Καθημερινά, εκατομμύρια παιδιά και έφηβοι καταναλώνουν τρόφιμα κατά τη διάρκεια των σχολικών ωρών και σε πολλές χώρες ένα σχολικό γεύμα αποτελεί σημαντικό μέρος της διατροφής τους. Η διατροφική εκπαίδευση αποτελεί ζωτικό μέρος ενός ολοκληρωμένου προγράμματος αγωγής υγείας τόσο στα πλαίσια του σχολικού προγράμματος όσο και στα πλαίσια της κάθε οικογένειας.
Τα σχολεία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο: Η εισαγωγή ωρών για διατροφική εκπαίδευση στα σχολεία είναι σημαντική.
Δεδομένου του σημαντικού ρόλου που παίζει η διατροφή στην πρόληψη των χρόνιων ασθενειών και στην υποστήριξη της καλής υγείας, τα σχολεία θα μπορούσαν ιδανικά να παρέχουν στους μαθητές ώρες διδασκαλίας διατροφικής εκπαίδευσης και να εμπλέκουν δασκάλους και γονείς σε δραστηριότητες διατροφικής εκπαίδευσης.
Έρευνες δείχνουν ότι η διατροφική εκπαίδευση μπορεί να διδάξει τους μαθητές να αναγνωρίσουν πώς η υγιεινή διατροφή επηρεάζει τη συναισθηματική ευεξία και πώς τα συναισθήματα μπορούν να επηρεάσουν τις διατροφικές συνήθειες. Ωστόσο, επειδή τα σχολεία αντιμετωπίζουν πολλές απαιτήσεις, το προσωπικό του σχολείου μπορεί να εξετάσει τρόπους για να προσθέσει τη διατροφική εκπαίδευση στο υπάρχον πρόγραμμα.
Πώς τα σχολεία μπορούν να περιλαμβάνουν διατροφική εκπαίδευση κατά τη διάρκεια μιας σχολικής ημέρας.
Η διατροφική εκπαίδευση μπορεί να ενσωματωθεί καθ’ όλη τη διάρκεια της σχολικής ημέρας και σε διάφορες τοποθεσίες μέσα σε ένα σχολείο. Αυτό παρέχει ευελιξία επιτρέποντας στα σχολεία να χρησιμοποιούν στρατηγικές που λειτουργούν με τις ρυθμίσεις, το ημερήσιο πρόγραμμα και τους πόρους τους.
Η διατροφική εκπαίδευση μπορεί να πραγματοποιηθεί στην τάξη, είτε μέσω ενός αυτόνομου μαθήματος αγωγής υγείας είτε συνδυασμένη σε άλλα μαθήματα, συμπεριλαμβανομένων:
- Εκπαίδευση για τη ευεργετική δράση των τροφών με εικόνες πχ φρούτων και λαχανικών.
- Εκμάθηση αριθμητικής με τη μέτρηση των συστατικών για μια συνταγή.
- Εξετάζοντας πώς μεγαλώνουν τα φυτά.
- Μαθαίνοντας για τις πολιτιστικές διατροφικές παραδόσεις.
Η διατροφική εκπαίδευση θα πρέπει να ευθυγραμμίζεται με τα Εθνικά Πρότυπα Αγωγής Υγείας και να ενσωματώνει τα χαρακτηριστικά ενός αποτελεσματικού προγράμματος σπουδών αγωγής υγείας.
Γιατί είναι σημαντικά τα πρότυπα διατροφής για τη φροντίδα των παιδιών;
Είναι πολύ πιθανό ότι αν βάλουμε τα παιδιά να είναι υπεύθυνα για τις διατροφικές απαιτήσεις. Αν αφεθούν η διατροφή τους θα επικεντρωνόταν πιθανώς στη ζάχαρη, και τα ανθυγιεινά σνακς.
Παρόλο που όλοι μπορούμε να συμφωνούμε όλοι ότι οι γλυκές λιχουδιές είναι νόστιμες, γνωρίζουμε ωστόσο ότι η υπερβολική ποσότητα μπορεί να οδηγήσει σε διάφορα ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης της παιδικής παχυσαρκίας.
Γι’ αυτό είναι σημαντικό για τους εκπαιδευτικούς να βοηθήσουν τα παιδιά να αναπτύξουν υγιεινές διατροφικές συνήθειες που θα τους χρησιμεύουν για μια ζωή.
Η υγιεινή διατροφή βοηθά τα παιδιά να αισθάνονται καλά με το σώμα τους και να διατηρούν την ενέργεια που χρειάζονται για να παίξουν, να μάθουν και να μεγαλώσουν κάθε μέρα.
