυτο-εικόνα και τις διατροφικές συνήθειες των κοριτσιών είναι πολύ πραγματικός και πολύ μετρήσιμος.
Σε σχετική έρευνα, όταν τα κορίτσια ηλικίας 6 έως 10 ετών είχαν ανατεθεί να παίξουν με μια πολύ λεπτή κούκλα ή μια κούκλα μέσου μεγέθους, τα παιδιά που είχαν παίξει με τη λεπτή κούκλα έτρωγαν σημαντικά λιγότερα τρόφιμα.
Αντιμετωπίζοντας τη Barbie
Η νευρική ανορεξία είναι από τις μεγαλύτερες θανατηφόρες κατάστασεις ψυχικής υγείας. Το 5% έως το 20% των ατόμων που έχουν διαγνωστεί με ανορεξία τελικά θα πεθάνουν από τις καταστροφικές επιπτώσεις στο σώμα και το μυαλό: καρδιακές επιπλοκές, ανεπάρκεια οργάνων, ακόμη και αυτοκτονία.
Ενώ η υποτροπή είναι συχνή και η πλήρης ανάρρωση μπορεί να διαρκέσει χρόνια, είναι δυνατόν να ξεπεραστεί η ανορεξία. Με τη σωστή θεραπεία, τα άτομα που πάσχουν από διατροφικές διαταραχές μπορούν να επιτύχουν ένα υγιές βάρος και να μάθουν εκ νέου καλές διατροφικές συνήθειες.
Η συνειδητοποίηση των επιρροών που έχουν οι παραμορφωμένες, μη ρεαλιστικές εικόνες από τα μέσα επικοινωνίας και δικτύωσης όπως και το μάρκετινγκ στην αυτοεκτίμηση, μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη των διατροφικών διαταραχών πριν ακόμη ξεκινήσουν.
References
Barbie’s new look: Exploring cognitive body representation among female children and adolescents. PLoS One. 2019 Jun 25;14(6):e0218315. doi: 10.1371/journal.pone.0218315.
Emaciated mannequins: a study of mannequin body size in high street fashion stores. J Eat Disord. 2017 May 2;5:13. doi: 10.1186/s40337-017-0142-6. eCollection 2017.
The Effects of Playing with Thin Dolls on Body Image and Food Intake in Young Girls. Sex Roles. 2010 Nov;63(9-10):621-630. doi: 10.1007/s11199-010-9871-6. Epub 2010 Aug 22.
Barbie at 50: maligned but benign? Eat Weight Disord. 2009 Dec;14(4):e219-24. doi: 10.1007/BF03325120.