Η επαρκής διατροφή, συμπεριλαμβανομένης μιας δίαιτας χαμηλής σε ζάχαρη, είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη των οστών, των δοντιών και των μυών και προλαμβάνει προβλήματα υγείας αργότερα στη ζωή. Η έρευνα δείχνει επίσης ότι οι μη ισορροπημένες δίαιτες συμβάλλουν στις συναισθηματικές και μαθησιακές δυσκολίες.
Η επιστήμη επιβεβαιώνει ότι η υγιεινή διατροφή οδηγεί σε υγιή, χαρούμενα παιδιά που μαθαίνουν, παίζουν και κοινωνικοποιούνται με τον καλύτερο τρόπο.
Ο ρόλος της οικογένειας στην διατροφική εκπαίδευση
Η οικογένεια οφείλει να κατευθύνει το παιδί τόσο στην επιλογή του υγιεινού σνακ – γεύματος στο σχολείο όσο και την ορθή καθοδήγηση κατά τη διάρκεια των σπιτικών γευμάτων. Η επιλογή μιας ποικιλίας τροφών βοηθά να διασφαλιστεί ότι τα παιδιά λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται για να μεγαλώσουν υγιή και δυνατά.
Παραδείγματα σε γεύματα μπορεί να αποτελούν:
- Το πρωινό να περιλαμβάνει μερίδες γάλακτος, δημητριακών και φρούτων ή λαχανικών.
- Το μεσημεριανό γεύμα και το βραδινό να περιλαμβάνουν μερίδες κρέατος, ψαριών, δημητριακών, φρούτων και λαχανικών.
- Ένα σνακ να περιλαμβάνει μερίδες γαλακτοκομικών, δημητριακών, αυγά, φρούτα και λαχανικά.
Καλό είναι να υπάρχουν περιορισμοί στη χρήση του χυμών, δημητριακών και γιαουρτιών υψηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη. Επιλέξτε ολόκληρα φρούτα και λαχανικά.
Τα παιδιά μαθαίνουν τη στάση τους απέναντι στο φαγητό από τους ενήλικες γύρω τους. Ένα οικογενειακό περιβάλλον που επιλέγει από τις ίδιες υγιεινές επιλογές γευμάτων με τα παιδιά και αλληλεπιδρά με τα παιδιά αποφεύγοντας τις οθόνες, συμβάλλει στην ενίσχυση των υγιεινών επιλογών και των διατροφικών συμπεριφορών στα παιδιά.
Διδάξτε στα παιδιά τα Σήματα Πείνας.
Τα παιδιά βρίσκονται στη διαδικασία να μάθουν τις διατροφικές τους προτιμήσεις και τα σήματα πείνας, και αυτό πρέπει να γίνεται σεβαστό και να ενθαρρύνεται.
Η ενθάρρυνση των παιδιών να συνεχίσουν να τρώνε όταν έχουν χορτάσει, ο εξαναγκασμός των παιδιών να τρώνε τροφές που δεν τους αρέσουν ή δεν θέλουν ή η χρήση τροφής ως ανταμοιβή μπορεί να ενισχύσει μια ανθυγιεινή στάση απέναντι στο φαγητό.
Μια υγιεινή διατροφή ξεκινά με τη σωστή επιμόρφωση είτε μέσω των σχολικών προγραμμάτων όπως και στην οικογένεια που μαθαίνει και κατανοεί πώς να επιλέγει και να προετοιμάζει υγιεινά γεύματα, να διαβάζει τις διατροφικές ετικέτες και να ακολουθεί την πιο πρόσφατη επιστήμη για τη διατροφή.
Πηγές
- Abraham, C. & Michie. S. 2008. A taxonomy of behavior change techniques used in interventions. Health Psychology, 27(3): 379–387.
- Contento, I.R., Balch, G.I., Bronner, Y.L., Lytle, L.A., Maloney, S.K., Olson, C.M. & Swadener, S.S. 1995. The effectiveness of nutrition education and implications for nutrition education policy, programmes and research: a review of research. Journal of Nutrition Education, 27(6).
- Dixey, R. & Wordley, J. 2010. Tackling childhood obesity within schools: lessons learned from schoolbased interventions: summary report. (K. Whitby, ed.) Reading, UK, CfBT Education Trust.
- FAO & WHO (World Health Organization). 2014. Conference Outcome Document: Framework for Action. Second International Conference on Nutrition, 19–21 November 2014, Rome. ICN2 2014/3 Corr.1.
- Institute of Education UK. 2018. Child to Child [online]. London. [Cited April 2019]. http://www. childtochild.org.uk/
- Kwasnicka D., Dombrowski, S., White, M. & Sniehotta, F. 2016. Theoretical explanations for maintenance of behaviour change: a systematic review of behaviour theories. Health Psychology Review, 10(3): 277–296.
- Ruel, M.T., Quisumbing, A.R. & Balagamwala, M. 2018. Nutrition-sensitive agriculture: What have we learned so far? Global Food Security, 17: 128–153.
